Vũ Hoa viên
Posted: Mon Dec 18, 2006 9:57 am
HOA QUỲNH
Thuộc họ Xương Rồng_Cactaceae, nhóm Epiphyllum
Hoa Quỳnh tên tiếng Anh là Night Blooming Cactus
Quỳnh trắng Việt Nam thường là loại Quỳnh có tên khoa học : Epiphyllum oxypetallum
Nhan sắc Quỳnh hương
Trong hết thảy các loài hoa trên mặt đất, có lẽ hoa Quỳnh là một trong hiếm hoi những loài hoa đặc biệt nhất. Cây hoa giản dị, họ nhà xương rồng, ban ngày trông xoàng xĩnh tầm thường, nhưng về đêm là vua của muôn hoa. Hoa Quỳnh rất dễ trồng. Chỉ cần nửa chiếc lá cắm vào đất tơi xốp, vài tháng đã có một khóm Quỳnh nhỏ. Nhiều người hay trồng hoa Quỳnh trong chậu, hoặc ven hiên nhà phía ngoài cửa sổ. Thường những người đã có tuổi hoặc từng trải mới dám trồng hoa Quỳnh. Có người trồng cả đời nhưng Quỳnh không chịu nở hoa. Hoa Quỳnh kén người trồng như kén bạn tâm giao.
Ngắm hoa Quỳnh nở hoa là một cái thú vào loại bậc nhất trên đời. Còn gì hơn dưới ánh trăng sáng mờ như lụa bóng, trải chiếc chiếu nhỏ, bày độc ấm trà và thêm một ít mễ tửu, cùng với vài người bạn tốt uống rượu ngắm hoa. Nhân gian bảo hoa Quỳnh nở vào nửa đêm nhưng không phải vậy. Hoa Quỳnh nở sớm hơn rất nhiều. Từ chập tối, nụ hoa đã no tròn chúm chím. Ðài hoa mở dần, những đường gân hoa trắng xanh bung ra từ từ. Cuốn hoa mới buổi ngày còn rất nhỏ, vào đêm thoắt dài ra như một cánh tay con gái xanh xao. Thường vào cứ tám giờ là giờ hoa Quỳnh bắt đầu nở hoa. Nhìn nụ hoa mở lòng trinh bạch, ta nghe tim mình bỗng dưng đập rộn. Gió đêm thoảng nhẹ, cuốn hoa cứ vươn dài ra, những cánh hoa run run e ấp. Từ giữa lòng hoa, một bầy nhuỵ trắng đội mũ vàng trạng nguyên toả sâu vào lòng đêm. Mùi xạ hương bay ra ngất ngây. Hương Quỳnh ôm choàng lấy chút bóng đêm còn sót lại dưới tán cây lớn.
Có lẽ không có màu trắng nào sánh được với màu trắng cánh hoa Quỳnh. Là màu hoa Sen nhưng không phải hoa Sen. Là màu Bạch Mã mà không phải là màu Bạch Mã. Dường như có một chút gì đó rất liêu trai trong màu trắng hoa Quỳnh, khiến tôi nghĩ đến màu trắng của những chiếc lông ngỗng mà nàng Mỵ Châu đã đánh dấu sau chân ngựa, trên đường tình trốn giặc năm nào... Một sắc trắng trinh bạch đẹp đến xuyến lòng và dự báo những tai ương khôn lường ở cuộc đời này. Cho nên không lạ khi nhiều người ngắm sắc trắng hoa Quỳnh bỗng nghe trong mùi hương Quỳnh lan nhẹ có tiếng vó ngựa lao xao, tiếng reo hò một thuở, và tiếng bật khóc nức nở của ai đó bên ngoài hiên vắng...
Nhưng thương nhất vẫn là những nụ Quỳnh nở vào đêm ba mươi. Hoa nở thắm. Hết mình. Lặng lẽ như chưa từng có mặt trên đời. Có lần ngắm hoa Quỳnh nở trong đêm ba mươi, dưới bóng đêm u huyền, bỗng dưng tôi thấy sắc hoa trắng lay lắt như gương mặt một thiếu nữ nhồi phấn, miệng hoa cười rất tươi, ở một bên khoé môi trễ xuống một nhuỵ hoa nuột nà như chiếc răng khểnh mười sáu. Hoa Quỳnh của đêm ba mươi là hoa Quỳnh của niềm kiêu hãnh, cô đơn và trắng xoá đêm đầy.
Ðúng nửa đêm. Hoa Quỳnh nở chín rộ, phô phang trọn vẹn nhan sắc hoa. Ðêm ướt đẫm sương và hương thơm lẩn quất như vừa có một gót sen tiên nữ đi qua. Lúc này, cuốn hoa đã to bằng ngón tay út người lớn, màu hoa chuyển sang trắng ngà và hương thơm ngai ngái phủ phê lòng. Ngày nhỏ ngắm hoa Quỳnh nở bên hiên nhà chỉ thấy hoa đẹp và lạ. Chưa thấy rằng ngụ trong đời sống của hoa là bao nhiêu ý nghĩa thế nhân. Nở rực rỡ và lụi tàn trong một đêm, Quỳnh hoa là ngôi sao băng trên bầu trời của cái đẹp. Một cái đẹp ngắn ngủi như những hạt sương buổi sớm gieo thầm trên lối đi. Nó thổi vào tâm thức ngọn lửa của vô thường.
Hoàng Bình Thi
Ngoài Quỳnh trắng như chúng ta thường thấy , còn có Quỳnh đỏ _ Epiphylum Ackermannii , và loại Quỳnh Epiphyllum Hybrids là sản phẩm của quá trình lai tạo và cấy ghép từ cây Quỳnh nguyên bản với các loài Xương Rồng khác như Selenecereus , Hylocereus , Heliocereus , Nopalxochia ...tạo ra những loại hoa Quỳnh có rất nhiều màu : hồng , da cam , tím , vàng .....và kích cỡ của hoa cũng rất khác nhau .
Quỳnh Hương
Cây quỳnh (Epiphyllum) nguyên gốc từ tiếng Hy Lạp, gồm chữ Epi là "trên" và phyllum là "lá"; như vậy epiphyllum là "trên lá"; hoa, trái và hạt, cành của cây quỳnh đều bắt đầu ngay ở lá. Tuy nhiên gọi là lá cũng không đúng vì quỳnh chỉ có cành, và cành biến thể trông giống như lá vậy. Cây quỳnh nguyên giống chính là cây dại mọc bám vào thân cây trong rừng nhiệt đới tại vùng Trung và Nam Mỹ.
Theo sách Epiphyllum của tác giả người Đức Marga Leue thì hoa quỳnh được các thủy thủ người Âu khám phá lần đầu tiên tại nam Mỹ cách nay 250 năm nhưng chỉ một thế kỷ sau đó hoa mới được biết nhiều tại Anh trước tiên rồi sau đó lan tràn sang Pháp, Đức và toàn Châu Âu. Thập niên 1920 hoa quỳnh mới sang tới Mỹ và trở thành lò sản xuất hoa quỳnh pha giống (hybrid) hàng đầu thết giới.
Phần lớn cây quỳnh thường thấy ngày nay là quỳnh hybrid, tiến triển qua nhiều năm ghép phấn của các loại hoa quỳnh.
Cây quỳnh dại mọc trên thân cây khác, sống nhờ chất đất mùn ở vỏ cây, chứ không phải là loại cây sống nhờ vào cây khác bằng cách hút nhựa của cây mọc nhờ. Tuy sống trong thiên nhiên, nhưng không khí nóng và khí hậu ẩm ướt không làm thối rễ cây vì nước chảy thoát va cây quỳnh được tàn lá che khuất tia nắng nóng của mặt trời. Vì vậy khi trồng quỳnh, người ta phải tìm chỗ mát với ánh sáng đã được gạn lọc cho cây có điều kiện sống hệt trong thiên nhiên.
Hoa Quỳnh không khó tính lắm đâu. Hoa quỳnh không cần nhà kiếng (greenhouse) chỉ cần mái che mưa nắng, sương gió và khí lạnh tuy quỳnh cũng chịu đựng khô hạn rất khoẻ và sống dai trong môi trường thiên nhiên với đất trong cậu phải xốp và thoát nước. Quỳnh không sống được trong môi trường ướt át, ẩm là tốt nhất và chịu khó bón thì quỳnh mới chịu ra hoa và sống trên chục năm là thường.
Ngay cả có bỏ bê thì quỳnh vẫn sống nhưng không thể "khai hoa nở nhụy."
Hiện nay người ta chủ yếu thích loại quỳnh hybrid vì đủ màu sắc (ngoại trừ màu xanh dương) và hoa có thể sống đến vài ba ngày thay vì chỉ vài tiếng đồng hồ như quỳnh Việt Nam có tên La Tinh epiphyllum oxypetalum và chỉ có một màu duy nhất là trắng.
Theo hội Epiphyllum Society of America, hội Quỳnh hương lớn nhất của Mỹ có trụ sở tại Monrovia gần Los Angeles thì hiện nay có khoảng hơn 10,000 loại hybrid có đăng ký bản quyền và có tên gọi riêng của mình. Khi thấy chữ epiphyllum ghép với một từ khác không phải La tinh như epiphyllum Saigon, epiphyllum Madonna... thì đó là loại quỳnh lai giống.
Sưu tầm
Thuộc họ Xương Rồng_Cactaceae, nhóm Epiphyllum
Hoa Quỳnh tên tiếng Anh là Night Blooming Cactus
Quỳnh trắng Việt Nam thường là loại Quỳnh có tên khoa học : Epiphyllum oxypetallum
Nhan sắc Quỳnh hương
Trong hết thảy các loài hoa trên mặt đất, có lẽ hoa Quỳnh là một trong hiếm hoi những loài hoa đặc biệt nhất. Cây hoa giản dị, họ nhà xương rồng, ban ngày trông xoàng xĩnh tầm thường, nhưng về đêm là vua của muôn hoa. Hoa Quỳnh rất dễ trồng. Chỉ cần nửa chiếc lá cắm vào đất tơi xốp, vài tháng đã có một khóm Quỳnh nhỏ. Nhiều người hay trồng hoa Quỳnh trong chậu, hoặc ven hiên nhà phía ngoài cửa sổ. Thường những người đã có tuổi hoặc từng trải mới dám trồng hoa Quỳnh. Có người trồng cả đời nhưng Quỳnh không chịu nở hoa. Hoa Quỳnh kén người trồng như kén bạn tâm giao.
Ngắm hoa Quỳnh nở hoa là một cái thú vào loại bậc nhất trên đời. Còn gì hơn dưới ánh trăng sáng mờ như lụa bóng, trải chiếc chiếu nhỏ, bày độc ấm trà và thêm một ít mễ tửu, cùng với vài người bạn tốt uống rượu ngắm hoa. Nhân gian bảo hoa Quỳnh nở vào nửa đêm nhưng không phải vậy. Hoa Quỳnh nở sớm hơn rất nhiều. Từ chập tối, nụ hoa đã no tròn chúm chím. Ðài hoa mở dần, những đường gân hoa trắng xanh bung ra từ từ. Cuốn hoa mới buổi ngày còn rất nhỏ, vào đêm thoắt dài ra như một cánh tay con gái xanh xao. Thường vào cứ tám giờ là giờ hoa Quỳnh bắt đầu nở hoa. Nhìn nụ hoa mở lòng trinh bạch, ta nghe tim mình bỗng dưng đập rộn. Gió đêm thoảng nhẹ, cuốn hoa cứ vươn dài ra, những cánh hoa run run e ấp. Từ giữa lòng hoa, một bầy nhuỵ trắng đội mũ vàng trạng nguyên toả sâu vào lòng đêm. Mùi xạ hương bay ra ngất ngây. Hương Quỳnh ôm choàng lấy chút bóng đêm còn sót lại dưới tán cây lớn.
Có lẽ không có màu trắng nào sánh được với màu trắng cánh hoa Quỳnh. Là màu hoa Sen nhưng không phải hoa Sen. Là màu Bạch Mã mà không phải là màu Bạch Mã. Dường như có một chút gì đó rất liêu trai trong màu trắng hoa Quỳnh, khiến tôi nghĩ đến màu trắng của những chiếc lông ngỗng mà nàng Mỵ Châu đã đánh dấu sau chân ngựa, trên đường tình trốn giặc năm nào... Một sắc trắng trinh bạch đẹp đến xuyến lòng và dự báo những tai ương khôn lường ở cuộc đời này. Cho nên không lạ khi nhiều người ngắm sắc trắng hoa Quỳnh bỗng nghe trong mùi hương Quỳnh lan nhẹ có tiếng vó ngựa lao xao, tiếng reo hò một thuở, và tiếng bật khóc nức nở của ai đó bên ngoài hiên vắng...
Nhưng thương nhất vẫn là những nụ Quỳnh nở vào đêm ba mươi. Hoa nở thắm. Hết mình. Lặng lẽ như chưa từng có mặt trên đời. Có lần ngắm hoa Quỳnh nở trong đêm ba mươi, dưới bóng đêm u huyền, bỗng dưng tôi thấy sắc hoa trắng lay lắt như gương mặt một thiếu nữ nhồi phấn, miệng hoa cười rất tươi, ở một bên khoé môi trễ xuống một nhuỵ hoa nuột nà như chiếc răng khểnh mười sáu. Hoa Quỳnh của đêm ba mươi là hoa Quỳnh của niềm kiêu hãnh, cô đơn và trắng xoá đêm đầy.
Ðúng nửa đêm. Hoa Quỳnh nở chín rộ, phô phang trọn vẹn nhan sắc hoa. Ðêm ướt đẫm sương và hương thơm lẩn quất như vừa có một gót sen tiên nữ đi qua. Lúc này, cuốn hoa đã to bằng ngón tay út người lớn, màu hoa chuyển sang trắng ngà và hương thơm ngai ngái phủ phê lòng. Ngày nhỏ ngắm hoa Quỳnh nở bên hiên nhà chỉ thấy hoa đẹp và lạ. Chưa thấy rằng ngụ trong đời sống của hoa là bao nhiêu ý nghĩa thế nhân. Nở rực rỡ và lụi tàn trong một đêm, Quỳnh hoa là ngôi sao băng trên bầu trời của cái đẹp. Một cái đẹp ngắn ngủi như những hạt sương buổi sớm gieo thầm trên lối đi. Nó thổi vào tâm thức ngọn lửa của vô thường.
Hoàng Bình Thi
Ngoài Quỳnh trắng như chúng ta thường thấy , còn có Quỳnh đỏ _ Epiphylum Ackermannii , và loại Quỳnh Epiphyllum Hybrids là sản phẩm của quá trình lai tạo và cấy ghép từ cây Quỳnh nguyên bản với các loài Xương Rồng khác như Selenecereus , Hylocereus , Heliocereus , Nopalxochia ...tạo ra những loại hoa Quỳnh có rất nhiều màu : hồng , da cam , tím , vàng .....và kích cỡ của hoa cũng rất khác nhau .
Quỳnh Hương
Cây quỳnh (Epiphyllum) nguyên gốc từ tiếng Hy Lạp, gồm chữ Epi là "trên" và phyllum là "lá"; như vậy epiphyllum là "trên lá"; hoa, trái và hạt, cành của cây quỳnh đều bắt đầu ngay ở lá. Tuy nhiên gọi là lá cũng không đúng vì quỳnh chỉ có cành, và cành biến thể trông giống như lá vậy. Cây quỳnh nguyên giống chính là cây dại mọc bám vào thân cây trong rừng nhiệt đới tại vùng Trung và Nam Mỹ.
Theo sách Epiphyllum của tác giả người Đức Marga Leue thì hoa quỳnh được các thủy thủ người Âu khám phá lần đầu tiên tại nam Mỹ cách nay 250 năm nhưng chỉ một thế kỷ sau đó hoa mới được biết nhiều tại Anh trước tiên rồi sau đó lan tràn sang Pháp, Đức và toàn Châu Âu. Thập niên 1920 hoa quỳnh mới sang tới Mỹ và trở thành lò sản xuất hoa quỳnh pha giống (hybrid) hàng đầu thết giới.
Phần lớn cây quỳnh thường thấy ngày nay là quỳnh hybrid, tiến triển qua nhiều năm ghép phấn của các loại hoa quỳnh.
Cây quỳnh dại mọc trên thân cây khác, sống nhờ chất đất mùn ở vỏ cây, chứ không phải là loại cây sống nhờ vào cây khác bằng cách hút nhựa của cây mọc nhờ. Tuy sống trong thiên nhiên, nhưng không khí nóng và khí hậu ẩm ướt không làm thối rễ cây vì nước chảy thoát va cây quỳnh được tàn lá che khuất tia nắng nóng của mặt trời. Vì vậy khi trồng quỳnh, người ta phải tìm chỗ mát với ánh sáng đã được gạn lọc cho cây có điều kiện sống hệt trong thiên nhiên.
Hoa Quỳnh không khó tính lắm đâu. Hoa quỳnh không cần nhà kiếng (greenhouse) chỉ cần mái che mưa nắng, sương gió và khí lạnh tuy quỳnh cũng chịu đựng khô hạn rất khoẻ và sống dai trong môi trường thiên nhiên với đất trong cậu phải xốp và thoát nước. Quỳnh không sống được trong môi trường ướt át, ẩm là tốt nhất và chịu khó bón thì quỳnh mới chịu ra hoa và sống trên chục năm là thường.
Ngay cả có bỏ bê thì quỳnh vẫn sống nhưng không thể "khai hoa nở nhụy."
Hiện nay người ta chủ yếu thích loại quỳnh hybrid vì đủ màu sắc (ngoại trừ màu xanh dương) và hoa có thể sống đến vài ba ngày thay vì chỉ vài tiếng đồng hồ như quỳnh Việt Nam có tên La Tinh epiphyllum oxypetalum và chỉ có một màu duy nhất là trắng.
Theo hội Epiphyllum Society of America, hội Quỳnh hương lớn nhất của Mỹ có trụ sở tại Monrovia gần Los Angeles thì hiện nay có khoảng hơn 10,000 loại hybrid có đăng ký bản quyền và có tên gọi riêng của mình. Khi thấy chữ epiphyllum ghép với một từ khác không phải La tinh như epiphyllum Saigon, epiphyllum Madonna... thì đó là loại quỳnh lai giống.
Sưu tầm
