THƠ ĐƯỜNG VÀ THƠ đường

[CNN]

Thơ Đường

Tôi cũng tập tễnh gõ thơ Đường,
Cho dù chứng tật cứ ương ương,
Câu ba, câu bảy sao phải phép,
Cú một, cú hai thật tỏ tường,
Rồi trắc, rồi bằng cho đúng chỗ,
Nào niêm, nào luật rõ kỷ cương,
Ha ha ! Tôi đã xong bài nữa,
Mang chốn Điễn Đàn để phô trương.

CNN-21Dec

Có cái chi hay thứ thơ Đường
Nửa như nếp nát, nửa ương ương
Chữ gõ, chữ gò sao phải phép
Câu dùi, câu đục phải đúng phương
Ý thiển đặt vào cho đúng chỗ
Lời thô vãi xuống chớ có cương
Rặn tới, rặn lui, ra bãi nữa
Thơ thẩn kiểu này, tổ bụng chương!

3D-21Dec


thơ đường

Ô-kê tôi lại phạng thơ đường,(1)
Trồng mía vài năm để khuyếch trương,
Cây non chờ bán cho bạn chợ,
Gốc cội đợi mua trọn nông trường,
Vo viên, gói chặt làm kẹo kiếng,
Quậy nát, chưng tan thắng nước hàng,
Cẩn thận, kiêng khem cho đúng mực,
Hảo ngọt coi chừng đến nhà thương

CNN-22Dec

Thân phu lục lộ, thợ làm đường
Cuộc đời lam lũ, chẳng phô trương
Sáng sớm ra công nơi đường xá
Chiều hôm gắng sức chốn công trường
Thân này chẳng quản công việc khó
Trí kia nào nghĩ chuyện tầm thường
Ví phỏng con người ta có số
Thì đây cũng có khối người thương.

3D-22Dec

[CNN]

CHÚC MỪNG

Thấm thoát một năm sắp hết rồi,
Bà con rộn rịp chuyện ăn, chơi,
Me-ry Krít-mớt trao tá lả,
Dóy-ợt Nô-en chúc nơi nơi,
Hép-pi năm mới, nhiều thắng lợi,
Bôn-nớ tháng dài, đủ niềm vui,
Xin gửi theo đây đôi lời chúc,
Bằng an, mạnh khoẻ đến mọi người.

CNN-23Dec2005

Me-ry Krít-mớt = Merry Christmas
Dóy-ợt Nô-en = Joyeux Noel
Hép-pi = Happy
Bôn-nớ = Bonheur

[linhgia]

Đề đô thành nam trang

Nguyên tác: Thôi Hộ

崔護 (Cui Hu)




題都城南莊

去年今日此門中，
人面桃花相映紅；
人面不知何處去，
桃花依舊笑春風。


Đề thành đô nam trang

Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong

--Bản dịch của Đỗ Bằng Đoàn & Bùi Khánh Đản:--

Năm ngoái ngày này dưới cánh song
Hoa đào ánh má mặt ai hồng
Mặt ai nay biết tìm đâu thấy
Chỉ thấy hoa cười trước gió Đông

--Bản dịch của Ninh Thượng--

Cửa đây năm ngoái ngày này
Hoa đào cùng với mặt ai ửng hồng.
Mặt người giờ biết đâu không
Hoa đào còn đó gió đông vẫn cười.

3G lụm được trên Net

[linhgia]

Tỳ bà hành


Nguyên tác: Bạch Cư Dị

白居易

琵琶行并序

元和十年，予左遷九江郡司馬。明年秋，送客 湓浦口，聞船中夜彈琵琶者，聽其音，錚錚然 有京都聲；問其人，本長安倡女，嘗學琵琶於 穆曹二善才。年長色衰，委身為賈人婦。遂命 酒，使快彈數曲，曲罷憫然。自敘少小時歡樂 事，今漂淪憔悴，轉徙於江湖間。予出官二年 恬然自安，感斯人言，是夕，始覺有遷謫意， 因為長句歌以贈之，凡六百一十六言，命曰琵 琶行。 潯言江頭夜送客， 楓葉荻花秋瑟瑟。
主人下馬客在船， 舉酒欲飲無管絃。
醉不成歡慘將別， 別時茫茫江浸月。
忽聞水上琵琶聲， 主人忘歸客不發。
尋聲暗問彈者誰？ 琵琶聲停欲語遲。
移船相近邀相見， 添酒回燈重開宴。
千呼萬喚始出來， 猶抱琵琶半遮面。
轉軸撥絃三兩聲， 未成曲調先有情。
絃絃掩抑聲聲思， 似訴平生不得志。
低眉信手續續彈， 說盡心中無限事。
輕攏慢撚抹復挑， 初為霓裳後六么。
大絃嘈嘈如急雨， 小絃切切如私語。
嘈嘈切切錯雜彈， 大珠小珠落玉盤。
間官鶯語花底滑， 幽咽泉流水下灘。
水泉冷澀絃凝絕， 凝絕不通聲漸歇。
別有幽愁暗恨生， 此時無聲勝有聲。
銀瓶乍破水漿迸， 鐵騎突出刀鎗鳴。
曲終收撥當心畫， 四絃一聲如裂帛。
東船西舫悄無言， 唯見江心秋月白。
沈吟放撥插絃中， 整頓衣裳起斂容。
自言本是京城女， 家在蝦蟆陵下住。
十三學得琵琶成， 名屬教坊第一部。
曲罷曾教善才服， 妝成每被秋娘妒，
五陵年少爭纏頭， 一曲紅綃不知數。
鈿頭銀篦擊節碎， 血色羅裙翻酒汙。
今年歡笑復明年， 秋月春風等閑度。
弟走從軍阿姨死， 暮去朝來顏色故。
門前冷落車馬稀， 老大嫁作商人婦。
商人重利輕別離， 前月浮梁買茶去。
去來江口守空船， 繞船月明江水寒。
夜深忽夢少年事， 夢啼妝淚紅闌干，
我聞琵琶已嘆息， 又聞此語重唧唧。
同是天涯淪落人， 相逢何必曾相識。
我從去年辭帝京， 謫居臥病潯陽城。
潯陽地僻無音樂， 終歲不聞絲竹聲。
住近湓江地低濕， 黃蘆苦竹繞宅生。
其間旦暮聞何物， 杜鵑啼血猿哀鳴。
春江花朝秋月夜， 往往取酒還獨傾。
豈無山歌與村笛？ 嘔啞嘲哳難為聽。
今夜聞君琵琶語， 如聽仙樂耳暫明。
莫辭更坐彈一曲， 為君翻作琵琶行。
感我此言良久立， 卻坐促絃絃轉急。
淒淒不似向前聲， 滿座重聞皆掩泣。
座中泣下誰最多， 江州司馬青衫濕。 Tỳ bà hành


Tự

Nguyên Hòa thập niên, dư tả thiên Cửu Giang quận Tư mã, minh niên thu tống khách Bồn hồ khẩu, văn chu trung dạ đầu tỳ bà giả, thính kỳ âm tranh tranh thiên, hữu kinh đô thanh. Vấn kỳ nhân, bản Trường An xướng nữ, thường học tì bà vu Mục, Tào nhị thiện tài. Niên trưởng sắc suy, uỷ thân vi cổ nhân phu. Toại mệnh tửu, sử khoái đàn sổ khuc khúc bãi, mẫn nhiên tự tự thiếu tiểu thời hoan lạc sự, kim phiêu luân tiều tụy, chuyển tỉ vu giang hồ gian. Dư xuất quan nhị niên, điềm nhiên tự an, cảm từ nhân ngôn, thị tịch thỉ giác hữu thiên trích ý, tự vi trường cú ca dĩ tặng chi, phàm lục bách nhị thập ngôn, mệnh viết Tỳ bà hành.


Tầm dương giang đầu dạ tống khách
Phong diệp dịch hoa thu sắt sắt
Chủ nhân há mã khách tại thuyền
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền
Túy bất thành hoan, thảm tương biệt
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt
Hốt văn thủy thượng tỳ bà thanh
Chủ nhân vong qui, khách bất phát
Tầm thanh ám vấn đàn giả thùy ?
Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì
Di thuyền tương cận yêu tương kiến
Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến
Thiên hô vạn hoán thủy xuất lai
Do bão tỳ bà bán già diện
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh
Vị thành khúc điệu, tiên hữu tình
Huyền huyền yểm ức, thanh thanh tứ
Tự tố bình sinh bất đắc chí
Đê mi tín thủ tục tục đàn
Thuyết tận tâm trung vô hạn sự
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu
Sơ vi " Nghê thường", hậu "Lục yêu"
Đại huyền tào tào như cấp vũ
Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ
Tao tao thiết thiết thác tạp đàn
Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt
U yết tuyền lưu thủy hạ than
Thủy tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt
Ngưng tuyệt bất thông thanh tạm yết
Biệt hữu u sầu ám hận sinh
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh
Ngân bình sạ phá thủy tương bỉnh
Thiết kỵ đột xuất đao thương minh
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch
Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn
Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung
Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung
Tự ngôn: " Bản thị kinh thành nữ
"Gia tại Hà mô lăng hạ trú
"Thập tam học đắc tỳ bà thành
"Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ
"Khúc bãi tằng giao Thiện tài phục
"Trang thành mỗi bị Thu nương đố
"Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu
"Nhất khúc hồng tiêu bất tri số
"Điền đầu ngân tì kích tiết toái
"Huyết sắc la quần phiên tửu ố
"Kim niên hoan tiếu phục minh niên
"Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ
"Đệ tẩu tòng quân, a di tử
"Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố
"Môn tiền lãnh lạc xa mã hi
"Lão đại giá tác thương nhân phụ
"Thương nhân trọng lợi, khinh biệt ly
"Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ
"Khứ lại giang khẩu thủ không thuyền
"Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thủy hàn
"Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự
"Mộng đề trang lệ hồng lan can "
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức
Hựu văn thử ngữ trùng tức tức
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân
Tương phùng hà tất tằng tương thức
"Ngã tòng khứ niên từ đế kinh
"Trích cư ngọa bệnh Tầm Dương thành
"Tầm Dương địa tịch vô âm nhạc
"Chung tuế bất văn ty trúc thanh
"Trú cận Bồn Giang địa đê thấp
"Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh
"Kỳ gian đán mộ văn hà vật
"Đỗ quyên đề huyết viên ai minh
"Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ
"Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh
"Khởi vô sơn ca dữ thôn địch
"Ẩu á trào triết nan vi thính
"Kim dạ văn quân Tỳ bà ngữ
"Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh
"Mạc từ cánh tọa đàn nhất khúc
"Vị quân phiên tác tỳ bà hành"
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập
Khước tọa xúc huyền huyền chuyển cấp
Thê thê bất tự hướng tiền thanh
Mãn tọa trùng văn giai yểm khấp
Tọa trung khấp hạ thùy tối đa?
Giang châu tư mã thanh sam thấp!
Xin xem bản dịch trong phần sau
3G

[linhgia]

Tỳ bà hành


Bạch Cư Dị


Lời tựa

Năm Nguyên Hoà thứ 10, ta về giữ chức Tư Mã ở quận Cửu Giang. Qua mùa thu năm sau, đêm ra tiễn khách bên bến sông Bồn, chợt nghe thuyền ai có tiếng đàn Tỳ bà vọng lại. Nghe trong tiến đàn thánh thót, âm vang điệu nhạc ở kinh đô. Bèn hỏi gốc gác. Người đàn bà trả lời rằng " Tôi vốn là con hát, quê ở Trường An, học đàn Tỳ Bà với hai danh sư Mục va Tào. Nay tuổi đã cao, nhan sắc tàn tạ, lấy chồng làm con buôn(thường theo thuyền buôn đi đây đi đó)". Nghe vậy, cho dọn rượu ra đãi, xin nàng đàn lại cho nghe. Đàn xong cảm xúc vô vàn, nàng bèn kể lại cuộc đời mình từ lúc còn trẻ, vui sướng, cho tới lúc lưu lạc giang hồ khổ nhọc. Ta về đây làm quan đã được hai năm thanh thản yên ổn. Hôm nay nghe nàng nầy nói chuyện, cảm thương cho số phận lưu đầy! Bèn làm một bài thơ dài tặng nàng ta, gồm 616 lời, gọi là Tỳ Bà Hành.

-- Bản dịch của Phan Huy Vịnh --

Chú thích của Lê Văn Đặng từ hội Việt Học
Nguyên tác gồm 88 câu 7 chữ hay 616 chữ. Phan Huy Vịnh dịch Nôm theo thể song thất lục bát (7-7-6-8), giữ nguyên số lượng chữ, thành 22 đoạn (7-7-6-8). Âm điệu Việt Nam phong phú hơn Tàu nên bản Nôm của Phan Huy Vịnh có phần trội hơn nguyên bản chữ Hán của Bạch Cư Dị. Thất sủng trong quan trường, bị đổi về quận Cửu giang với chức Tư Mã, Bạch tiên sinh được nghe tiếng đàn của một kỹ nữ về già, trông người rồi ngẫm đến ta:

Ðồng thị thiên nhai luân lạc nhơn, (同是天涯淪落人)
Tương phùng hà tất tằng tương thức. (相逢何必曾相識)
--Dịch Nghĩa--

Bến Tầm Dương(1) ban đêm tiễn khách
Lá phong, hoa lau hơi thu xào xạc
Chủ nhân xuống ngựa, khách ở trong thuyền
Nâng chén định uống trong cảnh không đàn, không sáo
(Nhưng) say mà không thành cuộc vui, lại buồn sắp phải từ biệt
Lúc từ biệt trăng dầm trong lòng sông mênh mang
Chợt nghe có tiếng tỳ bà văng vẳng trên mặt nước
Chủ nhân quên về, khách không rời bến
Lần đến nơi có tiếng đàn sẽ hỏi: "ai đàn tá?"
Tiếng đàn ngừng lại, ý muốn thưa, nhưng lại tần ngần
Dời thuyền đến gần, mời cho được gặp mặt
Rót thêm rượu, giong lại đèn, tiệc vui mở tiếp
Hết lời mời mọc mới chịu bước ra
Còn ôm cây tỳ bà che khuất nửa mặt
Vặn trục lên dây, dạo qua đôi ba tiếng
Tuy chưa thành khúc điệu nhưng nghe đã có tình
Mỗi dây ngân lên là những lời ấm ức, mỗi tiếng thoát ra bao nhiêu tình tứ
Nhường như kẻ hết nỗi bất bình trong đời mình
Nhẹ cúi đôi mày, thuận tay đều đều gẩy
Nỗi niềm tâm sự, giãi hết nguồn cơn
Nắn nhe, bắt khoan vê rồi lại dạo
Hết khúa Nghê Thường(2) đến khúc Lục Yêu(3)
Dây to rào rạt như mưa sầm sập tới
dây nhỏ tỉ tê như kể lể niềm riêng
Rào rạt, tỉ tê, gẩy xen thành nhịp
Như bao hạt châu lớn nhỏ rắc xuống mâm ngọc
Ca oanh trơn giọng, líu lo trong hoa
Nhịp suối ngập ngừng, nước dội xuống thác
Suối bỗng rét đọng lại, dây đàn ngừng bặt
Dây ngừng bặt, tiếng tạm im
Lại hiện ra vẻ sầu hận thầm kín khác
Lúc này lặng lẽ lại tình tứ hơn lúc có tiếng đàn
Bỗng như bình bạc vỡ tan, nước tuôn tung tóe
Đoàn thiết kỵ xung đột, gươm đao đang gầm
Khúc vừa xong, giữa mặt đàn, phẩy một nhát mạnh
Cả bốn dây như một tiếng xé lụa vang lên
Thuyền mảng đông tây, im lặng phăng phắt
Chỉ thấy vầng trăng thu trắng xóa giữa dòng sông
Lặng lẽ gài chiếc que gẩy vào dây đàn
Xốc áo khép nép đứng dậy
Kể lể: " Em vốn là người kinh thành
Nhà ở dưới làng Hà Mô
Mười ba tuổi đã học thạo ngón tì bà
Tên đứng vào hàng nhất trong phường hát
Sau mỗi khúc đàn, thường bọn thiện tài phải phục
Trang điểm xong từng bị ả Thu phát ghen
Bọn thiếu niên ở Ngũ Lăng tranh nhau tặng thưởng
Một khúc đàn, điếm không xuể những tấm lụa đào
Vành lược bạc, cành hoa vàng gãy tan nhịp gõ
Bức quần rượu hồng, hoen ố những vết rượu rơi
Cuộc truy hoan qua năm này sang năm khác
Trăng thu trong, gió xuân mát, thờ ơ trôi qua
Bỗng đứa em trai phải tòng quân, dì lại chết
Sớm lại, chiều qua, nhan sắc kém sút
Trước cửa vắng tanh, xe ngựa thưa
Trở về già gá nghĩa cùng một người lái buôn
Người lái buôn chỉ tham lợi, coi thường biệt ly
Bỏ đi Phù Lương buôn chè từ tháng trước
Từ đấy, một mình với chiếc thuyền không
Trăng rọi quanh thuyền, nước sông lạnh ngắt
Đêm khuya bỗng mơ lại cuộc đời lúc tuổi xuân
Lệ hồng trong mơ ngổn ngang trên má phấn "
Ta nghe tiếng tỳ bà đã ngậm ngùi thay
Lại nghe câu chuyện càng thêm nức nở:
" Cùng là khách lưu lạc nơi chân trời
Gặp nhau đây, cừ gì phải là quen biết sẵn?
Ta từ năm ngoái từ giã kinh đô(4)
Bị giáng trích ốm nằm ở thành Tầm Dương
Tầm Dương là nơi hẻo lánh, làm gì có âm nhạc
Suốt năm không hề được nghe tiếng sáo, tiếng đàn
Nhà lại ở gần sông Bồn, nơi ẩm trũng
Lau úm, trúc gầy mọc quanh nhà
Ở đấy nghe thấy gì lúa sớm tối?
Quyên kêu khắc khoải, vượn hót nỉ non
Trước những cảnh sông xuân hoa sớm, đêm thu trăng tròn
Thường thường chỉ một mình dốc chén
Há phải không có tiếng hát núi, tiếng sáo đồng
Khốn nỗi líu lo, líu lường, nghe thêm khó chịu
Đêm nay mới được nghe tiếng tỳ bà của nàng
Chẳng khác được nghe nhạc tiên, tai bỗng khoan khoái
Hãy vui lòng ngồi lại đàn chơi khúc nữa
Ta sẽ vì nàng chuyển thành một thiên Tỳ Bà Hành!
Cảm lời ta nàng tần ngân đứng lặng
Rồi ngồi xuống lên dây, tiếng dây nhộn nhịp
Rầu rầu khác hẳn tiếng đàn vừa qua
Khiến cả đám tiệc đều bưng mặc khóc
Trong đó ai khóc nhiều hơn?
Quan Tư mã Giang Châu vạt áo xanh ướt đẫm

Chú thích:

(1)Tầm Dương: Khúc sông Trường Giang chảy qua tỉnh Giang Tây, thị trấn Cửu Giang
(2)Nghê Thường: tức là khúc "Nghê thường vũ y"
(3)Lục Yêu: tên một khúc nhạc
(4)Tháng mười năm Nguyên Hòa thứ 10(815) Bạch Cư Dị bị đổi ra làm tư mã ở Giang Châu


Xin xem Dịch Thơ phần kế tiếp
3G

[linhgia]

Dịch Thơ


Tỳ bà hành
Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách
Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu
Người xuống ngựa, khách dừng chèo
Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty

Say những luống ngại khi chia rẽ
Nước mênh mông đượm vẻ gương trong
Đàn ai nghe vẳng bên sông
Chủ khuây khỏa lại, khách dùng dằng xuôi

Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá ?
Dừng dây tơ nấn nà làm thinh
Đời thuyền ghé lại thăm tình
Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui

Mời mọc mãi, thấy người bỡ ngỡ
Tay ôm đàn che nửa mặt hoa
Vặn đàn mấy tiếng dạo qua
Dẫu chưa nên khúc tình đà thoảng hay

Nghe não ruột mấy dây buồn bực
Dường than niềm tấm tức bấy lâu
Mày chau tay gẩy khúc sầu
Giải bày hết nỗi trước sau muôn vàn

Ngón buông, bắt khoan khoan dìu dặt
Trước Nghê Thường, sau thoắt Lục Yêu
Dây to nhường đổ mưa rào
Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyện riêng

Tiếng cao thấp lựa chen lần gẩy
Mâm ngọc đâu bỗng nẩy hạt châu
Trong hoa oanh ríu rít nhau
Nước tuôn róc rách chảy mau xuống ghềnh

Nước suối lạnh, dây mành ngừng đứt
Ngừng đứt nên phút bật tiếng tơ
Ôm sầu, mang giận ngẩn ngơ
Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay

Bình bạc vỡ tuôn đầy dòng nước
Ngựa sắt giong, xô xát tiếng đao
Cung đàn trọn khúc thanh tao
Tiếng buông xé lụa, lựa vào bốn dây

Thuyền mấy lá đông tây lặng ngắt
Một vầng trăng trong vắt lòng sông
Ngậm ngùi đàn bát xếp xong
Áo xiêm khép nép hầu mong giãi lời

Rằng "xưa vốn là người kẻ chợ
Cồn Hà Mô trú ở lân la
Học đàn từ thuở mười ba
Giáo phường đệ nhất sổ đà chép tên

Gã Thiện tài sợ phen dừng khúc
Ả Thu nương ghen lúc điểm tô
Ngũ Lăng chàng trẻ ganh đua
Biết bao the thắm chuốc mua tiếng đàn

Vành lược bạc gãy tan nhịp gõ
Bức quần hồng hoen ố rượu oi
Năm năm lần lữa vui cười
Mải trăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu

Buồn em trảy lại lo dì thác
Sầu hôm mai đổi khác hình dung
Cửa ngoài xe ngựa vắng không
Thân già mới kết duyên cùng khách thương

Khách trọng lợi, khinh đường ly cách
Mải buôn chè sớm tếch nguồn khơi
Thuyền không, đậu bến mặc ai
Quanh thuyền trăng giãi, nước trôi lạnh lùng

Đêm khua, sực nhớ vòng tuổi trẻ
Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoen
Nghe đàn ta đã chạnh buồn
Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời

Cùng một lứa bên trời lận đận
Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau
Từ xa Kinh khuyết bấy lâu
Tầm dương đất trích gối sầu hôm mai

Chốn cùng tịch lấy ai vui thích
Tai chẳng nghe đàn địch cả năm
Sông Bồn gần chốn cát lầm
Lau vàng, trúc võ, âm thầm quanh hiên

Tiếng chi đó nghe liền sớm tối
Cuốc kêu sầu, vượn hót véo von
Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn
Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng

Há chẳng có ca rừng, địch nội ?
Giọng líu lo, buồn nỗi khó nghe
Tỳ bà nghe dạo canh khuya
Dường như tiên nhạc gần kề bên tai

Hãy ngồi lại gẩy chơi khúc nữa
Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca "
Đứng lâu dường cảm lời ta
Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây

Nghe não ruột khác tay đàn trước
Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi
Lệ ai chan chứa hơn người ?
Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh
-- Bản dịch của Trần Trọng Kim --

Đêm đưa khách bến Tầm dương,
Gió thu san sạt lá vàng bông lau
Người xuống ngựa, khách đón chào,
Rượu kèo mời uống có đâu sáo đàn

Chén suông ngán nỗi hợp tan,
Trăng sông man mác, chứa chan nỗi lòng
Tiếng tì chợt vẳng trên sông,
Chủ quên trở lại, khách không vội về

Lần tìm sẽ hỏi ai kia,
Tiếng đàn nín bặt, người e ngỏ lời
Ghé thuyền đến cạnh chào mời,
Khêu đèn thêm rượu, lại bày tiệc hoa

Nằn nì mời mãi mới ra,
Ôm đàn che nửa, mặt hoa thẫn thờ
Ướm dây vặn trục dạo qua,
Chưa thành khúc điệu, thiết tha hữu tình

Đắn đo, nắn nót, rõ rành
Dường như tố cáo bình sinh nỗi buồn
Dang tay cúi mặt gảy luôn,
Xiết bao tâm sự như tuôn mạch sầu

Tiếng đàn đi tựa thấp cao,
Nghê Thường vừa dứt, lại vào Lục yêu
Dây to sầm sập mưa dào,
Nỉ non dây nhỏ, thì thào nỗi tây

Nhặt thưa réo rắt mấy dây,
Hạt châu to nhỏ rơi đầy trên mâm
Trong hoa ríu rít oanh ngâm,
Cuối ghềnh nước suối réo ngầm bãi khơi

Tiếng đàn, suối lạnh không trôi,
Không trôi ngập ngừng, tạm thôi nhịp nhàng
Lắng nghe sầu oán ngổn ngang,
Bấy giờ lặng lẽ, lại càng hay hơn

Nước tuôn bình bạc vỡ tan,
Giáo gươm thiết kỵ tiếng ran rợn người
Khúc xong gảy một tiếng dài,
Bốn dây một tiếng như ai xé là

Đông tây thuyền lặng như tờ,
Giữa sông bóng sáng thẫn thờ gương nga
Trên dây cày móng ngẩn ngơ,
Dung y chỉnh đốn, đứng xa phân trình

Kể rằng xưa ở kinh thành,
Hà Mô lăng ấy gần quanh là nhà,
Học đàn từ thửa mười ba,
Giáo phường đệ nhất, tiếng đà đồn xa

Thiện tài phục ngón tỳ bà,
Thu nương tấm tức, khi đà giồi trau
Ngũ lăng tuổi trẻ đua nhau,
Đàn xong một khúc biết bao khăn điều

Lược trăm gõ nhịp gãy nhiều,
Chén mời, giọt rượu quần điều ố hoen
Năm qua năm lại bao phen,
Xuân thu trăng gió đã quen vui vầy

Nỗi buồn dì chết em đày,
Sớm chiều thấm thoắt, mặt mày kém xuân
Ngựa xe lẻ tẻ trước sân,
Về già lấy một thương nhân bạn bè

Trọng tài lợi, nhẹ biệt ly,
Phu lương tháng trước chồng đi buôn chè
Một mình nấp bóng chiếc ghe,
Quanh thuyền nước lạnh trăng kề vẩn vơ

Đêm qua mộng thấy chuyện xưa,
Lệ rơi tầm tã, mắt mờ đỏ hoen
Tiếng tì đã gợi nỗi phiền,
Lại nghe mụ nói, chẳng yên nỗi lòng

Cùng nhau góc bể long đong,
Gặp nhau lọ phải đã cùng quen nhau
Đế kinh từ biệt bấy lâu,
Tầm Dương bị chích lại đau bấy chầy

Có đâu âm nhạc chốn này,
Suốt năm tơ trúc chẳng ngày nào nghe
Bến Bồn đất thấp ở kề,
Lau vàng trúc cỗi bao vi bốn bề

Sớm chiều nghe tiếng vật gì
Cuốc kêu vượn hú, ùa bi đêm ngày,
Xuân thu hoa nguyệt khoả khuây,
Thường thường chuốc chén lại say một mình,

Ca rừng sáo nội đã đành,
Liu lo ríu rít nào mình có hay
Tì bà giọng ấy đêm nay,
Nghe như tiên nhạc bên tai rach ròi.

Gảy thêm khúc nữa hãy ngồi,
Tì bà hành sẽ vì ai đặt thành
Cảm lời, đứng lúc lặng thinh,
Lại ngồi lựa ngón, lanh lanh gảy bài

Véo von khác trước một hồi,
Những người ngồi đó lệ rơi ngắn dài
Khóc nhiều hơn cả là ai
Giang Châu tư mã đẫm mùi áo xanh. Ngày mai sẽ Post thêm bản dịch bằng Anh ngữ
3G sưu tầm trên Net

[tieuvuvi]

Hoàng Hạc Lâu

Nguyên tác: Thôi Hiệu






七言律詩

崔顥

黃鶴樓

昔人已乘黃鶴去， 此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返， 白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹， 芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是？ 煙波江上使人愁。

Hoàng Hạc Lâu


Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc Lâu
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu
Nhật mộ hương quan hà xứ thị ?
Yên ba giang thượng sử nhân sâu

--Bản dịch của Tản Đà--

Hạc vàng ai cưỡi đi đâu
Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ
Hạc vàng đi mất từ xưa
Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay
Hán Dương sông tạnh cây bày
Bãi xa Anh Vũ xanh dầy cỏ non
Quê hương khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.

--Bản dịch của Vũ Hoàng Chương--

Xưa cánh hạc bay vút bóng người
Nay lầu Hoàng Hạc chút thơm rơi
Vàng tung cánh hạc, bay bay mãi
Trắng một mầu mây, vạn vạn đời
Cây bến Hán Dương còn nắng chiếu
Cỏ bờ Anh Vũ chẳng ai chơi
Gần xa chiều xuống, đâu quê quán ?
Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi !

--Bản dịch của Ngô Tất Tố--

Người xưa cưỡi hạc đã cao bay,
Lầu hạc còn suông với chốn nàỵ
Một vắng hạc vàng xa lánh hẳn,
Nghìn năm mây bạc vẩn vơ baỵ
Vàng gieo bến Hán, ngàn cây hửng,
Xanh ngắt châu Anh, lớp cỏ dầỵ
Trời tối quê hương đâu tá nhỉ ?
Đầy sông khói sóng gợi niềm tây

--Bản dịch của Nguyễn Quảng Tuân--

Người xưa cưỡi hạc đã xa bay
Hoàng Hạc lầu không vẫn chốn này
Mây trắng ngàn năm lơ lững mãi,
Hạc vàng một tếch khuất trùng ngay,
Hán Dương sông tạnh cây phô sắc,
Anh Vũ cồn xa cỏ mọc dạy
Chiều muộn quê nhà đâu khuất bóng ?
Trên sông khói sóng gợi buồn thay!

-- Bản dịch của Khương Hữu Dụng --

Ai cưỡi hạc vàng đi mất hút,
Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi !
Hạc vàng một đi đã đi biệt,
Mây trắng ngàn năm bay chơi vơi.
Sông tạnh Hán Dương cây sáng ửng,
Cỏ thơm Anh Vũ bãi xanh ngời.
Hoàng hôn về đó, quê đâu tá ?
Khói sóng trên sông não dạ người.

-- Bản dịch của Nguyễn Khuê --

Cưỡi hạc người xưa đi đã lâu,
Còn đấy Hoàng Hạc chỉ trơ lầu.
Hạc vàng biền biệt từ xưa ấy,
Mây trắng lững lờ đứng mãi sau.
Sông tạnh Hán Dương cây lắng bóng,
Bãi thơm Anh Vũ cỏ tươi màu.
Chiều buồn quê cũ nơi nào nhỉ,
Khói sóng trên sông giục khách sầu.

-- Bản dịch của Trần Trọng Kim --

Người đi cưỡi hạc từ xưa,
Đất này Hoàng Hạc còn lưu một lầu.
Hạc vàng đi mất đã lâu,
Ngàn năm mây trắng một màu mênh mông.
Hán Dương cây bóng lòng sông,
Bãi kia Anh Vũ cỏ trông xanh rì.
Chiều hôm lai láng lòng quê,
Khói bay sóng vỗ ủ ê nỗi sầu.

-- Bản dịch của Trần Trọng San --

Người xưa cưỡi hạc bay đi mất,
Riêng lầu Hoàng Hạc vẫn còn đây.
Hạc đã một đi không trở lại,
Man mác muôn đời mây trắng bay.
Hán-Dương sông tạnh, cây in thắm,
Anh-Vũ bờ thơm, cỏ biếc dày.
Chiều tối, quê nhà đâu chẳng thấy ;
Trên sông khói sóng gợi buồn ai.

--Võ Thị Xuân Đào phỏng dịch--

Bên lầu Hoàng Hạc

Người xưa cởi hạc về đâu
Còn đây Hoàng Hạc dãi dầu nắng mưa
Hạc vàng đã khuất từ xưa
Nghìn năm mây trắng hững hờ bay bay
Hán Dương cây nước u hoài
Cỏ non Anh Vũ xanh dài nhớ thương
Quê hương khuất nẻo chiều buôn
Đầu sông khói tỏa buồn vương vương buồn

--Bản dịch của Trần Nhất Lang--

Người xưa cỡi hạc đã đi rồi
Lầu Hạc còn trơ đất cũ thôi
Một thoáng hạc vàng xa thẳm lánh
Ngàn năm mây trắng lững lờ trôi.
Hán Dương sông tạnh hàng cây thắm
Anh Vũ bờ xanh lớp cỏ tươi (2)
Lai láng lòng quê chiều lữ thứ
Trên sông khói sóng dạ bồi hồi.

--English--

Home Longings

-- translated by H.Ạ Giles


Here a mortal once sailed up to Heaven on a crane,
And the Yellow-Crane Kiosque will for ever remain;
But the bird flew away and will come back no morẹ
Though the white clouds are there as the white clouds of yorẹ
Away to the east lie fair forests of trees,
From the flowers on the west comes a scent-laden breeze,
Yet my eyes daily turn to their far-away home,
Beyond the broad River, its waves, and its foam.

H. Ạ Giles (Chinese poetry in English verse, London, 1898)

________________________________
Another English Verison:

Past person already gone yellow crane away
Here only remain yellow crane tower
Yellow crane once gone not return
White cloud 1000 years sky leisuredly
Clear river clear Hanyang tree
Fragrant grass parrot islet
Day dusk homeland pass what place be
Mist water river on become person sorrow