Quán Vắng không Người ...3

[nguyenthanh]

“Gấu mẹ vĩ đại” Nga sau một năm cấm vận: Chưa chết nhưng… khó sống!
Việt Bình
25 tháng 2, 2023


CNN cho biết, chính phủ Nga đã báo cáo thâm hụt ngân sách khoảng 1,761 tỷ rúp ($23.5 tỷ) vào Tháng Một 2023. Chi tiêu tăng 59% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh thu giảm 35% (ảnh: Getty Images)
Một năm sau cuộc xâm lược Ukraine của Putin, không ít ý kiến cho rằng giải pháp cấm vận không mang lại kết quả như mong muốn. Chế độ Putin vẫn sống nhăn răng. Tuy nhiên, “sống” ở đây nên được hiểu như thế nào?

Với sự ảm đạm của sinh hoạt thường nhật, khó có thể nói kinh tế Nga hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi chính sách cấm vận ngặt nghèo của phương Tây (ảnh: Maksim Konstantinov/SOPA Images/LightRocket via Getty Images)
Chưa đổ quỵ nhưng bắt đầu gục ngã

Người khổng lồ Nga vẫn “khổng lồ” xét về kích cỡ nhưng sức khỏe người khổng lồ đang ngày càng cạn kiệt (và thậm chí có thể đã đổ gục nếu không có sự hà hơi tiếp sức của Trung Quốc). Áp lực mà thế giới áp đặt cho Kremlin đã làm xói mòn sức mạnh kinh tế Nga. Dưới đây là những thất bại kinh tế đáng chú ý nhất của Nga, theo ghi nhận của Fortune:

Hơn 1,000 công ty toàn cầu đã rút khỏi Nga. Phần lớn trong số đó đã thoái vốn hoàn toàn hoặc đang trong quá trình tách hoàn toàn khỏi Nga và không có kế hoạch quay trở lại. Cần nhấn mạnh, họ là những công ty có doanh thu tương đương 35% GDP của Nga, sử dụng 12% lực lượng lao động của nước này.


AP cho biết thêm, hơn 30 quốc gia tẩy chay Nga, trong đó có Mỹ, EU, Vương quốc Anh, Canada, Úc, Nhật Bản và nhiều nước khác – đại diện cho hơn một nửa nền kinh tế thế giới – là một phần của nỗ lực chưa từng có trong lịch sử kể từ sau Đệ nhị Thế chiến. Họ đã áp đặt giá trần đối với dầu và dầu diesel của Nga, đóng băng các quỹ của Ngân hàng Trung ương Nga và hạn chế quyền truy cập vào SWIFT, hệ thống chi phối các giao dịch tài chính toàn cầu.

Ngoài việc nhắm mục tiêu vào các tổ chức và lĩnh vực kinh tế quan trọng, phương Tây đã trực tiếp trừng phạt khoảng 2,000 công ty, quan chức chính phủ, đầu sỏ chính trị và gia đình của những kẻ chóp bu tinh hoa thân Putin. Tổng cộng, các nước phương Tây đã công bố hơn 11,300 biện pháp trừng phạt Nga kể từ cuộc xâm lược Ukraine của Putin và đóng băng khoảng $300 tỷ dự trữ ngoại hối của nước này.

Các biện pháp trừng phạt khiến họ không thể truy cập vào tài khoản ngân hàng lẫn sự tiếp cận thị trường tài chính ở Mỹ, chặn đứng việc họ kinh doanh với người Mỹ và đi du lịch đến Hoa Kỳ, v.v. Năm 2022, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã thành lập một lực lượng đặc trách truy lùng các khoản thu bất chính của giới nhà tài phiệt Nga. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã tịch thu hai du thuyền sang trọng – ở Fiji và Tây Ban Nha – được cho là thuộc về các nhà tài phiệt. Công tố viên cũng đưa ra các cáo buộc hình sự đối với các nhà tài phiệt bị cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt, trong đó có Oleg Deripaska, một ông trùm nhôm và là cộng sự thân cận của Putin.

Sự rút lui của các tập đoàn đa quốc gia khổng lồ đã tác động rất mạnh đến hoạt động sản xuất của nền công nghiệp Nga nói chung (ảnh: Vlad Karkov/SOPA Images/LightRocket via Getty Images)
Chính sách cấm vận phiên bản mới

Không như các biện pháp trừng phạt áp đặt cho Iran và Triều Tiên, những hạn chế đối với Nga nhắm vào các ngành, công ty và cá nhân cụ thể. Cách tiếp cận này được thiết kế để giữ cho dầu và khí đốt tự nhiên của Nga lưu thông, nhằm hạn chế sự gián đoạn đối với nền kinh tế toàn cầu. Việc có thể tiếp tục xuất khẩu năng lượng đã giúp Nga bổ sung nguồn tài chính và ngăn chặn sự suy giảm nghiêm trọng. Đó là lý do Nga chưa chết. Tuy nhiên, một quốc gia công nghiệp hóa với quy mô lớn (là nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới vào năm 2021) chưa bao giờ phải đối mặt với áp lực tài chính như vậy.

CNN cho biết, chính phủ Nga đã báo cáo thâm hụt ngân sách khoảng 1,761 tỷ rúp ($23.5 tỷ) vào Tháng Một 2023. Chi tiêu tăng 59% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh thu giảm 35%. Phó Thủ tướng Alexander Novak cho biết Nga sẽ cắt sản lượng dầu khoảng 5% bắt đầu từ Tháng Ba 2023. Janis Kluge, một chuyên gia về kinh tế Nga tại Viện Các vấn đề An ninh và Quốc tế của Đức, nói: “Kỷ nguyên kiếm được lợi nhuận trời cho từ thị trường dầu mỏ và khí đốt đối với Nga đã kết thúc”.


Đời sống ngày càng khó khăn là điều không người dân nào không cảm nhận được (ảnh: Getty Images) Trong khi đó, đồng rúp đã giảm xuống mức yếu nhất so với đôla Mỹ kể từ Tháng Tư 2022. Sự yếu kém của đồng tiền đã góp phần làm tăng lạm phát. Hầu hết doanh nghiệp nói rằng họ không thể nghĩ đến việc phát triển ở thời điểm này do mức độ bất ổn kinh tế cao, theo một cuộc khảo sát gần đây của một tổ chức tư vấn Nga. Một cuộc khảo sát hơn 1,000 doanh nghiệp Nga do Viện Tăng trưởng Kinh tế Stolypin thực hiện vào Tháng Mười Một 2022 cho thấy gần một nửa có kế hoạch duy trì sản xuất trong một đến hai năm tới và không nghĩ đến tăng trưởng.

Daniel Fried, cựu trợ lý ngoại trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu và Á-Âu, nói rằng “việc hoạch định chính sách cấm vận kiểu này là một phát súng trong bóng tối.”

Dĩ nhiên với nền kinh tế qui mô lớn như vậy thì không có chuyện trong một sớm một chiều mà gấu Nga ngã gục hoàn toàn.

Tom Firestone, một luật sư về lệnh trừng phạt, cho biết cần thêm thời gian để các lệnh trừng phạt có hiệu lực. Bất cứ ai mong đợi các biện pháp trừng phạt lớn có thể khiến chế độ Nga sụp đổ lập tức là không hợp lý.

Tom Firestone nói: “Đó là một nền kinh tế lớn với nguồn dự trữ lớn. Họ có rất nhiều đối tác thương mại. Những gì chúng ta đang chứng kiến và những gì chính phủ Mỹ đang nói cho thấy họ (phương Tây) đang đi đúng hướng và điều đó đã hạn chế nghiêm trọng khả năng hoạt động của Nga”.

Hơn nữa, Nga cũng xoay sở bằng cách móc nối với các quốc gia từ chối tham gia nỗ lực trừng phạt. Theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ, xuất khẩu của Nga sang Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng ít nhất 50% kể từ khi chiến tranh bắt đầu so với năm trước đó. Ngoài ra, Nga vẫn tiếp tục xuất khẩu một số loại gỗ, nhôm và các hàng hóa khác sang Mỹ, dựa trên nhu cầu đối với các sản phẩm này ở Mỹ. Hàng hóa của Nga nhập khẩu vào Hoa Kỳ đạt tổng trị giá $14.5 tỷ vào năm 2022 – tương đương chưa đến 1% tổng hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ và bằng khoảng một nửa trong $30 tỷ nhập khẩu của Nga vào Mỹ vào năm 2021.

Để chống trả luật cấm vận phương Tây, Kremlin phải bung tiền ra thật nhiều. Chi tiêu chính phủ tăng 30% so với năm trước. Ngân sách liên bang năm 2022 của Nga bị thâm hụt 2.3%. Putin phải lựa chọn giữa việc tăng cường chi tiêu quân sự và đầu tư vào các chương trình xã hội như nhà ở và giáo dục – một quyết định có thể gây ra hậu quả cho cả cuộc chiến và sự ủng hộ của công chúng Nga.

Trong thực tế, doanh thu năng lượng của Nga giảm mạnh. Nền kinh tế Nga từ lâu sống nhờ công nghiệp dầu khí, chiếm hơn 50% doanh thu của chính phủ, hơn 50% thu nhập xuất khẩu và gần 20% GDP mỗi năm. Trong những tháng đầu tiên sau cuộc xâm lược, thu nhập từ năng lượng của Putin đã tăng vọt. Giờ đây, theo các nhà kinh tế của Deutsche Bank, Putin đã mất $500 triệu thu nhập từ xuất khẩu dầu khí mỗi ngày.

Điều khiến cho tương lai Nga ảnh hưởng đáng kể nữa là sự ra đi của hàng triệu người. Thoạt đầu là cuộc tháo chạy của khoảng 500,000 công nhân lành nghề vào Tháng Ba 2022 rồi tiếp đó là ít nhất 700,000 người nữa, chủ yếu nam giới trong độ tuổi lao động chạy trốn khỏi lệnh bắt lính vào Tháng Chín của Putin. Chỉ riêng Kazakhstan và Georgia, mỗi nơi hiện có ít nhất 200,000 người Nga tạm đến náu thân.

Điều gì xảy ra trong năm 2023?

Ở cấp độ người tiêu dùng hàng ngày, đối diện sự rút lui của các công ty phương Tây, doanh nghiệp Nga đang lấp đầy khoảng trống. Một công ty khởi nghiệp của Nga đã tạo ra một sản phẩm tương tự McDonald’s khá thuyết phục. Tuy nhiên, một số lĩnh vực phải chịu thiệt hại nặng nề do lệnh trừng phạt cùng sự ra đi của các công ty nước ngoài. Công nghiệp xe hơi bị ảnh hưởng nặng nề. Một phân tích thị trường từ Hiệp hội các doanh nghiệp châu Âu, đại diện cho các công ty châu Âu tại Nga, cho biết doanh số bán xe hơi mới trong Tháng Một thấp hơn 63% so với một năm trước đó.

Những nhà sản xuất xe hơi nội địa như Avtovaz, nơi sản xuất chiếc Ladas mang tính biểu tượng, đã phải vật lộn với tình trạng thiếu linh kiện và vật liệu. Ngành công nghiệp xe hơi Nga gần như chết đứng sau khi các công ty như Volkswagen, Renault, Ford và Nissan tạm dừng sản xuất và bắt đầu bán tài sản địa phương của họ vào năm ngoái.

Ảnh: Jakub Porzycki/NurPhoto via Getty Images
Tại Ba Lan vào Thứ Ba 21 Tháng Hai 2023, Tổng thống Biden nói rằng “chúng tôi sẽ công bố thêm các biện pháp trừng phạt trong tuần này cùng với các đối tác của mình.”

___________

Bộ Tài chính Hoa Kỳ dự kiến áp đặt một đợt trừng phạt lớn khác đối với Nga. Daniel Pickard, một luật sư về chính sách cấm vận, cho biết các biện pháp trừng phạt “sẽ tiếp tục được sử dụng với tần suất cao hơn, cho phép tổng thống hành động mà không cần phải hỏi ý kiến Quốc hội và có thể được điều chỉnh liên quan đến các sự kiện đang thay đổi trên thực tế.”

Bất luận thế nào, các vết nứt trong nền kinh tế đang bắt đầu lộ ra và chúng sẽ giãn rộng ra trong 12 tháng tới. EU – từng chi hơn $100 tỷ cho nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2021 – đã đạt được những bước tiến lớn trong việc loại bỏ dần việc mua nhiên liệu. EU đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Nga vào năm ngoái và chính thức cấm hầu hết hoạt động nhập khẩu dầu thô của Nga bằng đường biển vào Tháng Mười Hai.

“Năm nay thực sự có thể là một bài kiểm tra quan trọng,” nhận xét của Timothy Ash, một thành viên cộng tác trong chương trình Nga và Á-Âu tại Chatham House. Bloomberg Economics ước tính cuộc chiến của Putin ở Ukraine sẽ làm thiệt hại $190 tỷ trong tổng sản phẩm quốc nội của Nga vào năm 2026 so với trước thời điểm trước chiến tranh.

[saohom]

Ông Thưởng có nhiều điểm rất gần với ông Trọng

Song Chi
3-3-2023
Trong 4 nhân vật đang nắm giữ những vị trí cao nhất của đảng và nhà nước cộng sản VN hiện nay mà người dân vẫn thường nói một cách nôm na là “Tứ trụ”, thì ba ông đều học hành từ các nước XHCN cũ: ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng học ở Liên Xô, ông Thủ tướng Phạm Minh Chính từng học ở Romania, ông Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ học ở Slovakia, chỉ có ông tân Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là học trong nước.


Ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng xuất thân là dân học Văn, có bằng Cử nhân Ngữ văn, nhưng sau đó đi theo chuyên ngành Sử và Lý luận Mác Lê, bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ tại Liên Xô, được phong Giáo sư chuyên ngành Xây dựng Đảng, mở miệng ra nếu không làm… thơ thì nói chuyện lý luận Mác Lênin. Vì vậy làm Tổng Bí thư đảng CS là phải, vì ngoài việc quan tâm bảo vệ đảng thì ông không biết bất cứ lĩnh vực nào khác.

Ông Thủ tướng Phạm Minh Chính từng có bằng Kỹ sư xây dựng ở Romania nhưng sau đó lại quẹo sang Luật, lấy bằng Tiến sĩ Luật, tuy nhiên chủ yếu là làm việc ở ngành công an, tình báo, từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo, có cấp hàm Trung tướng Công an nhân dân Việt Nam.


Ông Chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ học tiếng Tiệp tại Trường Đại học Ngoại ngữ (nay là Trường Đại học Hà Nội) sau đó lấy bằng Phó Tiến sĩ Kinh tế tại Slovakia, có một thời gian dài làm ở Trường Đại học Tài chính – Kế toán Hà Nội trước khi chuyển sang công tác chính quyền.

Ông Tân Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là thạc sĩ Triết học Mác Lenin, cũng chuyên về các lĩnh vực lý luận, tuyên truyền, giữ chức Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương từ năm 2016-2021, và có sự nghiệp chính trị lâu dài với 20 năm trong lĩnh vực thanh niên Việt Nam, công tác đoàn, ví dụ như Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam v.v…

Cả 4 ông do đó đều rất “hồng”, nếu không là dân lý luận, tuyên giáo thì cũng là dân tình báo, công an. Nếu không học ở các nước XHCN cũ thì học trong nước, chứ không học của bọn tư bổn phương Tây. Không một ông nào là dân khoa học, công nghệ.


Trong 4 ông chỉ có mỗi ông Vương Đình Huệ là học về Kinh tế-Tài Chính, nhưng nếu nhìn lại, thì ông bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ ngành Kinh tế học về chủ đề “Kế toán trong nông nghiệp”: Luận án nghiên cứu về sự phát triển của kế toán trong các xí nghiệp nông nghiệp ở Tiệp Khắc và quá trình áp dụng kinh nghiệm của Tiệp Khắc vào Việt Nam”, thì cũng quá lỗi thời. (Các thông tin lấy từ tiểu sử của các ông trên Wikipedia).

Còn nếu nhìn vào bằng cấp, học hàm, cũng giống như phần lớn quan chức từ cỡ trung cho tới cỡ bự của đảng và nhà nước cộng sản VN, 4 ông đều có bằng cấp, học hàm rất cao, toàn là Thạc sĩ, Phó Tiến sĩ, Tiến sĩ, Giáo sư, Phó Giáo sư. Có thể nói, so với nhiều cường quốc dân chủ phương Tây, bằng cấp, học hàm của quan chức Việt là cao ngất ngưỡng, còn chất lượng bằng cấp ra sao hay tại sao bằng to như vậy mà lại làm việc không hiệu quả bằng người ta thì là chuyện khác.

Trước khi ông Võ Văn Thưởng được đảng quyết định chọn làm Chủ tịch nước, đã có những nguồn tin vỉa hè cho rằng ông Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm là người có khả năng được chọn vào cái ghế này nhất, nhưng ông Tô Lâm có quá nhiều “phốt”, trong đó có những vụ nước ngoài đều biết như vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Berlin hay vụ ăn “bò dát vàng” ở London, ông Tô Lâm cũng đang dính tới mấy vụ tham nhũng khác, chưa kể 4 ông mà hết 2 ông từng là dân công an thì cũng hơi lộ liễu cái bản chất “công an trị” của chế độ.

Mặt khác, chính ông Tô Lâm cũng chẳng dại gì ngồi vào ghế Chủ tịch nước, tiếng là “lên” mà thật ra là không còn quyền lực nhiều như là Bộ trưởng Bộ Công an, giống như hổ bị đưa ra khỏi rừng. Làm ngành công an, vừa bị dân căm hờn vì thẳng tay đàn áp nhân dân, vừa tích cực hỗ trợ ông Trọng “khui” ra bao nhiêu vụ án tham nhũng của các “đồng chi”, ân oán quá nhiều, về ngồi ở ghế Chủ tịch nước sẽ khó mà an toàn; vả chăng cái ghế Chủ tịch nước dường như đang bị cái “dớp” xui xẻo, hết ông Trần Đại Quang (cũng từng là Đại tướng Công an nhân dân, Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam) chết vì “bịnh lạ”, đến Nguyễn Xuân Phúc phải rời ghế, nên ông Tô Lâm quyết định ngồi lại chỗ cũ, nắm ngành công an trong tay, vậy mà yên tâm.

Ông Thưởng có nhiều điểm rất gần với ông Trọng, cũng là dân lý luận, tuyên giáo, tuyên truyền, cũng “tụng” triết Mác Lê. Một bên chuyên xây dựng đảng thì một bên chuyên công tác xây dựng đoàn, lực lượng kế thừa của đảng. Ông Trọng là người Bắc (sinh ở Bắc Ninh), hai ông Chính, Huệ là dân miền Trung-ông Chính sinh ở Thanh Hóa, ông Huệ sinh ở Nghệ An, còn ông Thưởng gốc gia đình là miền Nam nhưng sinh ở Hải Dương, thời niên thiếu lớn lên ở miền Bắc. Sau này thì ông sống chủ yếu tại Sài Gòn.

Và có một điều chắc chắn rằng, cũng giống như các đời lãnh đạo cao nhất của đảng và nhà nước cộng sản cho đến nay, cả 4 người đều sẽ “đồng ý”, “nhất trí” quyết tâm bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ đến cùng.

[muoiot]

Ngày mất của Stalin 70 năm trước và người đầu bếp

Nguyễn Thọ
5-3-2023 Trong lịch sử nước Nga và Liên Xô không ai vượt qua được Josef Stalin về tính tàn bạo và sự chuyên quyền. Người ta từng nghĩ rằng ông bất tử và ở tận nước Việt nam xa xôi, khẩu hiệu Stalin muôn năm được treo khắp nơi.


Vậy mà đêm 28.02.1953 ông ta bỗng ngã vật trong nhà riêng ở ngoại ô Moskva vì xuất huyết não. Sáng 01.03 các nhân viên bảo vệ thấy ông dậy muộn nhưng không ai dám vào phòng. Ai cũng sợ nhà độc tài khó tính. Mãi đến 10 giờ sáng, một anh lính mới lén mở cửa phòng ngủ và phát hiện ra ông đang nằm trên sàn nhà. Toàn bộ thủ hạ của ông ta, từ Khrushev đến trùm mật vụ Beria đều luống cuống và không ai dám đưa ra quyết định nào về phương cách cứu chữa. Trước một Stalin đã hôn mê, mọi người vẫn sợ trách nhiệm và không ai dám khẳng định vai trò của mình. Không khí nghi kị từ 26 năm qua vẫn bao trùm chế độ. Stalin cứ nằm đó hàng chục tiếng đồng hồ nữa không được cấp cứu.


Ngay cả việc mời bác sỹ nào cũng là vấn đề tranh cãi. Chỉ cách đó vài tuần, Stalin đã ra lệnh cho Beria bắt giam bác sỹ riêng, giáo sư Vinogradov cùng nhiều bác sỹ giỏi khác trong vụ án “Âm mưu bác sỹ” [1]

Mãi đến ngày 2.3 bác sỹ mới được cử đến và phải điều trị một bệnh nhân nằm trong vũng nước tiểu trên ghế sofa. Mọi biện pháp cấp cứu đều vô nghĩa vì quá muộn.

Điều trớ trêu của lịch sử. Stalin trở thành nạn nhân cuối cùng của chế độ độc ác mà ông tạo ra. Bị cấp cứu muộn vì không ai dám quyết định gì mà không có ý kiến của ông. Những bác sỹ có thể cứu được ông đều đã bị bắt giam.

Ngày 05.03.1953, ngày này 70 năm trước đã chấm dứt cuộc đời nhà độc tài, người đã xây dựng ra một đế chế Xô Viết kéo dài từ eo biển Bering sát nước Mỹ đến tận bờ sông Elbe nằm giữa nước Đức.


Cuối năm 1989, đế chế này bắt đầu sụp đổ, khi người dân Đông Đức nổi dậy phá bỏ bức tường Berlin, và toàn bộ Đông Âu bỗng thoát khỏi tầm ảnh hưởng của Liên-Xô. Người chứng kiến sự sụp đổ này là đại úy Wladimir Putin, khi đó là nhân viên tình báo KGB ở Dresden. Đối với Putin, thế giới xung quanh anh ta sụp đổ. Việc biến Đông Âu thành khu vực phên dậu của nước Nga được Putin coi là “chiến lợi phẩm” của cuộc chiến tranh thế giới II đã giết chết 27 triệu công dân Xô Viết. Từ bỏ Đông Âu và các nước lân bang khác là điều không thể chấp nhận đối với Putin.

Lãnh thổ nước Nga 1914 do Sa Hoàng để lại (màu đỏ + sọc chéo) và biên giới nước Nga hiện nay (màu đỏ). Nguồn T-Online.de
Mặc dù trong những năm qua, Putin có lúc tỏ ra đoạn tuyệt với chế độ Stalinist, như việc năm 2017 ông ta khánh thành “Bức tường đau thương” ở Moskva để tưởng niệm các nạn nhân của Stalin, nhưng Putin luôn coi Stalin và các vua Sa Hoàng là những tấm gương. Putin không tiếc xương máu của thanh niên Nga trong các cuộc chiến tranh ở Chechnia, Gruzia, Syria và nay ở Ukraine chỉ để thỏa mãn giấc mộng đế quốc của ông ta. Trong tay áo của Putin còn có nhiều quân bài, như các cộng đồng Nga ở Moldavie, ở các nước Pribaltic và các nước Trung Á. Nếu như Nga không bị quân đội Ukraine chặn đứng bên bờ sông Dniepr như hiện nay thì thế chẻ tre của Putin đã làm thay đổi biên giới châu Âu khá nhiều.

Đến các nhà độc tài ở Belarus hay ở các quốc gia hậu Xô viết Trung Á và Kavkaz nay cũng bắt đầu nhìn tham vọng lãnh thổ của Putin bằng cặp mắt lo ngại. Chỉ còn số ít người Việt tin vào luận điệu “chống phát xít” của Putin ở Ukraine.


Khi đọc lại mối quan hệ giữa Putin và Stalin, tôi bỗng phát hiện ra một liên hệ rất thú vị:


Đầu những năm 1920 có một ông già tên là Spiridon Putin (sinh năm 1879) làm đầu bếp cho gia đình Lenin ở thị trấn Gorki, ngọai ô Moskva. Lenin lúc này đang ốm nặng nên cần có chế độ dinh dưỡng đặc biệt. Ông Spiridon từng là đầu bếp giỏi trong các khách sạn sang của chế độ Sa Hoàng nên được nhiều nhà cách mạng lúc đó biết đến, vì đa số họ đều xuất thân từ tầng lớp trên của xã hội Nga. Thế là họ điều ông về nấu cho Lenin [2].

Đầu bếp Prigoschin phục vụ rượu cho Putin. Ảnh tư liệu Sau khi Lenin qua đời, Spiridon tiếp tục nấu ăn cho các cán bộ cao cấp của Liên Xô trong điện Kremlin. Đặc biệt là Stalin. Ông ta rất thích các món thịt, nhất là thịt cừu và súp do Spiridon nấu.

Ông Spiridon cưới bà Olga và sinh ra 5 người con: Mikhail, Wladimir, Aleksei, Anna und Aleksander.


Người con thứ hai, ông Wladimir cưới bà Maria Iwanowna. Họ sinh được ba người con: Albert, Viktor… và cậu út là Wladimir [3].

Wladimir Wladimirowitsch Putin là cái tên Nga cúng cơm (Wladimir, con ông Wladimir Putin) của nhà độc tài mới. Ông nội cậu không thể ngờ rằng cháu mình lại leo cao đến thế. Ông ta mất năm 1965, khi Putin cháu mới 12 tuổi. Trong những năm cuối đời, ông kể cho cậu cháu nghe về nỗi sợ khủng khiếp của ông khi sống bên cạnh nhà độc tài Stalin. Putin rất tự hào về ông nội khi nói:

“Rất ít người thân cận xung quanh Stalin sống sót một các êm thấm. Ông tôi là một trong số ít này”.

Và một bài học mà cựu sỹ quan KGB rút ra từ kinh nghiệm của ông già đầu bếp: Putin không dùng một đầu bếp riêng nào cả. Ông sử dụng một tổ đầu bếp thân cận, để họ kiểm soát nhau, để tránh bị đầu độc.

Lại một sự trùng lặp của lịch sử mà tôi nhận ra:

Trong số các đầu bếp của Putin từng có một người tên là Jewgeni Prigoschin. Tay này hiện đã là một tỷ phú lớn ở Nga. Từ nấu súp cho Tổng thống, anh ta đã rỉ tai để được thầu bếp ăn cho quân đội Nga, gần một triệu suất ăn mỗi ngày. Từ đó gã bành trướng rồi thành thủ lĩnh quân đội đánh thuê Wagner khét tiếng. Hiện Prigoshin chưa dám làm gì Putin, nhưng y đang lấn át các nhân vật thân cận như tướng Gerashimov, tổng tham mưu trưởng, tướng Schoigui, bộ trưởng bộ quốc phòng. Y đang muốn biến quân Wagner thành lực lượng tinh nhuệ nhất nước Nga.

Tin đồn về việc Putin bắt đầu coi chừng ông cựu đầu bếp không phải là vô cớ.

Cũng như Stalin, những kẻ độc tài thường trở thành nạn nhân của chính chế độ chúng tạo ra.

_____

[1] https://www.britannica.com/event/Doctors-Plot

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Spiridon_Putin

[3] https://de.quora.com/Welcher-Zufall-hat ... os-gemacht

[3] https://www.elmundo.es/loc/2015/05/09/5 ... b4576.html

[hoangphong]

Cả thế giới quay lưng với Putin, chỉ còn Tập ở lại
Tập không ưa gì Putin. Nhưng ông ta cần Putin để củng cố quyền lực và đối phó với thế giới dân chủ.
Mai Vũ Phạm
22 tháng 3, 2023




Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Tổng Thống Putin tại Điện Kremlin ngày 20 Tháng Ba, 2023. Ảnh: Shen Hong/Xinhua via Getty Images Trưa Thứ Hai, 20 Tháng Ba (giờ địa phương), chiếc Boeing 747 chở Tập Cận Bình đáp xuống phi trường Vnukovo International Airport. Tuy nhiên, người đứng chờ để chào đón Chủ tịch Trung Quốc bước ra khỏi phi cơ không phải là Tổng Thống Vladimir Putin như lời “người” đã hứa, mà đó, là một trong 10 phó thủ tướng của Nga, ông Dmitry Chernychenko – phụ trách vấn đề du lịch, thể thao, văn hoá.

Trưa Thứ Hai, 20 Tháng Ba (giờ địa phương), chiếc Boeing 747 chở Tập Cận Bình đáp xuống phi trường Vnukovo International Airport. Ảnh: Xie Huanchi/Xinhua via Getty Images
Trong chương trình Fox News Sunday, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia, John Kirby, cho biết Nga và Trung Quốc “là hai quốc gia đang chống lại trật tự quốc tế” mà Hoa Kỳ và rất nhiều đồng minh đã xây dựng kể từ khi kết thúc Đệ Nhị Thế Chiến.

Theo ông Kirby, “Hoa Kỳ sẽ thận trọng theo dõi diễn tiến từ cuộc gặp giữa Tập Cận Bình và Vladimir Putin trong tuần này tại Nga.” Phát biểu trên chương trình ‘Face the Nation’ của CBS, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia thời chính quyền Trump, H.R. McMaster, nhấn mạnh tình bằng hữu của Tập Cận Bình và Putin ngày càng bền chặt hơn bao giờ hết.


Phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby trong chương trình “Fox News Sunday” tại trụ sở đài truyền hình FOX News D.C. hôm 19 Tháng Hai, 2023. Ảnh: Shannon Finney/Getty Images
Nga và Trung Quốc thân thiết ra sao?

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nga ngày càng thân thiết trong những năm gần đây, tuy nhiên không phải lúc nào cũng khăng khít như vậy. Trong thập niên 1960, Trung Quốc và Nga từng là đối thủ gay gắt và đã đụng độ nhau vào năm 1969 vì tranh chấp lãnh thổ dọc biên giới.

Dưới thời Lê Duẩn thập niên 1970, Việt Nam chọn đứng về phía Liên Xô và xa rời Trung Quốc. Vì thế, Trung Quốc đã mất đi khả năng can thiệp và gây ảnh hưởng đến các quyết định của chế độ cộng sản Hà Nội. Lãnh đạo Trung Quốc lúc bấy giờ, Đặng Tiểu Bình, đã giải thích lý do xâm lược Việt Nam năm 1979: “Việt Nam là một đứa trẻ không nghe lời và cần bị đánh đòn.”

Trung Quốc và Nga không ký cam kết bảo vệ lẫn nhau bằng quân sự. Nhưng hai quốc gia này lại là đối tác chiến lược thân thiết khi cả hai đều xem thể chế dân chủ là mối đe dọa đối với quyền lực. Tập Cận Bình thường mô tả Putin là người bạn thân nhất của mình. Vào sinh nhật lần thứ 66 của Tập năm 2019, Putin đã tặng Tập một chiếc bánh và một hộp kem khổng lồ.

Mối quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và Nga tăng cường đáng kể kể từ cuộc xâm lược đầu tiên của Nga vào Crimea, Ukraine năm 2014. Lúc đó, Trung Quốc đã giúp Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt do chính quyền Obama áp đặt nhằm cắt đứt khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu của Nga.

Mối quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và Nga tăng cường đáng kể kể từ cuộc xâm lược đầu tiên của Nga vào Crimea, Ukraine năm 2014. Trong hình là chuyến viếng thăm Nga ba ngày vào Tháng Sáu, 2019 của Tập Cận Bình. Ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images
Trước các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt hơn đối với Nga sau khi bắt đầu cuộc chiến Ukraine vào năm ngoái, Trung Quốc đã giúp cung cấp nhiều sản phẩm mà Nga trước đây đã mua từ các nước đồng minh phương Tây, bao gồm vi mạch điện tử , điện thoại thông minh, và nguyên liệu thô cần thiết cho thiết bị quân sự. Tổng thương mại giữa Nga và Trung Quốc tăng mạnh trong năm ngoái.


Trung Quốc và Nga đã tăng cường các cuộc tập trận quân sự chung. Năm ngoái, khi Tổng thống Biden tới Tokyo, máy bay ném bom của Trung Quốc và Nga đã phối hợp thực hiện một phi vụ gần không phận Nhật Bản để phô trương lực lượng. Bộ Quốc Phòng Nhật sau đó cũng cho biết một tàu khu trục của Trung Quốc và Nga cũng đã đến gần cụm đảo Senkaku, nơi mà cả Trung Quốc và Nhật Bản cùng khẳng định chủ quyền.

Tập Cận Bình muốn gì từ Putin?

Tập Cận Bình muốn Putin đứng cùng chiến tuyến để đối đầu với sự thống trị của Hoa Kỳ và đồng minh. Trong một bài viết đăng trên một tờ báo Nga trước chuyến thăm Nga, Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc và Nga cần hợp tác chặt chẽ để vượt qua các thách thức đối với an ninh quốc gia, bao gồm “các hành vi bá quyền, thống trị và bắt nạt gây thiệt hại.”

Từ khi lên nắm quyền, Tập đã theo đuổi lập trường cứng rắn chống lại nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Theo Giám đốc nghiên cứu về các vấn đề Trung Quốc tại Viện Brookings, Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình đang theo đuổi chiến lược chiếm ưu thế toàn cầu và tìm cách áp đặt phiên bản trật tự toàn cầu của nước này, bằng cách khiến nhiều quốc gia phải phụ thuộc vào Trung Quốc và tách châu Âu ra khỏi Hoa Kỳ.

Mục tiêu lâu dài của Nga và Trung Quốc ?

Mục tiêu tối thượng của sự hợp tác giữa Trung Quốc và Nga là để củng cố quyền lực và phá hoại các nền dân chủ. Theo báo cáo của Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP), Nga và Trung Quốc đẩy mạnh việc tận dụng công nghệ mới nổi, đặc biệt trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence), để theo dõi và đàn áp bất đồng chính kiến, cũng như lan truyền các thông tin sai lệch và định hướng dư luận.

Putin đã chủ động cải tổ và đặt ra các quy định mới để tạo điều kiện cho Dịch Vụ An ninh Liên bang (Federal Security Service) dễ dàng thu thập, phân tích, và lưu trữ tất cả các hình thức liên lạc thông qua mạng Internet ở Nga. Theo dự án Computational Propaganda Project của Đại học Oxford, chính phủ Nga tận dụng công nghệ thông tin để định hướng dư luận nhằm tranh thủ sự ủng hộ với chế độ Putin.

Trong khi đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã phần nào thành công sử dụng công nghệ số để củng cố quyền lực. Mặc dù Internet đã giúp giới bất đồng chính kiến phơi bày bộ máy độc đoán của Trung Quốc, nhưng các công nghệ mới nổi đã giúp ĐCSTQ còn kinh khủng hơn nữa. Tăng cường kiểm duyệt, tuyên truyền, và giám sát các hoạt động của các nhà hoạt động đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết đối với ĐCSTQ.

Cuốn sách của Tập Cận Bình trưng bày ở Hội chợ Sách Quốc tế Non/fiction22, vào ngày 25 Tháng Ba, năm 2021 tại Moscow, Nga. Khoảng 300 nhà xuất bản từ 29 quốc gia đã giới thiệu sách của họ tại triển lãm sách hàng năm ở Gostinny Dvor, gần điện Kremlin. Ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images
Theo Cơ quan Theo dõi Nhân Quyền (Human Rights Watch), bức Tường lửa Vĩ đại (Great Firewall ) của hệ thống Internet bị kiểm duyệt ở Trung Quốc ngày càng được hiện đại hóa để giám sát hoạt động của người dùng, định hình thông tin, và theo dõi thói quen hàng ngày của người dân.

Điều này được kết hợp với một hệ thống giám sát và nhận dạng khuôn mặt được hỗ trợ bởi trí thông minh nhân tạo, theo dõi các hoạt động ngoại tuyến, được kích hoạt bởi các camera quan sát ở mọi góc đường của các thành phố Trung Quốc. Đáng ngại hơn, năm 2014, ĐCSTQ đã công bố hệ thống kiểm soát che đậy dưới danh nghĩa “tín dụng xã hội” (Social Credit System – SCS) để theo dõi những gì người dân đăng tải, tiếp cận với ai, hoặc quan tâm tới vấn đề gì trên mạng xã hội.

Không chỉ dừng lại ở đó, Trung Quốc còn tích cực ‘xuất khẩu’ công nghệ giám sát tới hàng loạt các quốc gia khác ở châu Phi, châu Á, và châu Mỹ Latinh. Chiến lược này của Bắc Kinh không chỉ mang tới lợi ích thương mại, nhưng còn tạo ra sự phụ thuộc vào công nghệ và cung cấp dữ liệu cho Trung Quốc. Ví dụ, tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc đã giúp chính phủ Zambia truy cập điện thoại và Facebook của một nhóm các blogger ủng hộ phe đối lập, dẫn đến việc họ đã bị an ninh bắt giữ.

Tập không ưa gì Putin. Nhưng ông ta cần Putin để củng cố quyền lực và đối phó với thế giới dân chủ. Mặc dù Putin và Tập có chiến lược khác nhau, nhưng cả hai cùng đoàn kết trong một mục tiêu chung: biến thế giới thành một nơi an toàn hơn cho độc tài chuyên chế. Bởi thế, một trong những điều giản dị, nhưng tối quan trọng mà thế giới dân chủ có thể làm để gửi thông điệp mạnh mẽ cho Tập và Putin: hợp tác chặt chẽ cùng nhau để bảo vệ nền dân chủ non trẻ Ukraine.

Ukraine không chỉ đấu tranh cho tự do của mình, mà còn cho thế giới dân chủ. Hầu hết chuyên gia đều nhận định rằng kẻ thù Ukraine cũng chính là kẻ thù của liên minh dân chủ. Bảo vệ Ukraine là bảo vệ các giá trị cao đẹp của thế giới dân chủ tự do. Dân chủ không thể tự tồn tại trước những lãnh đạo độc tài như Tập và Putin. Sự tồn tại của dân chủ phụ thuộc vào sự liên kết có chiến lược và liên tục từ các nhà lãnh đạo, các tổ chức dân sự, và đông đảo cử tri ở Hoa Kỳ và các nước đồng minh.

[muoiot]

Thế giới bên bờ vực thảm họa nguyên tử

Hiếu Chân
26 tháng 3, 2023
Nga sẽ bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo hôm thứ Bảy 25 Tháng Ba 2023. Tháng trước, Putin cũng đã tuyên bố đơn phương đình chỉ hiệp ước giải trừ vũ khí hạt nhân New-START ký kết giữa Nga và Mỹ năm 2010, có hiệu lực đến Tháng Hai 2026. Những hành động quyết đoán của Moscow đang đẩy thế giới tới một thảm họa chiến tranh nguyên tử mà hậu quả là một sự hủy diệt khủng khiếp.

Belarus là một “chư hầu” của Nga giáp biên giới phía Bắc của Ukraine và từng được Putin sử dụng làm nơi tập trung quân đội và vũ khí để mở cuộc tấn công vào lãnh thổ Ukraine trong những ngày đầu cuộc chiến. Belarus cũng có chung đường biên giới với ba nước thành viên NATO là Lithuania, Latvia và Ba Lan. Việc Nga bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus, lần đầu tiên kể từ năm 1996, được cho là một phản ứng đe dọa không chỉ với Ukraine mà cả với NATO nói chung.

Ông Putin cho biết, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã nhiều lần yêu cầu Nga đưa vũ khí nguyên tử chiến thuật tới nước ông để đối phó NATO. Ông Putin chỉ đưa ra quyết định nói trên sau khi ký kết một thỏa thuận với Lukashenko trong tuần qua. Cũng theo ông Putin, Nga sẽ xây dựng xong căn cứ chứa vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus chậm nhất vào Tháng Bảy 2023 và quyền kiểm soát các vũ khí này vẫn thuộc về quân đội Nga.

Vẫn chưa rõ vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sẽ được bố trí ở đâu trên đất Belarus, nhưng giới quan sát đều cho rằng Nga sẽ đặt gần biên giới Belarus với Lithuania và Ba Lan, hoặc ở Kaliningrad – vùng lãnh thổ hải ngoại của Nga trên bờ biển Baltic.

Vũ khí hạt nhân chiến thuật (tactical nuclear weapons – TNW) được cho là những loại vũ khí hạt nhân dùng cho một mục tiêu đặc biệt trên chiến trường thay vì để hủy diệt toàn bộ một thành phố của đối phương. TNW kích thước nhỏ, sức công phá từ 1 đến 150 kiloton (quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống thành phố Hiroshima năm 1945 có sức công phá 15 kiloton), có thể được gắn vào đầu các hỏa tiễn, thủy lôi, được phóng đi từ mặt đất, từ tàu ngầm, thả từ phi cơ hay chỉ đơn giản là đặt nó tại một địa điểm nào đó rồi kích nổ từ xa.

Nga có ưu thế tuyệt đối về số lượng TNW; Hoa Kỳ tin rằng Nga hiện có khoảng 2,000 TNW, gấp 10 lần Mỹ và các đồng minh phương Tây. Khi Liên Xô tan rã năm 1991, kho vũ khí hạt nhân của nước này có khoảng 22,000 TNW trong khi Mỹ có khoảng 11,500 TNW. Sau đó, Mỹ đã nỗ lực vận động chuyển toàn bộ số TNW mà Liên Xô bố trí tại các nước Ukraine, Belarus và Kazakhstan về Nga, đồng thời ký hiệp định giải trừ quân bị với Nga. Tại hội nghị Budapest (Hungary) năm 1994, Ukraine đồng ý chuyển giao cho Nga toàn bộ vũ khí hạt nhân đổi lấy việc các cường quốc, kể cả Nga, cam kết bảo đảm an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Đến nay, phần lớn số vũ khí hạt nhân đó đã được phá hủy hoặc chờ phá hủy.

Bằng việc chiếm bán đảo Crimea năm 2014 và phát động chiến tranh xâm lược năm 2022, Putin đã phản bội cam kết với Ukraine trong hiệp ước Budapest 1994. Thêm nữa, lợi dụng ưu thế về số lượng TNW, từ đầu cuộc chiến cách đây 13 tháng, Nga – đặc biệt là ông Dmitry Medvedev, cựu Tổng thống và hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia Nga – đã thường xuyên đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến Ukraine. Nhưng với quyết định bố trí đầu đạn hạt nhân chiến thuật ở Belarus, Nga đang từng bước biến lời đe dọa đó thành sự thật. Trước mắt việc bố trí TNW ở Belarus của Putin đang gửi một thông điệp cảnh cáo đến Hoa Kỳ và NATO do các nước này tiếp tục hỗ trợ quân sự cho cuộc kháng chiến của Ukraine

TT Nga Vladimir Putin (trái) và TT Belarus Alexander Lukashenko hồi tháng 12 năm ngoái khi Putin đến thăm Minsk. Nga và Belarus đã ký thỏa thuận để Nga bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật trên lãnh thổ Belarus nhằm răn đe NATO và Ukraine. Ảnh Contributor/Getty Images
Khi tuyên bố tái bố trí vũ khí hạt nhân ở Belarus, Putin nói rằng Nga phản ứng với tuyên bố của Vương quốc Anh sẽ cung cấp cho Ukraine loại đạn pháo có chất uranium làm nghèo – loại đạn có khả năng xuyên thủng vỏ giáp sắt của xe tăng đối phương. Putin nói rằng, bằng đạn pháo có uranium Ukraine và NATO đã dùng “vũ khí nguyên tử” mà Nga phải trả đũa.

Lập luận này không đúng bởi vì đạn pháo có uranium nghèo, được phóng đi bằng chất nổ thông thường, được coi là vũ khí quy ước (conventional weapon) mà quân đội nhiều nước, kể cả Nga và Mỹ, đã trang bị, không thể đánh đồng với TNW là vũ khí hạt nhân thật sự.

Hành động của Nga cũng được Putin giải thích là một phản ứng đối với chiến lược răn đe hạt nhân của Hoa Kỳ. Trong số 200 TNW của Mỹ, một số hiện được bố trí tại sáu căn cứ quân sự Mỹ ở Ý, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Bỉ và Hà Lan, không chỉ phòng vệ sự tấn công của Nga mà còn răn đe các nhà nước cực đoan và các tổ chức khủng bố ở Bắc Phi và Trung Đông.

Luật quốc tế cấm một cường quốc hạt nhân xuất cảng vũ khí hạt nhân hoặc công nghệ chế tạo vũ khí hạt nhân cho các nước chưa sở hữu loại vũ khí này nhưng không cấm việc bố trí các loại vũ khí đó bên ngoài lãnh thổ của mình chừng nào vẫn giữ quyền kiểm soát các vũ khí đó. Như vậy, hành động bố trí TNW của Mỹ ở châu Âu và của Nga ở Belarus không vi phạm hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu (The Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons) mà cả Nga và Mỹ đều đã ký kết.

Tuy nhiên, sự khác nhau nằm ở chỗ Mỹ vẫn đang là cường quốc số một, không bị một thế lực quân sự nào đe dọa và do đó không có lý do để sử dụng vũ khí hạt nhân. Các nhà lãnh đạo Mỹ cũng chưa bao giờ tuyên bố vũ khí hạt nhân là lựa chọn cuối cùng họ trong bất kỳ cuộc xung đột nào.

Trong khi đó Nga hiện sa lầy trong cuộc chiến tranh phi nghĩa chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước láng giềng Ukraine và các nhà lãnh đạo cao cấp nhất của Nga như Medvedev, Putin, liên tục đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân để lật ngược tình thế nếu quân Nga thảm bại trên chiến trường. Ông Medvedev còn dọa bắn hỏa tiễn siêu thanh vào trụ sở Tòa Hình sự quốc tế (ICC) tại The Hague, Hoà Lan và tấn công hạt nhân bất cứ nước nào bắt giữ ông Putin theo lệnh của tòa ICC. Nga cũng đã nhiều lần dọa dùng vũ khí hạt nhân để xóa sổ nước Anh vì sự ủng hộ mạnh mẽ mà London dành cho Kyiv trong cuộc chiến.

Sau 13 tháng chiến tranh với tổn thất vô cùng lớn cả về binh lính lẫn vũ khí, Nga đang lâm vào tình thế bi đát. Giới phân tích dự báo khi mùa xuân đến, thời tiết tốt hơn và nhận được các loại vũ khí tân tiến của Phương Tây, quân Ukraine sẽ tổ chức phản công đuổi quân Nga ra khỏi bờ cõi, giành lại những vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.

Nếu như vậy, thất bại trên chiến trường Ukraine có thể châm ngòi cho những sự thay đổi chính trị lớn ở Moscow và số phận của Vladimir Putin cùng bộ sậu thân cận của ông ta sẽ gặp nguy hiểm. Tình huống đó có thể là yếu tố thúc đẩy nhà độc tài Nga bấm nút khởi động chiến tranh nguyên tử, lôi kéo Mỹ và NATO vào cuộc hủy diệt kiểu “Trạng chết chúa cũng băng hà”.

Một người cầu nguyện trước đài tưởng niệm nạn nhân của quả bom nguyên tử đầu tiên ở Hiroshima, Nhật Bản. Ảnh Tom McShane/Loop Images/Universal Images Group via Getty Images
Đáp lại bước leo thang hạt nhân của Putin, hôm Chủ Nhật 26 Tháng Ba, tổ chức Minh ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho rằng những phát ngôn về vũ khí hạt nhân chiến thuật của ông Putin là “nguy hiểm và vô trách nhiệm”. Phát ngôn viên của NATO Oana Lungescu nói nhận định của Putin về chiến lược vũ khí hạt nhân của khối này là sai lạc. “Các đồng minh NATO hành động với sự tôn trọng đầy đủ các cam kết quốc tế của họ. Nga đã liên tục phá vỡ các cam kết kiểm soát vũ khí của mình, gần đây nhất là đình chỉ tham gia Hiệp ước START mới”, Lungescu nói với hãng tin Reuters.

Đến nay NATO và Hoa Kỳ đều cho rằng chưa thấy có sự thay đổi nào trong bố trí và điều động vũ khí hạt nhân của Nga. Một quan chức quân sự cao cấp của Mỹ cho biết: “Chúng tôi chưa thấy có bất cứ lý do nào để điều chỉnh tư thế hạt nhân chiến lược của mình, cũng chưa có dấu hiệu Nga đang chuẩn bị sử dụng vũ khí hạt nhân. Chúng tôi vẫn duy trì cam kết phòng vệ tập thể của NATO”.

Tuy vậy rất khó đoán trước hành động của Putin và tình thế thay đổi rất nhanh khiến cho mọi dự báo đều khó phản ánh đúng thực tế. Bóng ma một cuộc đối đầu nguyên tử giữa Nga và Phương Tây, nguy cơ nền văn minh nhân loại bị hủy diệt bởi vũ khí hạt nhân chưa bao giờ hiển hiện rõ ràng như hiện nay. “Trong bối cảnh chiến tranh ở Ukraine, nguy cơ hiểu lầm, tính sai là hết sức cao. Chia sẻ vũ khí hạt nhân làm cho tình hình thêm tồi tệ và có thể dẫn tới hậu quả thảm khốc cho nhân loại”, Chiến dịch Quốc tế Bãi bỏ Vũ khí Hạt nhân (The International Campaign to Abolish Nuclear Weapons) cảnh báo.

Đọc thêm:

Bế tắc cùng quẫn, Putin sẽ điên cuồng xài vũ khí hạt nhân?
Putin sẽ xài vũ khí hạt nhân?
Ukraine cảnh báo Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân

[mexanh]

Thói bắt nạt của Trung Quốc ở Biển Đông sắp hết thời?
Mai Vũ Phạm
28 tháng 3, 2023



Hình ảnh vệ tinh Maxar về Đá Chữ Thập ở Biển Đông, một phần của quần đảo Trường Sa. Ảnh: Getty Images
Trong lúc cả thế giới hướng về cuộc xâm lược của Putin ở Ukraine, Trung Quốc vẫn tiếp tục chính sách bắt nạt các nước láng giềng ở Biển Đông. Tuy nhiên, thói bắt nạt này của Trung Quốc dường như sắp ‘hết thời’ khi mà Indonesia, Việt Nam, và Philippines chủ động đáp trả “ăn miếng trả miếng.”

Năm 2016 Toà án Trọng tài Quốc tế ở The Hague, Hoà Lan, đã bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc về chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa,Hoàng Sa và các cấu trúc đất liền khác trong “đường lưỡi bò 9 đoạn” do vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển UNCLOS.

Biển Đông có tầm quan trọng về kinh tế và an ninh hàng đầu đối với Trung Quốc. Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ ước tính rằng Biển Đông có trữ lượng dầu khí vào khoảng 190 nghìn tỷ feet khối khí đốt tự nhiên, 11 tỷ thùng dầu. Biển Đông cũng ước tính có khoảng 80 tỷ tấn ‘băng cháy’, là nguyên liệu được xem là nguồn năng lượng thay thế tiềm năng trong tương lai. Nguồn băng cháy tại Biển Đông sẽ có thể giúp Trung Quốc giải quyết nhu cầu dầu mỏ trong 200 năm.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy các tòa nhà và cấu trúc được xây dựng trên đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng ở Đá SuBi tại Quần đảo Trường Sa của Viet Nam ngày 25 Tháng Mười năm 2022. (Ảnh: Ezra Acayan/Getty Images
Biển Đông cũng có tầm quan trọng quân sự đối với Bắc Kinh. Nếu thành công kiểm soát khu vực này, Trung Quốc có thể ngăn chặn hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Đài Loan trong trường hợp xảy ra chiến tranh ở eo biển Đài Loan.

Việt Nam

Tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã xâm nhập vào các khu vực thăm dò khí đốt trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (Exclusive Economic Zones – EEZ) của Việt Nam khoảng 40 lần kể từ Tháng Giêng năm 2022. Theo một bản tin ngày 26 Tháng Ba của Reuters, một tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã tuần tra một mỏ khí đốt do Nga khai thác trong của vùng EEZ Việt Nam.

Theo dữ liệu từ Marine Traffic, tàu Hải Cảnh Trung Quốc, CCG5205, đã bị tàu Kiểm Ngư 278 của Việt Nam truy đuổi và hai tàu đã gần như sắp đụng nhau vào khoảng 7 giờ sáng Chủ nhật 26 Tháng Ba (PST). Sau khoảng 90 phút, tàu Hải Cảnh Trung Quốc CCG5205 đã rời vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và đậu trong vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia.

Tàu Kiểm Ngư KN-278 vờn nhau với tàu Hải Cảnh CCG 5205 tại bãi Tư Chính. (Hình: SCSCI)
Theo Ray Powell, Trưởng dự án Myoushu (Biển Đông) tại Đại học Stanford, người đầu tiên phát hiện ra sự cố, có lúc hai con tàu cách nhau chưa đầy 10 mét. Ông Powell nói: “Tàu Việt Nam khá táo bạo do sự khác biệt về kích thước, bởi tàu Trung Quốc lớn gấp đôi tàu Việt Nam. Đó hẳn là một cuộc đụng độ rất căng thẳng.” Collin Koh, một nhà phân tích hàng hải khu vực có trụ sở tại Singapore, trả lời Đài Á Châu Tự Do (RFA): “Khoảng cách 10 mét giữa các tàu thực sự là quá gần. Tùy thuộc vào tình hình lúc đó, nguy cơ va chạm là khá cao.”

Một sĩ quan cấp cao đã nghỉ hưu của nhà nước Việt Nam, nói với RFA trong điều kiện giấu tên, cho biết hai con tàu chắc chắn đã thoát khỏi vụ va chạm trong gang tấc vì chúng đi ngược chiều nhau và với tốc độ rất chậm. Sĩ quan này cũng cho biết thêm trước đây tàu Trung Quốc đã cố tình đâm các tàu tuần tra của Việt Nam, nhưng những năm gần đây thì không. Điều này cho thấy sự việc xảy ra cuối tuần qua là một trong những đáp trả hiếm hoi của nhà cầm quyền Việt Nam trước một tàu cảnh sát biển Trung Quốc.


Indonesia

Các mỏ giàu khí đốt do các công ty Nga khai thác trong vùng biển Việt Nam gần ranh giới chiến lược với vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia và các khu vực mà Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền. Kể từ Tháng Mười Một năm ngoái, các tàu cảnh sát biển Trung Quốc cũng đã mở rộng lộ trình tuần tra lô 12-11 do công ty Zarubezhneft (Nga) và PetroVietnam cùng khai thác và mỏ dầu khí 12W do Công ty Harbour Energy của Vương Quốc Anh thăm dò và khai thác. Cuối năm ngoái, Indonesia và Việt Nam đã ký thỏa thuận nhằm xác định ranh giới vùng đặc quyền kinh tế của hai nước ở khu vực Biển Đông, mở đường cho các thỏa thuận khí đốt.

Mặc dù không chính thức phản đối thỏa thuận giữa Hà Nội và Jakarta, nhưng Bắc Kinh đã bày tỏ thái độ phản đối bằng cách triển khai tàu tuần duyên lớn nhất đi vào các khu vực nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia và Việt Nam. Tập đoàn Harbor Energy và Zarubezhneft đang vận hành cụm mỏ khí Tuna, gồm mỏ Kuda Laut và Singa Laut có trữ lượng thu hồi hơn 10 tỉ m3 khí đốt thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia. Trung Quốc đã cử các tàu cảnh sát biển tuần tra khu vực này cuối năm ngoái. Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn, Indonesia đã đáp trả bằng cách cho các tàu hải quân truy đuổi các tàu Trung Quốc ra khỏi hải phận.

Gregory Poling, Giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á, cho biết: “Mặc dù Trung Quốc có thể quay lại để tiếp tục quấy rối, nhưng tôi không nghĩ rằng Indonesia sẽ sợ hãi trước bất cứ điều gì.” Chính phủ Indonesia thường im lặng trước sự hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông vì nước này là đối tác thương mại lớn nhất của Indonesia. Tuy nhiên, hành động cho tàu quân sự xua đuổi tàu Trung Quốc cho thấy Indonesia đã chấm dứt nhượng bộ và bắt đầu đáp trả sự hung hăng của Trung Quốc.

Philippines

Đi ngược chính sách thân thiện với Bắc Kinh của người tiền nhiệm, Tổng thống mới của Philippines, Bongbong Marcos, đã tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ. Sau cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ vào Tháng Hai năm 2023, Tổng thống Ferdinand Marcos đã đồng ý cho phép Hoa Kỳ sử dụng ít nhất 9 căn cứ quân sự của Philippines dưới Thỏa thuận Hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA). Ba căn cứ trong số này thuộc hòn đảo Luzon, là phần lãnh thổ duy nhất của Philippines gần Đài Loan. Một căn cứ quân sự khác nằm ở đảo phía Tây Palawan, hướng về quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Tất nhiên, Trung Quốc đã phản đối Philippines cho phép Hoa Kỳ sử dụng căn cứ quân đội. Quan trọng hơn, các nhà ngoại giao Philippines đã mạnh mẽ phản đối sự hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông với các quan chức nước này trong các cuộc đàm phán kín vào thứ Sáu Ngày 24 Tháng Ba. Tháng Hai vừa qua, Phillipines đã tố cáo hải quân Trung Quốc tấn công một tàu tuần tra nước này bằng tia laser cấp độ quân sự, khiến một số thủy thủ đoàn bị mù trong thời gian ngắn. Chỉ riêng trong năm 2022, Philippines đã gửi gần 200 công hàm phản đối các hành động hung hăng của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp.

Hình ảnh đảo Nam Sơn ở Biển Đông. Đây là hòn đảo lớn thứ tám của quần đảo Trường Sa về phía đông của Đảo Thị Tứ. (Ảnh: DigitalGlobe via Getty Images via Getty Images)
Rõ ràng, Philippines sẽ không còn nhân nhượng trước các hành động “coi trời bằng vung” của Trung Quốc, ít nhất dưới thời Tổng thống Joe Biden. Bởi chính quyền Ferdinand Marcos nhận thức rằng tăng cường quan hệ thân thiết với siêu cường Hoa Kỳ có thể giúp ngăn chặn một Trung Quốc hung hăng.

Tương lai Biển Đông

Với tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông, chóp bu ĐCSTQ sẽ tiếp tục đẩy mạnh sự hiện diện quân sự tại đây và tìm mọi cách để đuổi Hoa Kỳ ra khỏi Biển Đông. Để có thể đạt được tham vọng chiếm trọn Biển Đông, Trung Quốc sẽ duy trì chính sách lâu năm “cây gậy và củ cà rốt” (Carrot and Stick).

Tuy nhiên, sự hiện diện của các máy bay chiến đấu và máy bay ném bom hiện đại của Hoa Kỳ tại các khu căn cứ quân sự ở Philippines là một tin dữ đối với Trung Quốc. Có lẽ nhờ sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ, mà Indonesia, Việt Nam, và Philippines đã mạnh dạn đối đầu, cho tàu quân sự truy đuổi tàu Trung Quốc.

Theo Tiến sĩ Stephen Burgess, giáo sư nghiên cứu an ninh quốc tế tại Đại học Chiến tranh Hàng không Hoa Kỳ, giải pháp lâu dài để Hoa Kỳ có thể giành lại ưu thế ở Biển Đông là “cung cấp các giải pháp an ninh đầy đủ và thích hợp ở Biển Đông để giúp Philippines, Việt Nam, Malaysia, và Indonesia hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ ngăn chặn Trung Quốc, đưa nước này vào bàn đàm phán và buộc phải tuân thủ luật pháp quốc tế.” Thực vậy! Chỉ có một liên minh giữa các nước Đông Á, do Hoa Kỳ lãnh đạo bằng một chiến lược quyết đoán và một cam kết an ninh, mới có thể buộc Bắc Kinh từ bỏ sự hung hăng và tham vọng chiếm trọn Biển Đông.

[nhuvan]

Phần Lan gia nhập NATO: Thêm một thất bại của Putin!
Mai Vũ Phạm
8 tháng 4, 2023


Quân nhân Phần Lan cắm quốc kỳ của quốc gia này tại Trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ vào ngày 04 Tháng Tư năm 2023. Phần Lan chính thức gia nhập NATO vào thứ Ba, 4 Tháng Tư, khi Bộ trưởng Ngoại giao Pekka Haavisto trao hiệp ước gia nhập đã ký cho Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. (Ảnh: Dursun Aydemir/Anadolu Agency via Getty Images)
Báo cáo Hạnh phúc Thế giới của Liên Hợp Quốc công bố tháng trước Finland (Phần Lan) vẫn tiếp tục giữ vững vị trí “Quốc gia hạnh phúc nhất thế giới.” Đây là năm thứ sáu quốc gia này liên tiếp giữ vị trí số một. Các chuyên gia sử dụng một số yếu tố để đánh giá mức độ hạnh phúc, bao gồm sức khỏe thể chất và tinh thần, chính phủ không tham nhũng và hoạt động hiệu quả.

“Mục tiêu cuối cùng của chính trị và đạo đức phải là hạnh phúc của con người“, Jeffrey Sachs, một trong những tác giả của báo cáo, đồng thời là Giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững tại Đại học Columbia, Hoa Kỳ cho biết.

Khi chính quyền của một quốc gia đặt lợi ích, an toàn, và hạnh phúc của toàn dân là mục tiêu tối quan trọng, đó mới thực sự là một chính quyền “do dân, vì dân.”

Hạnh phúc nhân đôi

Từng là một phần của đế chế Nga, Phần Lan lo ngại sẽ trở thành mục tiêu tiếp theo của Putin. Phần Lan hiểu rất rõ về Nga, vì nước này từng là nạn nhân của cuộc tấn công vũ lực của Moscow trong Chiến tranh Mùa đông 1939-1940. Kết quả là Phần Lan đã để mất khoảng 10% lãnh thổ vào tay Moscow. Kể từ đó, Phần Lan chọn thái độ trung lập vì nghĩ rằng đây là cách tốt nhất để tránh “chọc tức” Nga. Nhưng cuộc xâm chiếm Ukraine của Putin đã gửi một thông điệp rõ “như ban ngày” tới các nước láng giềng, trong đó có Phần Lan, rằng Putin có thể đơn phương đổ quân xâm lược quốc gia khác.

Liên Hợp Quốc công bố tháng trước Finland (Phần Lan) vẫn tiếp tục giữ vững vị trí “Quốc gia hạnh phúc nhất thế giới.” (Ảnh: Sergei Gapon/Anadolu Agency via Getty Images)
Theo thăm dò trong nước, ngay sau cuộc xâm chiếm của Nga với Ukraine, khoảng 78% người dân Phần Lan ủng hộ nước này gia nhập NATO. Niềm hạnh phúc của người dân Phần Lan vừa được nhân đôi khi nước này chính thức trở thành thành viên thứ 31 của liên minh quân sự NATO (Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương – North Atlantic Treaty Organization) vào ngày 4 Tháng Tư năm 2023. Quá trình gia nhập NATO của Helsinki đã diễn ra nhanh chóng, mặc kệ đe dọa của Nga.

Tầm quan trọng chiến lược của NATO

Một trong những mục tiêu khi Putin đổ quan xâm lược Ukraine vào cuối Tháng Hai năm ngoái là để ngăn cản Ukraine gia nhập NATO – liên minh quân sự quan trọng nhất thế giới. Tuy nhiên, thực tế cho thấy cuộc xâm lược bất hợp pháp của Putin với Ukraine, mà phần lớn thế giới lên án, đã khiến NATO trở nên càng quan trọng hơn bao giờ hết.

Năm 1949, liên minh Hoa Kỳ, Canada, và một số quốc gia Tây Âu ký hiệp ước tạo ra liên minh quân sự NATO nhằm chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô dưới thời Stalin. Mặc dù Liên Xô đã sụp đổ hơn 30 năm, NATO vẫn được duy trì và hoạt động tích cực. Những can thiệp tiêu biểu của NATO gần đây bao gồm dẫn đầu nỗ lực can thiệp vào Afghanistan và giúp lật đổ chính quyền Slobodan Milošević ở Nam Tư.

Một trong những nguyên tắc sáng lập và tối quan trọng của NATO là phòng thủ tập thể, thể hiện trong Điều khoản số 5, quy định rằng “bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào vào một hay một số thành viên của liên minh đều được coi là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh.” Và tất cả các thành viên của NATO sẽ hỗ trợ nạn nhân của một cuộc tấn công như vậy “ngay lập tức.” Thêm nữa, Điều 5 quy định rằng hành động đáp trả có thể là phản đối ngoại giao, hoặc một cuộc chiến tranh vũ trang nếu cần thiết để khôi phục và duy trì an ninh.


Phần Lan được gì về mặt chiến lược khi gia nhập NATO?


Phần Lan hiểu rất rõ tầm quan trọng chiến lược của liên minh quân sự NATO. Là thành viên chính thức của NATO sẽ giúp quốc gia này có được sự bảo đảm về an ninh trước âm mưu bành trướng của Nga. Fabrice Pothier, thành viên tư vấn cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết việc Phần Lan gia nhập NATO sẽ tạo ra một loại “bức tường chắn” bao quanh Nga, bắt đầu từ Bắc Âu với Phần Lan và tiến dần về phía Đông, nơi NATO đang tăng cường sự hiện diện quân sự sau khi Putin tiến hành cuộc xâm lược Ukraine. Tuy nhiên, Phần Lan hiện chưa yêu cầu NATO triển khai quân đội trên lãnh thổ nước này trong thời điểm hiện tại.

Tin Phần Lan gia nhập NATO được các quốc gia trong khối này chào mừng và hoan nghênh nồng nhiệt. Ngoại trưởng Vương Quốc Anh, James Cleverly, giải thích sự hiện diện của liên minh dân chủ là để đối phó “với sự ngu ngốc của Putin, cuộc xâm lược toàn diện điên rồ của ông ta vào Ukraine.” Ngoại trưởng Anh nhấn mạnh: “NATO an toàn hơn nhờ Phần Lan, và Phần Lan an toàn hơn nhờ NATO. Bước tiếp theo trong nhiệm vụ của chúng tôi là hoàn thành quá trình đã bắt đầu và đảm bảo rằng Thụy Điển cũng được gia nhập với tư cách là một đồng minh NATO càng sớm càng tốt.”

Tin Phần Lan gia nhập NATO được các quốc gia trong khối này chào mừng và hoan nghênh nồng nhiệt. (Ảnh: Zheng Huansong/Xinhua via Getty Images)
Putin đã hoàn toàn thất bại

Nếu như mục tiêu chính của Putin trong cuộc xâm lược Ukraine là để dạy Ukrain và các quốc gia láng giềng một bài học hãy tránh xa NATO, thì Putin đã hoàn toàn thất bại. Putin và đồng minh biện minh cho hành động Nga xâm lược Crimea, Georgia, Belarus… là do NATO dám mở rộng. Thực tế, các quốc gia thuộc khối Liên Xô đã lập tức tìm cách gia nhập NATO ngay sau khi liên minh cộng sản bị sụp đổ đầu thập niên 90s.

Giờ đây, NATO lại chào mừng sự gia nhập của Phần Lan – một quốc gia trong suốt hơn 75 năm, kể từ thời Liên bang Soviet và sau là thời Putin, đã duy trì trung lập vì không muốn khiêu khích Nga. Với sự gia nhập của Phần Lan, NATO đã kéo dài thêm 810 dặm đường biên giới với Nga. Với tình hình kinh tế và quân sự hiện tại, Moscow gần như không đủ tầm và sức để bảo vệ đường biên giới đó.

Tất nhiên, chính quyền Putin rất tức tối, cảnh báo sẽ thực hiện “các biện pháp trả đũa” để giải quyết các mối đe dọa an ninh do tư cách thành viên NATO của Phần Lan tạo ra. Tuy nhiên, Putin sẽ không dám và thậm chí không có khả năng đáp trả.

Bởi quân đội Nga hiện đang bị sa trong vũng lầy Ukraine, với nhiều thất bại thảm hại. Các cơ quan tình báo phương Tây tin rằng quân đội Nga đã có hơn 200.000 người chết hoặc bị thương. Đáng lưu ý, Nga đang đối mặt với tình hình kinh tế khó khăn và kiệt quệ. Theo nhóm nghiên cứu tại Đại học Yale danh giá của Hoa Kỳ, 1.000 trong số 1.200 nhà đầu tư doanh nghiệp nước ngoài hàng đầu ở Nga hiện đã rút lui hoàn toàn khỏi nước này.

Thêm nữa, Putin dường như không nhận được nhiều hỗ trợ từ Tập Cận Bình trong lần gặp gỡ trực tiếp vừa qua. Nghiêm trọng hơn là tinh thần và ý chí tập thể của những người lính Nga ngày càng sa sút với các báo cáo đào ngũ và lạm dụng rượu. Sau hơn một năm Nga xâm lược Ukraine, Putin vẫn không thể chiếm được Bakhmut và các thành phố khác ở miền Đông Ukraine. Rõ ràng Nga khó giành được chiến thắng trong cuộc chiến với Ukraine.

Quốc kỳ xanh lam và trắng của Phần Lan tung bay cùng với 30 quốc gia khác tại trụ sở NATO hôm Thứ Ba là một đòn giáng rất đau với Putin, khi liên minh NATO ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết bất chấp mọi đe dọa vũ lực từ Nga. Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Antony Blinken, phát biểu việc Phần Lan từ bỏ vị trí trung lập để gia nhập NATO “là điều duy nhất chúng tôi có thể cảm ơn ông Putin.”

Có lẽ, nếu không có Putin và cuộc xâm chiếm phi pháp ở Ukraine, Phần Lan vẫn sẽ tiếp tục đứng ngoài NATO. Do đó, không ai làm tốt vai trò đoàn kết các thành viên NATO tốt hơn ngoài Putin. Lại một lần nữa, Putin hứng chịu thêm một thất bại cay đắng và chua chát.

[bichphuong]

30 Tháng Tư, lời xin lỗi muộn màng
Nguyễn Tiến Cường
28 tháng 4, 2023


Những người lính cuối cùng của quân lực VNCH năm 1975 (ảnh: Francoise De Mulder/Roger Viollet via Getty Images)
Chỉ còn hai ngày nữa là kỷ niệm 48 năm ngày miền Nam Việt Nam rơi vào tay quân Cộng sản Bắc Việt. Tôi viết bài này như một lời xin lỗi muộn màng với dân tộc, đất nước. Lời xin lỗi phải chờ tới 48 năm sau mới đủ can đảm nói lên.

Khi cuộc chiến ngày càng khốc liệt vào cuối thập niên 1960, đầu thập niên 1970, không thấy được những chết chóc, tàn bạo, những hiểm nguy rình rập từng giây, từng phút, từng ngày của người lính trong các binh chủng Bộ binh, Nhẩy dù, Thủy quân lục chiến, Biệt động quân… lúc hành quân, tôi thờ ơ với những bản tin chiến sự hàng ngày đăng kín trên các tờ báo, hay được radio, tivi tường thuật.

Vào lúc miền Nam sụp đổ, tôi chỉ là một sĩ quan nhỏ, cấp bậc Trung úy trong binh chủng Không quân, chỉ có nhiệm vụ huấn luyện, không trực tiếp tác chiến. Sau thời gian huấn luyện quân sự, chuyên môn, nằm ở hậu cứ ở các phi trường Tân Sơn Nhất, Nha Trang, Phan Rang, Đà Nẵng…, tôi vẫn bình thản ngày ngày bình yên đi ăn sáng trong các câu lạc bộ trong phi trường, chiều tối rảnh rỗi ra phố uống cà phê, đi xem xinê…


Chiến sự ngày càng dữ dội, tin tức về những trận đánh nhau với thương vong nặng nề từ cả hai phía không khiến tôi quan tâm, lo lắng. Tôi đọc tin tức, coi truyền hình, nghe radio những thiệt hại về nhân mạng, những tàn phá, nhà cửa, ruộng vườn của người dân ở các quận lỵ, địa điểm giao tranh với tâm trạng dửng dưng như chuyện của một đất nước, dân tộc nào xa xôi, không dính dáng, liên hệ gì với người Việt.

Những lần đi công tác trên các chuyến phi cơ, ngoài phi hành đoàn chỉ có vài người lính đi đưa tiễn những chiếc quan tài phủ cờ vàng bắt đầu có mùi hôi thối từ xác chết những người lính trận, tôi chỉ cảm thấy hơi khó chịu nhưng chưa bao giờ đặt câu hỏi: “Những người lính chết trận đang nằm trong đó, hy sinh cho ai, cho những điều gì?” Tự do, dân chủ, nhân quyền với tôi lúc đó thật mơ hồ.

Cho đến lúc vào tù “cải tạo”, những năm tháng bị tuyên truyền, nhồi sọ bởi cán bộ, vệ binh cộng sản, tôi mới dần dần ý thức được những điều mà những người lính hy sinh nằm trong những quan tài mà tôi đã thấy: Tại sao, họ chiến đấu vì cái gì! Mặc dù ngay cả những người lính chết trận đó chưa chắc đã ý thức, hiểu rõ được họ đang chiến đấu để chống lại cái gì. Họ chỉ biết họ đang chống lại kẻ thù có cùng màu da, tiếng nói…

Đi tù một thời gian, được phóng thích, tôi trở về Sài Gòn. Sống ở đô thị được ít lâu, tôi bỏ đi làm rẫy ngoài Long Thành để trốn tránh sự theo dõi, đe dọa của chính quyền quận Phú Nhuận – sau khi tố cáo sự lạm quyền của cán bộ trong ủy ban nhân dân quận trước khá đông đồng bào tại trường tiểu học Võ Tánh.

Càng ngày tôi càng hiểu biết rõ hơn về bản chất của chế độ cũng như con người cộng sản Việt Nam – một chế độ bất nhân, tàn bạo, thâm hiểm, gian manh, xảo trá cùng cực. Họ không những chỉ thâm độc, gian ác, lẻo lự, dối trá với người dân mà còn ngay cả với đồng chí, đồng đảng của họ. Không có việc gì tàn nhẫn, vô lương, xảo trá mà đảng viên đảng CSVN ngần ngại, run tay, không dám làm khi cần phải bảo vệ địa vị cá nhân cũng như sự tồn tại của đảng. Nguyên tắc “Còn Đảng, Còn Mình” đã giúp cho họ tồn tại đến ngày hôm nay.


Tiếc thay, sự hiểu biết của tôi đã quá trễ. Trễ như người dân miền Nam khi nhận ra được sự thật về bản chất người cộng sản, đứng đầu là Hồ Chí Minh. Nhận ra nhưng không làm gì được. Chế độ CSVN đã thành công trong việc thuần hóa người dân cũng như đào tạo được một lũ sai nha bảo vệ chế độ. Sự đói nghèo, khổ cực, bị trấn áp, cưỡng bức, đe dọa, tù đầy trong một thời gian dài 48 năm trên cả nước đã làm tê liệt ý chí phản kháng, đòi hỏi nhân quyền, sự công bằng xã hội của người dân.

Trong suốt thời gian 21 năm (1954-1975), người dân miền Nam đã hoàn toàn phó mặc việc chống lại sự xâm lăng của cộng sản Bắc Việt cho quân đội. Cho dù sự thất bại của miền Nam trước sự xâm lăng của CS Bắc Việt có nhiều lý do nhưng rõ ràng một trong những nguyên nhân đó là lãnh đạo của hai nền Cộng Hòa Đệ Nhất và Đệ Nhị rõ ràng không hề quan tâm đến đấu tranh chính trị, giảng giải cho người dân hiểu rõ về cộng sản.

Phim Chúng Tôi Muốn Sống của đạo diễn Vĩnh Nhân, với tài tử Lê Quỳnh, Mai Trâm, những bài báo của phong trào Nhân Văn Giai Phẩm trong thập niên 1950 ở miền Bắc được tổng hợp bởi ông Hoàng Văn Chí… không gây được ảnh hưởng mạnh mẽ trong dân chúng miền Nam vì không được truyền thông, báo chí chuyển tải, phổ biến rộng rãi. Chỉ một số ít người dân thành phố lớn như Sài Gòn, Đà Nẵng… biết, xem về những phim ảnh, bài viết này.

Chế độ giáo dục nhân bản của miền Nam đã bị chế độ giáo dục nhồi sọ, sắt máu, tàn bạo của miền Bắc hủy diệt. Hậu quả thế nào thì mọi người đã thấy. Lỗi của ai? Lỗi của thế hệ chúng tôi, những thanh niên rường cột của đất nước đã không làm tròn được trách nhiệm, bổn phận? Đó là lỗi lầm do thiếu hiểu biết, thiếu năng nổ, thiếu tinh thần dấn thân, học hỏi, tìm hiểu. Đa số chỉ biết cầm súng chống trả lại kẻ thù một cách thật đơn giản, không có một định hướng, một tư tưởng chính trị làm nền tảng cho cuộc chiến đấu sống còn của mình.

Không có nhiều người trong lứa tuổi chúng tôi đặt câu hỏi với thế hệ đàn anh – Vì sao chúng ta chống cộng? Sự thiếu hiểu biết (về cộng sản) để có thể trả lời cho câu hỏi là một trong những nguyên nhân thất bại của miền Nam trong cuộc chiến Quốc-Cộng – Cái giá phải trả cho tự do trong một cuộc đối đầu với chế độ cộng sản mà hiểu biết của người dân miền Nam về họ quá giới hạn, ít ỏi và kém cỏi.

Cho dù thế nào đi nữa, ngày hôm nay hồi tưởng lại cuộc đời mình, những tháng ngày trong quân đội, trong ngục tù cộng sản, thời gian sống ở hải ngoại, tôi cảm thấy mình có lỗi với quê hương, đất nước, dân tộc. Bài viết này, kỷ niệm 48 năm đất nước rơi vào tay người cộng sản, xin được coi như lời Xin Lỗi Muộn Màng của một người dân đã không tròn nhiệm vụ với đất nước, dân tộc.

Nếu người dân miền Nam hiểu biết về cộng sản Bắc Việt như người dân Ukraine hiểu biết về cộng sản Nga, lịch sử Việt Nam ngày nay (có thể) đã khác. Rất tiếc là lịch sử không có chữ NẾU.

Một ngày cuối Tháng Tư.

[nguyenthanh]

The End of “Made in China”
May 15, 2023

Lời Mở Đầu.

Trung Quốc là một công xưởng của thế giới bốn thập kỷ và họ đang tự đánh mất vị trí trung tâm của chuỗi cung ứng thế giới bởi những lý do mà chúng ta sẽ tìm hiểu sau đây.

Từng được coi là công xưởng của thế giới, nhưng COVID-19 đã làm cho thế giới cân nhắc lại liệu trong tương lai Trung Quốc vẫn có thể tiếp tục đáp ứng và duy trì một chuỗi cung ứng toàn cầu mạnh mẽ như những năm trước.

Chính cách điều hành và sự ứng phó nạn đại dịch pandemic Covid-19 đã làm cho các nhà đầu tư phải xét lại. Chính sách COVID-19 của Trung Quốc đang thúc đẩy các công ty phải nghỉ đến đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong kế hoạch rút ra khỏi nước này.

Trong thực tế họ đã bắt đầu giải quyết những căng thẳng về địa chính trị và thuế quan từ thời Donald Trump với chính sách bài Trung Quốc hay ít nhất các chính quyền kế tiếp bắt buộc phải theo đuổi vì ít nhất cái tư tưởng bài Trung Quốc đã thấm nhuần vào suy nghĩ của người dân không những chỉ ở trong nước Mỹ mà hầu hết khắp thế giới.

Đối với các chính quyền kế tiếp, họ buộc lòng phải theo đuổi để được cái gọi là hợp với ý nguyện của công chúng.

Có năm quốc gia đang chuẩn bị thay thế Trung Quốc trong vai trò Công Xưởng Thế Giới.

Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Bangladesh đang đẩy mạnh mọi khả năng thừa kế này.

Ấn Độ:

Tháng 5, 2022 India chính thức trở thành quốc gia có nền kinh tế thứ 5 trên thế giới sau khi qua mặt Vương quốc Anh,. Hiện giờ đây, Hoa Kỳ, Trung Quốc , Nhật Bản và Đức là những quốc gia duy nhất có nền kinh tế lớn hơn Ấn Độ.

Tăng trưởng Tổng sản lượng quốc nội (GDP) thực tế từ 6-6,5% trong một thế giới đầy bất ổn là điều lạ lùng và Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba vào năm 2029.

Làm thế nào Ấn độ lại thu hoạch kỳ tích như vậy? Đó là nhờ vào sự quy mô của nền kinh tế Ấn Độ tính theo tiền mặt “danh nghĩa” trong quý tính đến tháng 3 năm 2022 là 854,7 tỷ USD trong khi đối với Vương quốc Anh là 816 tỷ USD. ty phương Tây, khi tìm kiếm một phương án dự phòng cho “công xưởng thế giới” Trung Quốc, đang nhìn về Ấn Độ, quốc gia duy nhất có lực lượng lao động và thị trường nội địa có quy mô tương đương TQ.

Với một thế chế chính trị vững chắc, công ty Apple đã quyết định dọn sang Ấn Độ và kéo theo một công ty khác, công ty Foxconn.

Công ty Tata chuyên sản xuất xe hơi của Ấn độ đã bắt đầu có mặt trên các thành phố lớn trên thế giới và từng là nhà sản xuất Solar panels, wind turbine motors, Ấn độ có khả năng thay thế China trong nhiều mặt hàng nếu không muốn nói sẽ là một công xưởng thế giới kể tiếp.

Khi nhà lãnh đạo Trung Quốc hãnh diện tuyên bố năm 2025 sẽ là kỷ nguyên của Made in China, Tập Cẫm Bình đã vô tình giúp các nhà đầu tư nước ngoài càng quyết tâm rút chân ra khỏi China .

Quan chức công ty nước ngoài lo lắng về sự đe dọa, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và mức độ ô nhiễm, và các chính phủ trên toàn thế giới lo ngại về sự phụ thuộc quá mức và sự gián đoạn chuỗi cung ứng từ Trung Quốc. Do hệ thống khép kín và không minh bạch, các công ty không thể tiến hành thẩm định báo cáo tài chính tam cá nguyệt và hàng năm của các đối tác địa phương. Số liệu thống kê của chính phủ và doanh nghiệp địa phương đôi khi là bịa đặt. Trung Quốc đang đánh mất lợi thế nhân công giá rẻ do AI ( Artificial Intelligence) và tự động hóa. Lợi thế chi phí khi đầu tư vào Trung Quốc đang giảm do những lo ngại như chuyển giao công nghệ, trộm cắp quyền sở hữu trí tuệ, kiểm soát chất lượng, gian lận tài chính, vi phạm hợp đồng và chi phí quản lý và hậu cần. Các luật về xã hội, an ninh mạng và quản trị cũng như các hoạt động tuyển dụng không công bằng của các đối tác địa phương là mối quan ngại lớn.

Ngoài Ấn Độ, nhiều quốc gia khác trong khu vực cũng đang cạnh tranh để trở thành “công xưởng phụ” trong đó có Việt Nam, Thailand, Malaysia và Bangladesh.

Dự báo Ấn Độ sẽ trở thành thị trường lớn thứ hai về turbin đã thúc đẩy Vestas mở rộng sản xuất. Charles McCall, giám đốc cấp cao của Vestas Assembly India tuyên bố: “Chúng tôi không muốn để tất cả các quả trứng vào một giỏ ở TQ”. Một số nhà cung cấp vệ tinh của Vestas cũng đi theo. Ví dụ, công ty Mỹ TPI Composites đúc các cánh quạt turbin dài 260 feet đã mở rộng đáng kể ở Ấn Độ và giảm hoạt động ở TQ.

Apple đã chuyển một số hoạt động sản xuất iPhone của mình sang các bang Tamil Nadu và Karnataka của Ấn Độ và đang khám phá việc chuyển hoạt động sản xuất iPad sang quốc gia Nam Á này. Các nhà phân tích của JPMorgan kỳ vọng Apple sẽ chuyển 5% sản lượng iPhone 14 sang Ấn Độ vào cuối năm 2022, họ viết trong một ghi chú tháng 9. Họ cho biết họ tin rằng cứ 4 chiếc iPhone sẽ có 1 chiếc được sản xuất tại Ấn Độ vào năm 2025.

Julie Gerdeman, Giám đốc điều hành của Everstream, một cơ quan nghiên cứu về các rủi ro trong ngành quản lý của các chuỗi cung ứng, nói với Business Insider: “Ấn Độ có lực lượng lao động lớn, lịch sử sản xuất lâu đời và sự hỗ trợ của chính phủ để thúc đẩy ngành công nghiệp và xuất khẩu”. Vì điều này, nhiều người đang xem xét liệu ngành sản xuất của Ấn Độ có phải là một giải pháp thay thế khả thi để thay thế Trung Quốc hay không.

Việt Nam:

Là một quốc gia cộng sản, Việt Nam — giống như Trung Quốc — đã tiến hành cải cách kinh tế nhanh chóng kể từ năm 1986.

Các cải cách đã mang lại kết quả, đưa Việt Nam từ “một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới trở thành nền kinh tế có thu nhập trung bình chỉ trong một thế hệ”, Ngân hàng Thế giới cho biết trong một bài đăng vào tháng 11.

Vào năm 2021, Việt Nam đã thu hút hơn 31,15 tỷ đô la cam kết đầu tư trực tiếp từ nước ngoài — tăng hơn 9% so với năm trước, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư của nước này. Khoảng 60% vốn đầu tư đổ vào lĩnh vực sản xuất và chế biến. Là một quốc gia trẻ , Việt Nam đã quen với công việc chế biến giày dép quần áo may mặc , đồ điện tử , và máy móc thực dụng hàng ngày Apple đã chuyển một số dây chuyền sản xuất iPhone sang Việt Nam và đang có kế hoạch chuyển một số dây chuyền sản xuất MacBook sang quốc gia Đông Nam Á này.

Các công ty khác đã chuyển một số dây chuyền sản xuất của họ ra khỏi Trung Quốc sang Việt Nam là Nike, Adidas và Samsung.

Thailand:


Thailand từng là một nơi sản xuất xe auto và hàng điện tử..Trong giai đoạn 2020 – 2021, số tiền FDI ( Foreign Direct Investment) đã tăng gấp 3 lần. Là nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á, Thái Lan đã và đang nâng cao chuỗi giá trị trong sản xuất và là trung tâm sản xuất phụ tùng ô tô, phương tiện vận tải và đồ điện tử, với các công ty đa quốc gia như Sony và Sharp đang thiết lập cửa hàng tại đây.

Sony cho biết vào năm 2019, họ đã đóng cửa nhà máy điện thoại thông minh ở Bắc Kinh để cắt giảm chi phí và chuyển một số hoạt động sản xuất sang Thái Lan. Cùng năm đó, Sharp cho biết họ đang chuyển một số dây chuyền sản xuất máy in sang Thái Lan vì cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

Ngay cả các công ty Trung Quốc cũng đã chuyển một phần chuỗi cung ứng của họ sang Thái Lan. Các công ty sản xuất Solar panels, chẳng hạn như JinkoSolar của Thượng Hải, đang chuyển hoạt động sản xuất của họ sang quốc gia này để tận dụng chi phí nhân công thấp hơn và tránh căng thẳng địa chính trị, South China Morning Post đưa tin vào tháng 7.

Zhuang Yan, chủ tịch của Canadian Solar, cho biết: “Việc thành lập các nhà máy sản xuất ở nước ngoài không xuất phát bởi cơ hội, mà là một chiến lược đối phó với các thách thức để tiếp cận thị trường”. , theo tờ South China Morning Posts (SCMP ) đã viết.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài đã tăng gấp ba lần lên 455,3 tỷ baht( tiền Thái Lan), tương đương khoảng 13,1 triệu USD, từ năm 2020 đến năm 2021, Ủy ban Đầu tư Thái Lan công bố vào tháng Hai.

Bangladesh:


Bangladesh đã là nước hưởng lợi từ việc chuyển dịch chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc. Bây giờ họ đang chờ một cái bánh lớn hơn.

Ngay cả trước khi lệnh phong tỏa do COVID-19 làm tê liệt lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc, Bangladesh đã là một ngôi sao đang lên trong lĩnh vực sản xuất hàng may mặc.

Sự gia tăng của Bangladesh chủ yếu là do chi phí lao động tăng ở Trung Quốc trước nhiệm kỳ tổng thống của Trump.

Chênh lệch chi phí lớn — lương tháng trung bình của một công nhân ở Bangladesh là 120 đô la, hoặc ít hơn 1/5 so với 670 đô la mà một công nhân Trung Quốc nhà máy mang về nhà ở Quảng Châu, trung tâm sản xuất phía nam Trung Quốc, Mostafiz Uddin, chủ sở hữu của người Bangladesh nhà sản xuất quần áo Denim Expert, nói với Insider.

“Hơn nữa, chi phí nguyên liệu tăng đang thúc đẩy các công ty may mặc tìm kiếm các điểm đến thay thế như Bangladesh, nơi giá sản xuất tương đối thấp”, Uddin nói.

Bất chấp vụ sập tòa nhà cao cấp làm ít nhất 1.132 người thiệt mạng vào tháng 4 năm 2013 và làm giảm uy tín về an toàn lao động của Bangladesh, ngành sản xuất hàng may mặc của nước này vẫn là một trụ cột chính của nền kinh tế, chiếm gần 85% các chuyến hàng, tương đương hơn 42 tỷ đô la Mỹ. xuất khẩu của đất nước, vào năm 2021. Nước này cũng là nước xuất khẩu hàng may mặc lớn thứ hai thế giới, sau Trung Quốc.

Bangladesh, hiện đang tìm cách thu hút các nhà đầu tư về sản xuất các chất phân bón, nông phẩm và bào chế thuốc men.

Malaysia:

Malaysia hiện đang có 32 dự án đầu tư từ các nhà tài phiệt tư bản đỏ Trung Quốc , theo cơ

quan Malaysian Investment Development Authority, tuy nhiên họ không tiết lộ nhiều chi tiết về cuộc chạy trốn từ China sang nước ngoài.

Nhưng ngay cả trước đại dịch, các khoản đầu tư công nghệ vào Malaysia đã tăng lên do chi phí lao động thấp hơn và căng thẳng thương mại Mỹ-Trung. Các thỏa thuận lớn trong vài năm qua bao gồm khoản đầu tư trị giá 1,5 tỷ ringgit Malaysia, tương đương 339 triệu USD, bởi gã khổng lồ chip Mỹ Micron trong 5 năm kể từ năm 2018. Jabil, một công ty Mỹ sản xuất vỏ iPhone, cũng đã mở rộng hoạt động tại Malaysia.

Theo thông tin chính thức của chính phủ, dòng vốn FDI của Malaysia đạt mức cao nhất trong 5 năm là 48,1 tỷ USD vào năm 2021, với lĩnh vực sản xuất thiết bị điện tử và xe cộ là đóng góp chính.

Công ty Tư Nhân Trung Quốc Cũng Muốn Chạy ra khỏi China.

Một số đông các công ty Trung Quốc cũng rụt rịch dọn sang các nước lân cận như Việt Nam và Thailand và đồng thời 5 đại công ty của China cũng tự động rút ra khỏi thị trường chứng khoán New York với lý do họ đã bị rơi vào tầm nhắm của các cơ quan điều tiết thị trường chứng khoán của Mỹ và cũng vì áp lực từ chính quyền trung ương China muốn thu hồi vốn lo sợ bị vỡ nợ hay vì lý do khủng hoảng địa chính trị ( Geopolitical Conflicts) trong đó có công ty dầu khí Sinopec, Petro China , tập đoàn insurance công ty bảo hiểm China Life Insurance, người khổng lồ trong ngành nhôm Chalco và một chi nhánh khác của Sinopec đóng trụ sở tại Thượng Hải. Việc các công ty này rút khỏi Wall Street là dấu hiệu một cơn địa chấn sắp xảy ra.

Sự Chấm dứt Của Made in China.

Mặc dù Covid 19 đã làm tê liệt hầu hết thế giới, đại dịch Covid cũng là một thử thách cho các chính quyền thế giới với nhiều cách ngăn ngừa và trấn an xã hội cũng như sự ảnh hưởng của nó trong lãnh vực kinh tế.

Sau hơn hai năm, hầu hết các quốc gia đã gần như bình phục nhờ phát minh các loại vaccines và China cũng không ngoại lệ.

Nhưng cuối năm 2022, chính xác là ngày 21 November, China báo cáo có ít nhất 31,000 cases mỗi ngày và con số này cứ gia tăng hàng ngày.

Đầu tháng 12, Beijing đóng cửa các công viên, nơi tụ họp công cộng và bắt đầu shut down Shanghai, thành phố tài chính , Covid tiếp tục lan rộng , Beijing bắt đầu lock down các thành phố lân cận trong đó có khu vực kỹ nghệ Guangzhou hay Quảng Châu , thành phố lớn thứ ba sau Bắc Kinh và Thượng Hải, trở thành 100/100 lock down hầu hết các thành phố lớn khác đều báo cáo có sự gia tăng ca lây nhiễm.

Chính quyền Bắc Kinh cho ra đời kế hoạch Zero Covid với mục đích cứu vớt ngành công nghiệp đang bị thiệt hại nặng nề , và một cuộc chạm trán giữa công nhân và hàng rào an ninh tại campus Zhengzhou ( Trịnh Châu) của công ty Foxconn, hàng ngàn công nhân đã tìm cách phá vỡ hàng rào an ninh để thoát về nhà vì lo sợ bị lây nhiễm khi bị bắt buộc phải ở lại trong cơ xưởng.

Chính sách Zero Covid là thủ phạm.

Cùng lúc với kế hoạch rút ra khỏi China của những đại công ty, Hoa Kỳ cũng đã tiếp tay phá vỡ ngôi vị độc tôn Made in China bằng cách tiếp tục chế độ tariff đối với hàng nhập khẩu từ China, với những tác động của cuộc chiến thương mại vẫn còn. Tổng thống Joe Biden đã không những không hủy bỏ các mức thuế cao mà Trump áp đặt đối với Trung Quốc – trên thực tế, vào tháng 10, ông đã áp đặt thêm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với thiết bị vận chuyển đến các nhà máy thuộc sở hữu của Trung Quốc sản xuất chip logic tiên tiến. Điều này càng tạo thêm căng thẳng cho một mối quan hệ bang giao giữa hai nước.

Vai trò quan trọng của FOXCONN trong Khả năng Triệt tiêu Made in China.

Đây là con số mới nhất về công ty Foxconn:

Thu hoạch : US$ 175 billion (2021)

Kinh phí hoạt động :US$193.57 billion (2021)

Lợi tức : US $139.32 billion (2021)

Giá trị công ty : US $3.908 trillion (2021)

Total Equity: US $1.573 trillion (2021)

Tổng số nhân công : 1,290,000 khắp thế giới (2020)

Các công ty phụ thuộc:

Fii Foxconn Industrial

Internet

FIT Foxconn Interconnect

Technology

FIH Mobile

ShunSin

Healthconn

CircuTech

Asia Pacific Telecom

Sharp Corporation

Smart Technologies

Belkin

Được biết một mình Foxconn cũng đã tạo ra gần 800 thương vụ liên hệ. Năm ngoái, Foxconn đã ngưng kêu lại trên 10,000 nhân viên tạm cho về nghỉ vì Covid chỉ là một thí dụ nhỏ trong hàng trăm, hàng ngàn công ty không thể đáp ứng chiến dịch Zero Covid, buộc lòng phải sa thải và thay thế lực lượng lao động tạm thời, khiến cho người lao động Trung

Quốc bất mãn và họ đã bất chấp Covid, biểu tình rầm rộ liên tục. Giờ đây, khi chiến lược tốn kém của họ Tập đột ngột bị dỡ bỏ sau các cuộc biểu tình trên toàn quốc chống lại nó, Tập đã im lặng.

Việc dỡ bỏ nhanh chóng các hạn chế COVID ở Trung Quốc đang làm giảm thêm sức hấp dẫn của nước này với tư cách là công xưởng của thế giới, bên cạnh những căng thẳng leo thang với Mỹ. Các công ty từ Meta đến Google đã lên kế hoạch chuyển ít nhất một số hoạt động sản xuất và tìm nguồn cung ứng ra khỏi China sau cuộc chiến thương mại nổ ra dưới thời tổng thống của Donald Trump, khi nó bị tăng thuế.

Dell có kế hoạch ngừng sử dụng chip máy tính sản xuất tại Trung Quốc vào năm 2024 và giảm các linh kiện “Made in China” khác trong các sản phẩm của mình.

Chính quyền Biden hiện đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng của các công ty Mỹ vào Trung Quốc. Trong đó, Hoa Kỳ đã đưa ra các biện pháp kiểm soát hạn chế xuất khẩu công nghệ từ Hoa Kỳ tới các nhà sản xuất chất bán dẫn Trung Quốc. Các biện pháp kiểm soát thậm chí còn ảnh hưởng đến một số công ty ở châu Âu, với sự cảnh báo mọi vi phạm có thể sẽ gặp rủi ro về địa chính trị trong công việc thương mại.

Sự gia tăng COVID của Trung Quốc làm tăng thêm mối lo ngại mà các công ty đa quốc gia phải đối mặt. Sau khi gia công phần mềm sản xuất ở các địa điểm rẻ hơn ở nước ngoài, thúc đẩy kỷ nguyên toàn cầu hóa kéo dài ba thập kỷ, nhiều công ty đang xem xét đưa hoạt động sản xuất trở lại gần quê hương hơn là hoạt động ở những nước xa xôi.

Theo các tài liệu về thương mại, với chuyện các đại công ty đã lần lượt rút ra khỏi China, Tài liệu của Japanese Investment Nomura cho biết đã có 56 công ty lớn ngoại quốc dọn ra khỏi China chỉ trong khoảng từ Apr. 2018 và Sept.2019.

Trong số 56 công ty đó, 3 công ty dọn sang India , 2 dọn qua Indonesia, 8 qua Thailand, 11 dọn qua Taiwan và 26 dọn qua Việt Nam.

Tháng 12 , 2022 Nike, Adidas, Samsung chính thức hoàn tất dọn sang Việt Nam.

Và mới đây công ty Foxconn của Taiwan cũng đã xác định chuyện rời khỏi China theo sau tin công ty điện thoại di động Smartphone lớn nhất thế giới, IPhone sẽ từ từ rời China và chuyển sang Ấn Độ và Việt Nam.

Đây là một cú shock lớn cho ngành kỹ nghệ chế biến điện tử cao cấp của China.

Foxconn hiện có 90 mặt hàng điện tử khác nhau và với số lượng nhân viên trên 249,00, 300,000 và 450 000 người tại 12 cơ xưởng rải rác ở 9 thành phố lớn trong mainland China, trụ sở chính ở Longhua Subdistrict, Shenzhen, chỉ một Foxconn ở Zhengzhou đã đóng góp 80 % vào ngân sách của thành phố Trung Châu, và 60% lợi tức cho toàn thể tỉnh Hà Nam, Trung Quốc , Foxconn là đại diện cho hơn ⅓ ngành sản xuất mobile phone cho toàn thể China và khi iPhone đã quyết định từ giã China, Foxconn buộc lòng phải đi theo, điều này có nghĩa là họ sẽ cho dời luôn toàn bộ lực lượng nhân viên, một số sang Ấn Độ và một số qua Việt Nam và một số khác buộc lòng phải cho nghỉ việc, đó là những người thợ Trung Quốc.

Tháng 10 năm ngoái, Foxconn bị ảnh hưởng bởi Covid rất trầm trọng , cộng thêm một số đông nhân viên giả vờ bị Covid để trốn thoát về nhà bởi quy luật khắc khe do chế độ Zero Covid buộc Foxconn phải tuân thủ, tất cả nhân viên đều phải ăn ngủ tại xưởng máy, lo sợ bị lây nhiễm họ đã phá vỡ hàng rào an ninh và chạy bộ trốn ra khỏi cơ xưởng.

Logistics tê liệt, các tanker khổng lồ rổng tuếch, sa thải, xuất khẩu và tiêu thụ giảm.

Xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng được gọi là ba động lực chính của nền kinh tế Trung Quốc, nhưng nhìn vào tình hình kinh tế tổng quát hiện tại ở Trung Quốc, có vẻ như cả ba lực lượng đang bị mất động lực.

Với cả xuất khẩu và đó tiêu dùng đang gặp khó khăn, ĐCSTQ chỉ có thể dựa vào đầu tư.

Chính chế độ Zero Covid , mặc dù đã được bãi bỏ nhưng chính sự phán đoán bất cẩn và độc đoán của ĐCSTQ đã tạo ra mối nghi ngờ về một trường hợp tương tự trong tương lai đồng thời bởi sự che đậy các nguồn tin về Covid, không một phép màu nào có thể trong một thoáng một chiều từ Out break tự nhiên trở lại bình thường, chính khả năng bào chế vaccine của CSTQ cũng bị nghi ngờ vì sự hãnh diện hão và thực sự tình trạng lây nhiễm Covid vẫn còn trầm trọng, người mang tiền đến đầu tư phải suy nghĩ trở lại.

Câu Chuyện iPhone và Samsung.

Bất kể Samsung cố gắng thế nào, Apple IPhone vẫn là một công ty smartphone thành công nhất về lợi nhuận và innovations (sáng tạo) Nhưng khi IPhone thành công cũng là lúc Samsung kiếm tiền.

Năm 2017, Samsung bán cho Apple từ 180 cho đến 200 triệu cái màn hình OLED cho Apple iPhone X , Samsung kiếm tiền nhiều hơn chính cái series Galaxy 8 của mình.

Năm 2022, Apple mua 70% cái màn hình cho IPhone 14 từ công ty khổng lồ Samsung, lý do là Apple không tự chế tạo sản phẩm của mình mà chỉ design và nghiên cứu thị trường, sự thành công của iPhone là họ đã tạo ra được một thị trường gọi là IPhone Culture, mỗi chiếc iPhone được xem như một “Mỹ phẩm” một boutique luxury item, một hàng hiệu phải đi cùng với những thương hiệu luxury khác như các ví tay đắc tiền của phụ nữ nhưng IPhone cũng mang lại rất nhiều thành công cho các công ty con.

LG Korea + China

Trường hợp của LG, một công ty khổng lồ nữa của Nam Hàn cũng đang suy nghĩ về sự triệt thoái khỏi China, năm 2021, LG chính thức rút ra khỏi thị trường smartphone vì không cạnh tranh nổi với Samsung và Apple , năm 2022 , LG cũng tuyên bố rút ra khỏi thị trường Solar Panel vì China có giá thành rẻ hơn, tuy nhiên LG cũng đã thành công với loại màn hình mới cho TV và smartphone với phát minh mới LG OLED evo G3 đang làm mưa làm gió trên thị trường màn hình , và Apple IPhone cũng đang ngắm vào , sau việc quyết định chọn Việt Nam và India của IPhone, LG chắc chắn cũng nối gót Samsung, còn lại tại China là những nhà máy chế tạo household appliances như Tủ lạnh, máy giặt máy sấy.

Trong tháng Sáu năm ngoái trong chuyến công du Hoa Kỳ, chắc chắn ông chủ Apple là Tim Cook đã đãi tiệc Phạm Minh Chính tại phòng dạ tiệc của Apple tại Cupertino, California, hai người đã vui vẻ nâng ly Không biết vừa rồi Phạm Minh Chính có hứa hẹn gì với Tim Cook nhưng chắc chắn dân Việt Nam sẽ có thêm công ăn việc làm.

Việc sản xuất MacBook tại Việt Nam dự kiến sẽ bắt đầu sớm nhất là vào tháng 5 năm 2023.

Apple đã bắt đầu sản xuất iPhone tại Ấn Độ và có kế hoạch tăng gấp ba số lượng trong hai năm tới. Khi các hệ thống dây chuyền lắp ráp bắt đầu hoạt động tại Việt Nam, Apple sẽ có cơ sở sản xuất thứ hai cho các sản phẩm chủ lực của mình.

Và nếu các bạn không quên, họ Tập từng kiêu hãnh tuyên bố, năm 2025 sẽ bắt đầu kỷ nguyên “Made in China”. Tập Cận Bình không ngờ Covid-19 đã xoay ngược tình thế.

Hiện tại, tại khu vực biển Đông, nơi đang nóng bỏng với những vụ cọ xát giữa Hải quân Hoa Kỳ và China chung quanh Đài Loan , dưới con mắt của những chiến lược gia , đây là bước đầu của những xung đột quân sự giữa hai cường quốc, nhưng đối với con mắt của các kinh tế gia, đây cũng là một nguyên nhân cho cuộc di tản các công ty lớn ra khỏi China, vì không ai khờ lại mang tiền vào làm ăn trong một khu vực sắp có chiến tranh, một mưu kế tựu kế từ chính quyền Joe Biden và các đồng minh?

Và đối với những nhà đầu tư đại tư bản, họ cần một thị trường lao động trẻ, có trình độ học vấn đủ để huấn luyện nghề nghiệp và một chế độ chính trị vững chắc và nhất là thị trường nhân công rẻ, Việt Nam , Ấn Độ, Malaysia, Thailand và Bangladesh hội đủ những yếu tố như trên, tất cả 5 quốc gia này vẫn còn đồng lương bằng phân nửa 530$US/ tháng bên China.

Sau Covid và trước cuộc di tản của những đại công ty Tây phương ra khỏi China và trước sự đổ bộ vào Việt Nam cũng lôi cuốn theo các nhà tài phiệt tư bản đỏ của Trung Quốc trong đó Luxshare Precision chuyên về các linh kiện li ti và máy in cũng đã có mặt tại khu kỹ nghệ Deep “C” tại miền Bắc Việt Nam, công ty Growatt chuyên môn về dự trữ điện năng cũng đã có mặt tại hai miền Nam Bắc, trên 50 công ty Trung Quốc đã nộp đơn xin đầu tư và 45 dự án đã đệ trình.

Nhìn lại, một cuộc chiến âm thầm về Địa Chính Trị (Geopolitical war) đã bắt đầu tuy nó không ồn ào nhưng chắc chắn cái nhản hiệu “Made in China” sẽ từ từ nhỏ dần trước khi sẽ biến mất, vì trong lúc này , chúng ta đã thấy những stickers “Designed in The USA”, package in ROC (Republic of China) hay Assemble For Walmart những dấu hiệu sẽ giúp người mua hàng từ từ quên đi hàng chữ Made in China.

Năm 2025, năm của exodus ra khỏi nhà máy chế biến lớn nhất của thế giới và giấc mơ của Tập Cận Bình sẽ không bao giờ thành sự thật.

Câu nói Man Proposes, God Disposes hay Mưu Sự Tại Nhân, Thành Sự Tại Thiên trong trường hợp này nên được sửa lại thành Mưu Sự Tại Họ Tập thành sự do Đại Tư Bản.

Và thế nào một Việt Nam?

Chắc chắn một điều là chế độ Cộng sản chuyên chế vẫn phải tồn tại lâu dài, tư bản đỏ VN sẽ càng ngày càng giàu và càng nhiều, tuy đời sống người Việt Nam có nhiều triển vọng khá hơn nhiều nhưng nên nhớ đồng lương căn bản chỉ khá hơn theo kiểu nhỏ giọt, Việt Nam sẽ là một thị trường tiêu thụ với gần 100 triệu người, và Việt Nam là điểm đến chắc chắn bởi các hiệp ước free trade với thế giới nhất là với Âu Châu đã bắt đầu có hiệu lực.. nhưng đừng nghĩ rằng Việt Nam sẽ hóa rồng ngoại trừ Việt Nam biết đầu tư trở ngược vào khối óc thông minh của người Việt bằng cách, nới lỏng sự tự do về tư duy, cởi mở về quan điểm chính trị, đón nhận sự tham gia của người dân hai miền như những bước đầu tập tễnh cho một thế chế dân chủ như Nam Hàn hay Nhật Bản.

Điều quan trọng và chắc chắn sẽ xảy ra đó là sự bắt đầu của một chấm dứt, cái nhản hiệu Made in China.

ST. ( Edited by LK)

[nguyenthanh]

Gây hỗn loạn Kremlin, một chiến thắng cho Kyiv
Lê Tây Sơn
18 tháng 5, 2023


Chưa bao giờ cuộc duyệt binh kỷ niệm chiến thắng phát xít Đức của Nga được tổ chức thảm hại như năm nay (ảnh: Vlad Karkov/SOPA Images/LightRocket via Getty Images)
“Trong hơn hai thập niên đưa tin về chế độ của Vladimir Putin tôi chưa bao giờ thấy Kremlin hỗn loạn như thế!” – Anna Nemtsova, phóng viên Daily Beast nói.

Một cuộc tấn công bí hiểm bằng máy bay không người lái đến nay vẫn chưa tìm ra thủ phạm. Rồi một vụ đánh bom xe làm bị thương Zakhar Prilepin, kẻ ủng hộ tích cực cuộc xâm lược Ukraine. Và bốn máy bay quân sự Nga bị bắn hạ trong một ngày ngay bên trong biên giới Nga… Nếu Ukraine muốn làm rối tung giới lãnh đạo Nga thì họ đang làm rất tốt!

Những người theo dõi Kremlin không cần phải “bói” hoặc giải mã những phát ngôn khó hiểu từ giới lãnh đạo Nga để phát hiện những dấu hiệu của các âm mưu, vì tất cả đã được công khai qua “cái loa Yevgeniy Prigozhin”, người thân tín của Putin. Trong một số video gần đây, Prigozhin, người sáng lập đội quân đánh thuê Wagner, yêu cầu trừng phạt Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov. Ông ta đổ lỗi cho hai cộng sự thân cận của Putin không tái cung cấp cho quân đội của mình khiến hàng chục ngàn lính Wagner phải chết và bị thương. Prigozhin cũng cáo buộc binh sĩ quân đội chính quy Nga chạy trốn khỏi “cối xay thịt” Bakhmut, đổ lỗi cho các chỉ huy tội “phản bội tổ quốc”…

Với tình hình như thế, giới chức hàng đầu của Kyiv hẳn xoa tay vui sướng. Trong khi Kremlin phải chịu trách nhiệm chính về những rắc rối của tham nhũng và kém cỏi thì người Ukraine cũng đã và đang tìm mọi cách để làm suy yếu tinh thần và đào sâu hố chia rẽ trong nội bộ kẻ thù. Về mặt chính thức, Kyiv không thừa nhận tấn công bên trong nước Nga nhưng tiếng trống ăn mừng liên tục vang lên sau các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các căn cứ quân sự, nhà máy lọc dầu và kho nhiên liệu.

Việc phía Ukraine công khai kế hoạch phản công vào mùa xuân một cách ồn ào và dai dẳng cũng có chủ ý, vì các nhà chiến lược quân sự giỏi thường không bao giờ “khua chiêng gióng trống” như thế! Năm ngoái, họ dành nhiều tuần úp mở việc chuẩn bị một cuộc tấn công đâu đó ở phía Đông Nam Ukraine nhưng lại mở cuộc tấn công thành công ngoạn mục tại gần Kharkiv phía Bắc. Hiện thời, Kyiv có vẻ lặp lại kịch bản này, khiến người Nga không biết đâu mà lần.

Không có gì ngạc nhiên khi Kremlin hỗn loạn và các nhà lãnh đạo Nga hoảng sợ. Đầu tháng này, khi Nga chuẩn bị kỷ niệm chiến thắng Đức Quốc xã, Vyacheslav Gladkov, thống đốc một khu vực không xa biên giới Ukraine bất ngờ tuyên bố hủy bỏ cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng nêu lý do “không muốn tạo điều kiện tấn công cho kẻ thù bằng việc bày ra một lượng lớn thiết bị và binh lính ở trung tâm thành phố”.

Tại lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng, Tổng thống Vladimir Putin cũng sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng. Màn phô trương “sức mạnh quân sự” Nga năm nay chỉ có một chiếc xe tăng duy nhất. Một số chính trị gia Nga bắt đầu đặt câu hỏi về lý do chiến tranh. Thượng nghị sĩ Lyudmila Narusova (người vợ góa của Anatoly Sobchak, cựu cố vấn chính trị của Putin) gần đây đã bày tỏ công khai lo lắng trong một cuộc phỏng vấn: “Không ai giải thích được chiến thắng sẽ như thế nào! Nếu đó là các mục tiêu được tuyên bố ban đầu là phi hạt nhân hóa và phi quân sự hóa thì toàn bộ quân đội Ukraine đã bị tiêu diệt rồi!”.

Nhấn mạnh việc các lực lượng Nga đang đối mặt với quân đội Ukraine được phương Tây trang bị vũ khí, bà tiếp tục: “Nếu chúng ta tìm cách phi quân sự hóa NATO thì rõ ràng mục tiêu đó không thể đạt được!” Một người như Narusova còn không hiểu kế hoạch giành chiến thắng của Putin là gì thì không ai có thể hiểu. Hỗn loạn và mất phương hướng ở cấp cao nhất tại Kremlin đang làm tăng khả năng thành công cuộc phản công của Kyiv.

Trong khi đó, Putin không thể giải thích với công chúng về việc tại sao lực lượng an ninh của Nga thất bại trong việc ngăn chặn hai máy bay không người lái tiếp cận Điện Kremlin và không thể ngăn chặn vụ đánh bom nhằm vào Zakhar Prilepin. Abbas Gallyamov, người từng viết diễn văn cho Putin, phải thốt lên: “Kremlin đang rung chuyển!”. Tất nhiên, không có gì đảm bảo cuộc phản công của Ukraine sẽ thành công, nhưng thời điểm hiện tại, Kyiv hoàn toàn có quyền “ăn mừng” về hiệu quả của cuộc chiến tâm lý chống lại chế độ Putin.