TIN TỨC PHIM ẢNH CA NHẠC

[khieulong]

Việt Nam: Ca sĩ loạn phong cách
Monday, May 23, 2005
Ca sĩ : Thanh Thảo VIỆT NAM - Gần đây, các nghệ sĩ bị mắc một bệnh nghề nghiệp trầm trọng là “loạn phong cách”. Khi mà ai cũng a dua theo nhau, rằng phong cách này mới, đang trở thành xu hướng hút khách, thì các nghệ sĩ, ca sĩ rầm rầm làm theo, ăn theo thị trường như một con robot kém tài. Những lần ăn theo này đều được diễn ra hời hợt, ngộ nhận đến đáng trách, thậm chí có thể xem là một sự nhầm lẫn có chủ đích nhưng không đi đến nơi, về đến đích mà theo kiểu “mang con bỏ chợ”.

Phần lớn các nghệ sĩ đều làm mới phần ngoài, phần hình thức để lộ rõ bên trong một phong cách cũ mèm vẫn thường được phô diễn hàng ngày. Vậy mà ai cũng nói mình đã thay đổi, khiến cho khán giả được phen mừng hụt. Ðã thế, trào lưu học tập phát triển ồ ạt, vô tổ chức mang đến những kết quả phản cảm, lười suy nghĩ đến đáng bị tẩy chay. Vậy mà, tất cả vẫn trở thành một dây chuyền lan nhanh vào cộng đồng nghệ sĩ trong nước mới chứng tỏ một sự sa sút trầm trọng trong ý thức về sự sáng tạo...


Loạn phong cách hip hop

Thời gian gần đây, Việt Nam gặp một cơn sốt lan mạnh vào thị trường âm nhạc là hip hop. Vẫn biết, hip hop là một làn sóng sôi động tràn vào và đã phần nào bị Việt hóa, nhưng không phải ai cũng có khả năng hip hop. Nói cách khác không phải ai cũng có thể nhảy được những vũ điệu cuồng nhiệt đẹp mắt, có thể trang bị trọn vẹn một phong cách “lai Tây”... Ca khúc Việt Nam hiện nay thường là pop, ballad, ca từ chuyên trị “anh yêu em” rồi “mình chia tay nhé”. Các nhạc sĩ thì vẫn còn hạn chế rất lớn, họ có cố gắng mấy thì cũng chỉ bắt nhịp được theo hip hop 1/5, ấy thế mà ca sĩ nào cũng nói mình hip hop được 10/10 mới gây chuyện “hip hop trời ơi” trong thiên hạ. Cứ khoảng 10 người lại có đến 8 người công nhận mình sẽ hip hop. Ðể rồi, nào là Thanh Thảo, Hồng Ngọc, La#, Mây Trắng, Mắt Ngọc, Tiến Ðạt, Quang Vinh, MTV... ai cũng có phong cách hip hop “hình thức hết”, chẳng ai có ai đáng đủ tiêu chuẩn để được người nghe công nhận là hip hop xịn cả nhưng họ vẫn thường xuyên cố chấp là hip hop mới đáng bất ngờ.

Mở đầu phong trào, ca sĩ Thanh Thảo là một trong những người đầu tiên đi tiên phong vào hip hop. Nhưng cô ca sĩ này lại là thuộc dạng hát nhạc thời trang, teen pop chứ nào có thấy hip hop đâu? Những bộ trang phục mà Thảo khoác lên người cồng kềnh dây xích, áo thun quần thụng thì là hip hop, nhưng dù Thanh Thảo có cố gắng nhảy nhót bốc lửa đến đâu trên sân khấu thì những ca khúc cô hát vẫn là nhạc pop. Cách trình diễn dù đưa thêm người hát rap hay vũ đoàn bậc nhất vào thì vẫn là nhạc thời trang phô diễn. Ðể rồi đến lần nào Thanh Thảo hát “hip hop” cũng phải mang theo một người độc rap để lên phối hợp như một cách dùng rapper che lấp khiếm khuyết, nâng cao cái gọi là “hip hop” của Thảo lên vậy.

Vậy mà Thảo cứ rầm rộ khắp nơi là mình hát hip hop khiến cho không ít người buồn cười. Ðã chẳng vậy, khi mà Thảo đặc “chất hip hop” nhất lại là khi cô khoác lên mình hình tượng “búp bê” như Búp bê biết yêu, Búp bê không tình yêu... Mà để cho những người sáng lập ra hip hop xem chắc cũng phải chào thua với kiểu “hip hop búp bê” này. Một cách ảo tưởng phong cách trầm trọng đã dẫn đến những khái niềm sai lầm cho phong cách của mình.

Phong trào hip hop Việt còn thu hút một lượng lớn sự quan tâm của các nghệ sĩ Việt Nam khác như Hồng Ngọc, Quang Vinh, Mây Trắng... Mà cho đến giờ nếu kể lại chắc Hồng Ngọc sẽ khó có thể quên được những ngày mà cô nói “yêu hip hop cực độ” để rồi ngồi hàng giờ tết từng lọn tóc nhỏ đúng hip hop, chọn hàng đống trang phục hợp thời đặc trưng cho hip hop, cũng nhẹ nhàng và nhanh nhẹn Hồng Ngọc biểu diễn nhạy cũng chẳng kém như lúc cô ém kĩ để thay đối cái hip hop “nửa mùa” như thế của mình từ lúc nào chẳng ai hay. Giờ đây, Ngọc quay lại với pop và dòng nhạc ballad trữ tình thì chẳng ai quen được cái tuyên bố “loạn phong cách” của mấy cô.

Xu hướng hip hop tràn ngập ở Việt Nam, nhưng để gọi là ra chất một chút may lắm mới có Tiến Ðạt có một chút yếu tố để được công nhận. Vốn là một rapper, Tiến Ðạt đưa mô hình đọc rap vào những phần trình diễn của mình. Thêm vào đó, Tiến Ðạt đã phải học tập khá nhiều ca sĩ nước ngoài, xem mô hình hip hop ngoại để nâng cao thêm các động tác, vũ đạo trên sân khấu của mình. Chính vì được coi là người có khả năng hip hop, nên mới đây khi nhóm nhảy hip hop Havikoro từ Mỹ đến Việt Nam, Tiến Ðạt đã lên sân khấu thi thử cùng nhóm nhảy này trong phần trình diễn tự do trước sự chứng kiến của hàng nghìn khán giả trong và ngoài nước. Xem lần trình diễn này mới thấy, dù Tiến Ðạt hip hop vẫn còn chưa đạt tiêu chuẩn của hip hop ngoại nhưng anh xứng đáng được coi là hip hop Việt ra trò khi đến cả Havikoro cũng công nhận tài năng của anh. Khác hẳn với những lần ảo tưởng, những lần ăn theo đến nực cười mà vẫn cố chấp để ngộ nhận hai chữ hip hop của các nghệ sỹ khác.

Trong số hàng trăm ca sĩ hiện nay lại lên đến 80% hip hop thì đúng là loạn phong cách một cách trầm trọng. Ðể thể hiện hip hop, các ca sĩ còn cần ca khúc mà tài năng các nhạc sĩ Việt còn hạn chế khá nhiều thì lấy đâu ra mà hip với chẳng hop. Nhạc sĩ Việt Nam thì chưa đi học về sáng tác hip hop, ca khúc ngoại hiện đã vị công ước Berne ngăn chặn (Việt Nam đưa ra một công ước Berne cấm các ca sĩ hát nhạc ngoại khi chưa có sự cho phép của tác giả hoặc người có trách nhiệm) thì lấy đâu ra để có tác phẩm phục vụ các ca sĩ “chơi sang”. Muốn hát hip hop mà không có bài thuộc thể loại hip hop vậy thì cũng chẳng hiểu hiện nay các ca sĩ đang định dùng những bài hát “Tình yêu” để hát hip hop đến bao giờ? Sự ngộ nhận vô duyên và tự biến chướng cho chính những phong cách trình bày của mình để mang danh là biết làm mới, biết thị hiếu nhạc trẻ đang là một trong những tệ nạn trầm trọng của các nghệ sĩ Việt Nam.

Ca khúc được công nhận là hip hop cả mùa qua “Chuyện nhỏ” được xài hết từ người này, đến người khác rồi đổ qua ban nhóm vậy thì cứ 3 ca khúc 10 ca sĩ tranh, ai sẽ là hip hop?


Loạn phong cách rock

Bao nhiêu người đập, người chê vậy mà cũng chẳng ăn thua để chờ mãi đến khi trào lưu hip hop hạ nhiệt dần thì mới thấy các ca sĩ lộ nguyên hình teen pop. Nhưng buồn cười ở chỗ, hip hop vừa qua thì lại đến rock - một phong cách ít được ưu ái tại Việt Nam. Có một vài ban nhạc pop đặc sệt như MTV mà cũng tự xưng là rock thì quả thật không biết các nghệ sĩ còn định nhầm đến bao giờ?

Mới đây, ban nhạc MTV - một trong những ban nhạc pop thành công nhất hiện nay tuyên bố rock, khán giả chờ đợi mãi, báo chí để ý mòn mắt mà cũng chẳng thấy MTV rock xuất hiện. Trong khi họ cứ tha hồ phát biểu MTV rock, chẳng nhẽ rock dựa trên cái nền teen pop thì còn quái gì là rock nữa? So một ban nhạc gọi là đang thị trường hóa như rock The Wall, nhóm MTV cũng khác xa, phong cách có ba người chơi theo kiểu người hát người bè, nhạc dễ nghe để chinh phục khán giả trẻ vậy mà nhất quyết MTV cứ phải nhận mình là rock.

Buồn cười hơn nữa khi có người lên án, MTV bảo họ đã làm “một album rock nặng rồi nhưng không dám phát hành vì sợ bỏ tiền qua cửa sổ”. Nếu MTV dám rock nghĩa là bất chấp tất cả để đến với thể loại này thì làm gì chuyện “sợ bỏ tiền qua cửa sổ”. Với cách nói này chẳng phải MTV đang nói khi MTV hát rock nặng thì khán giả không nghe (nên mới bị lỗ) và họ phải hát làm sao để lấy lời nên thể hiện pop dựa trên nền tự nhận rock? Nhất là trong khi fan MTV là dân teen, nghe nhạc pop vậy thì còn cái gì dám được xem là rock ở đây nữa. Thôi thì mong họ quay về lại cái mô hình ban đầu mà đến bây giờ vẫn phát huy là pop cho xong.

Ðã thế, trưởng nhóm của MTV còn lớn tiếng tuyên bố là hâm mộ nhóm The Beatles để đam mê rock cuồng nhiệt và khẳng định fan của The Beatles hiện tại ở Việt nam không nhiều. Như cách nói bài trừ không có nhiều thì chỉ ta là biết hâm mộ The Beatles vậy. Năm trước loạn hip hop, năm nay loạn rock không hiểu thời gian tới các ca sĩ sẽ còn định loạn gì nữa, nhưng dù có loạn gì đi chăng nữa thì vẫn là loạn chứ phong cách pop xưa nay của các sĩ trẻ Việt Nam không thể nào bị chối bỏ được. Việt Nam xưa nay chuộng pop, chuộng nhạc tàu, nhạc Hoa chứ dù có làm mới mấy thì đã có ai dám làm mới hẳn để thử thách fan của mình chưa?


Trào lưu ăn theo lười sáng tạo

Ăn theo các trào lưu nhạc ngoại không được thì lại về tắm ao ta, ăn theo những thứ đang được chuộng ngay trong nước.Tại Việt Nam có một trào lưu đã xuất hiện từ khá lâu trong giới nghệ sĩ mà vấn đề mấu chốt nằm ở nghệ danh. Các ca sĩ bây giờ thường có ý nghĩ, là ca sĩ phải hát bằng nghệ danh không nên để tên thật, không may và không ấn tượng. Thế là các ca sĩ ùn ùn kiếm những cái tên dài có ba mỹ từ như “Nhật Tinh Anh, Ưng Hoàng Phúc, Vân Quang Long, Lưu Việt Hùng, Ðiền Thái Toàn, Nhất Thiên Bảo...” Chính từ những cách nghĩ lạc hậu này mà nảy sinh ra những chuyện rắc rối đến loằng ngoằng vì chuyện ăn theo.

Có thời gian, ca sĩ Hà Nội có cái nghệ danh là Triệu Hồng Ngọc bị gán ghép là tranh chấp, xung đột với ca sĩ Hồng Ngọc chỉ vì dám ăn theo chữ Ngọc để được khán giả chú ý. Triệu Hồng Ngọc là một giọng ca hay nhưng không hiểu sao cô lại chủ đích lấy tên là Ngọc để ăn theo sự thành công của đàn chị rồi mới sinh chuyện. Cho đến giờ, tự dưng Triệu Hồng Ngọc mang vào mình cái tai tiếng là ca sĩ “bất tài nên phải dùng thủ đoạn” đi lên.

Khi hai đại gia Trường (Lam Trường, Ðan Trường) lên ngôi ca sĩ hàng đầu Việt Nam, hàng loạt Trường xuất hiện nào là Vân Trường, Ðoan Trường, Xuân Trường... cũng bị lên án là ăn theo tên tuổi và hình ảnh để rồi bị sờ gáy đến nỗi tắt ngóm, ai cũng tụt xuống dốc như xe đứt phanh.

Chuyện ăn theo nghệ danh mới đây lại rộ lên cái tên Quang Hà Sài Gòn (đang lấy là Triệu Quang Hà) và Quang Hà Hà Nội, Biển Xanh (hiện lấy là VNN) Hà Nội và Biển Xanh Sài Gòn, Sắc Màu Hà Nội và Sắc Màu Sài Gòn khi Hà Nội một nhóm, Sài Gòn một nhóm. Phong trào Nam tiến bùng phát, Biển Xanh Hà Nội, Quang Hà Hà Nội vào Sài Gòn dẫn đến chuyện trùng tên khiến cho các nghệ sỹ ở Sài Gòn một là mất tích, một là đổi tên. Ðấy là chuyện trùng bên cạnh chuyện “chôm công khai” như tình trạng mới đây của Ðàm Vĩnh Hùng bắt chước toàn bộ phong cách, hát lại ca khúc của ca sĩ Ðàm Vĩnh Hưng. Khiến cho anh chàng này bực đến tối mặt và quyết định kiện nhưng chuyện kiện tụng này có đi đến đâu không thì chẳng ai biết được.


Loạn nghề tay trái

Chuyện nghệ danh là chuyện muôn thuở tại Việt Nam nhưng chuyện trào lưu ăn theo còn có cách đua đòi kiêm nghề sáng tác, kiêm nghề tay trái để cho hầu hết ca sĩ Việt đều kiêm thêm vai trò nhạc sĩ. Nhưng nhạc sĩ hay thì chẳng ai nói mà còn đáng khen cho ca sĩ đa zi năng nhưng ở đây phần lớn đều xuất hiện những nhạc sĩ ảo, nhạc sĩ đua đòi, nhạc sĩ không biết sáng tác để cho ra mắt những ca khúc nghe đến là ngang, ca từ lại vô nghĩa, tối nghĩa theo kiểu tình yêu lăng nhăng rồi bạc tình thì mới hút người nghe.

Danh sách ca sĩ, nhạc sĩ tăng đến kinh ngạc nào là Mỹ Tâm, nhóm AXN, Ðăng Khôi, Triệu Hoàng, Duy Mạnh, Lam Trường, Phan Ðinh Tùng, nhóm MTV.... Từng có sáng tác “Nụ hôn bất ngờ” của các ca sĩ “Mỹ Tâm” trở thành hit khá rầm rộ một thời gian dài. Lúc đó, bài hát này bị khán giả mang ca từ ra nhận xét, mổ xẻ. Những ca từ như chuyện “Hẹn hò em, rồi nói vu vơ với em, người cứ trêu chọc suốt đêm và chẳng bao giờ nói thêm” (trích nguyên văn một đoạn trong ca khúc Nụ hôn bất ngờ - sáng tác Mỹ Tâm), biến thành một bản ca từ sex đúng theo nghĩa của ca khúc được đưa ra.

Có người cho rằng, từ một buổi hẹn hò nhau khi anh chàng mới quen cô gái mà đã có chuyện “trêu chọc suốt đêm” thì đúng là không hiểu Mỹ Tâm định để xu hướng fan học tập mình đi theo chiều hướng như nào nữa đây với cái cách “tình cho không biếu không” này? Thế mới thấy, không hiểu nhạc sĩ Việt Nam thiếu hay đạo nhạc nhiều mà các ca sĩ lại hết phong trào đặt hàng sang tự quản, tự làm và tự viết ý tưởng, ca khúc cho mình.

Chuyện tay trái là một xu hướng lạ đời và buồn cười nhất hiện nay khi ca sĩ nào không có thêm một nghề khác lại sự bị kêu nhà quê nên nhắm mắt, nhắm mũi chuyển qua nào là đóng phim, người mẫu, đóng kịch... Mà đây toàn là những diễn viên không chuyên, đóng phim đến là vụng về và nhạt nhẽo thế mà cũng kham được vai chính kịch bản thì không hiểu các ông đạo diễn muốn hút khán giả bằng kịch bản hay bằng tiếng “ca sĩ đi đóng phim” nữa. Cứ thế mà nhạc Việt như một cái phố rùm hết loạn này, đến loạn kia chẳng bao giờ có thể hết được chuyện.

[khieulong]

Đời tôi coi như chấm dứt Bộ quần áo đậm màu, không một chút trang điểm cùng với sự âu lo khiến khuôn mặt Yến Vy già đi trông thấy từ khi bị đưa vào trại phục hồi nhân phẩm. Cô cũng phải học tập và lao động như các học viên khác nhưng luôn lẩn tránh mọi người. Trò chuyện với Đời sống & Pháp Luật, Yến Vy luôn cúi đầu.

- Chị cảm thấy thế nào sau khi vào trại?

- Tôi vô cùng hoang mang, đời mình xem như là chấm hết. Hồi xảy ra vụ lên mạng Internet, tôi xấu hổ vô cùng đến nỗi đi đường mua quà ăn sáng cũng không dám. Ai cũng chê trách kể cả mấy đứa trẻ trong xóm, tới mức tôi nghĩ chắc phải dọn nhà đi nơi khác sinh sống. Nhưng lúc đó tôi còn niềm an ủi rằng mình chỉ là nạn nhân của một trò chơi tàn nhẫn. Còn bây giờ, ai cũng nghĩ là tôi phạm tội, là đáng đời. Chắc cha mẹ tôi khổ sở lắm.

- Chị nói gì về những việc mình đã làm?

Diễn viên Yến Vy. - Tôi không dám biện minh. Nhưng chỉ xin nói, nếu được phép nói, là lúc tôi mới đi học làm ca sĩ, mọi người không xem tôi là gì. Còn khi có nhiều sô diễn, đóng được nhiều bộ phim thì lại có rất nhiều người ganh ghét, nói xấu.

- Nhưng chị đã thừa nhận trước cơ quan chức năng về hành vi của mình?

- Chuyện đó... là có, nhưng... bản chất của sự việc không phải là như vậy. Có lần tôi chỉ nghĩ đó là giá phải trả cho một sự giúp đỡ nào đó. Cũng có khi được người hâm mộ, họ mời đi ăn tối, uống chút rượu rồi mê muội tưởng là có tình cảm nên... vậy thôi. Không phải là có "ngã giá, trao đổi thân xác" như mọi người hiểu lầm.

- Chị sinh hoạt ra sao trong trại?

- Mọi người đối xử rất tốt với tôi. Điều kiện sinh hoạt ở đây rất tốt. Cô giám đốc trại luôn ân cần với mọi người. Ở đây ai cũng phải học nghề. Tôi chọn học nghề may, nhưng đó là sự lựa chọn ban đầu, nếu không phù hợp sẽ xin chuyển sang học nghề khác.

- Sau khi ra trại, chị định làm gì?

- Điều đó còn rất lâu. Chưa biết sẽ làm gì. Trong tôi bây giờ chỉ có hai suy nghĩ: một là sẽ bỏ xứ đi thật xa để không ai biết mình nữa, một là sẽ vượt qua tất cả để làm lại từ đầu, nhưng tôi không biết mình có vượt qua nổi hay không và mọi người có rộng lòng cho tôi cơ hội hay không?

[khieulong]

Trương Mạn Ngọc: Sức hấp dẫn ở tuổi 40 ! Nhìn vẻ bề ngoài của Trương Mạn
Ngọc, người ta khó có thể tin cô đã bước sang tuổi tứ tuần, lại càng không tin cô vẫn là người phụ nữ đẹp vào loại nhất nhì TQ và đã tham gia trên 80 vai diễn.

Trương Mạn Ngọc sinh năm 1964 tại Hong Kong nhưng 8 tuổi đã cùng gia đình tới Anh sinh sống. Chắc chỉ còn rất ít người còn nhớ cô từng làm nhân viên bán hàng tại một hiệu sách ở London. Sau khi hoàn thành chương trình trung học, Trương Mạn Ngọc trở lại Hong Kong. Với chiều cao lý tưởng (1.68 m), cô làm người mẫu cho một cửa hàng quần áo suốt 1 năm trời. Và rồi cuộc đời của cô gái 19 tuổi này đã thay đổi 180 độ khi Trương Mạn Ngọc đăng quang ngôi Á hậu Hong Kong năm 1983 và tham gia cuộc thi Hoa hậu thế giới năm đó. Với danh hiệu này, cô dễ dàng thâm nhập ngành điện ảnh và truyền hình, ngay lập tức TVB ký hợp đồng với Trương Mạn Ngọc. Cô đã chứng minh được rằng mình không chỉ có sắc đẹp với khả năng diễn xuất đặc biệt qua hàng loạt những bộ phim ấn tượng cho dù từ khi đoạt vương miện cô không phải thi tuyển vai cho bất cứ bộ phim nào.

Những cống hiến của Trương Mạn Ngọc đã được ghi nhận xứng đáng bằng giải Nữ diễn viên hàng đầu Hong Kong năm 1990. Hai năm sau, cô lại đứng lên bục cao nhất dành cho một nữ diễn viên tại LHP Berlin. Những năm sau đó Trương Mạn Ngọc liên tục nhận những giải thưởng điện ảnh lớn trong khu vực và thế giới, nhiều đến nỗi báo chí giải trí của Hong Kong gọi thập kỷ 90 là "thập kỷ Trương Mạn Ngọc". Năm 1997, 23 tuổi cô đã được mời làm BGK tại LHP Berlin. Trong số 80 phim Trương Mạn Ngọc tham gia, những bộ phim gần đây nhất đáng kể có 2046 (2004), Hero (2002), In the Mood for Love (2000), Supercop (1992), Chinese Box (1998)... Song song với nghiệp diễn, Trương Mạn Ngọc tiếp tục làm người mẫu độc quyền cho hãng Hermes, dầu gội LUX và tham dự nhiều tuần lễ thời trang tại châu Âu.

[khieulong]

Trương Mạn Ngọc: Niềm vinh dự này sẽ sống mãi!
Trương Mạn Ngọc trong phim Clean Ngôi sao điện ảnh Hồng Kông đã đạt đến đỉnh điểm danh vọng khi nhận được giải Cành Cọ Vàng 2004 cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất với phim Clean (Thanh khiết) của đạo diễn Olivier Assayas, chồng trước của chị.

"Đây thật sự là thời khắc kỳ diệu trong đời tôi", Trương Mạn Ngọc nói như vậy ngay trong lễ trao giải. Kỳ diệu bởi lẽ Clean "không phải là phim dễ đóng...". Ngay cả với chị, người đã lăn lộn qua bao nhiêu vai trong 2 thập kỷ, vai người mẹ cố cai nghiện ma tuý và hàn gắn lại với đứa con thất lạc vẫn là một vai quá khó.

"Khó không hẳn là về khía cạnh kỹ thuật", chị nói, "mà đó là một vai diễn nhiều đau đớn. Các đạo diễn khác có thể sẽ để tôi đóng nhiều vai, như vai một con nghiện, nhưng chỉ có Olivier là tin tôi nhiều tới mức để tôi diễn như tôi cảm thấy". Clean kể về đoạn đời của Emily - goá phụ của một ngôi sao nhạc rock bị chết bởi dùng ma tuý quá liều - người đang cố gắng làm lại cuộc đời. Ra tù, Emily kiên quyết giành lại con trai mình từ tay bố mẹ chồng.

Trương đã được ông chồng cũ hết mức ưu ái, dành cho vai chính giữa một dàn diễn viên ấn tượng. "Tôi đã biết trước là tôi sẽ nhận được vai chính từ trước khi có kịch bản - Trương Mạn Ngọc nói - Làm việc với Olivier chẳng khác nào là với một người bạn cũ. Khác với những đạo diễn khác thường chỉ biết một số điều về tôi, anh ấy hiểu biết tôi trọn vẹn".

Đối với các fan của Trương Mạn Ngọc, việc chị giành được Cành Cọ Vàng là một tin vui song không phải là một sự gì đáng ngạc nhiên. Bởi Mạn Ngọc từ lâu đã làm họ mê mẩn với tài diễn xuất đáo để của chị. Với công chúng Châu Âu, Mạn Ngọc nổi nhất với vai May, bạn gái của Jackie Chan trong xêri phim "Police Story".

Sinh tại Hồng Kông 1964, chị di cư sang Anh cùng với gia đình năm lên 8, song 1981 lại trở về HK làm người mẫu. Năm 1983, chị giành danh hiệu á hậu HK và cũng dự cả cuộc thi Hoa hậu Thế giới, nhờ đó, chị lọt vào mắt xanh của Hãng truyền hình TVB và Jackie Chan.

Ngoài một lô các giải thưởng của điện ảnh HK, Đài Loan, chị còn là diễn viên TQ đầu tiên giành giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất lại LHP Berlin 1991 với phim Centre Stage. Còn giờ đây, điện thoại nhà chị bận tíu tít vì những lời chúc mừng.

Chị nhận giải Kim Tượng của HK có vẻ còn xúc động hơn giải Cannes?

Khi đó tim tôi xúc động lắm, vì còn trẻ, muốn có thành tích, nên rất hồi hộp. Còn giải này, tôi dự mà đầu cứ nghĩ nhăng nhít, với lại ở đây người nhà và bạn bè không có mấy, có nói gì cũng chẳng biết nói cho ai nghe.

Từ khi chia tay, dường như chị rất ít nhắc đến người chồng trước của chị, Olivier Assayas?

Olivier Assayas là một đàn ông ưu tú, giữa chúng tôi chẳng xảy ra chuyện gì bực mình, khi sống cùng nhau cũng rất hạnh phúc, song rốt cuộc vẫn là chia tay, chẳng qua mỗi chúng tôi đều muốn lựa chọn lại cuộc sống của mình mà thôi, chứ chẳng có lý do gì đặc biệt, cho nên ít khi nhắc đến.

Được Cannes tôn vinh, vậy mà dư luận bảo rằng chị chẳng quan tâm lắm...

Không phải, tôi rất quan tâm đến thành tích này, với bất kỳ một diễn viên điện ảnh nào, được nhận một vinh quang như vậy là niềm vinh hạnh đáng nhớ nhất trong cuộc đời. Đối với tôi, nó không chỉ đại diện cho một niềm vinh dự cao quý, mà còn đại diện cho một trải nghiệm cuộc sống, tôi sẽ mãi mãi giữ gìn cái Cành Cọ Vàng này! Mãi mãi! (Lao Động Theo Báo chí TQ)

[khieulong]

Ca sĩ Mỹ Tâm: “Tôi là một người tự tin”
15:02:05, 02/06/2005
Ca sĩ Mỹ Tâm. Ảnh D.L Một Mỹ Tâm tự tin về bản thân mình, một Mỹ Tâm mộc đến không ngờ. Rất khác và rất thật… khi gặp cô ở ngoài hệ quy chiếu mang tên “công việc”.

* Một số fan của Mỹ Tâm cho rằng album vol 4 có ít bài hay hơn album 3, hình ảnh cũng không được đẹp bằng trong khi Tâm đầu tư vào album này khá kỹ. Tâm nghĩ sao về các ý kiến này?

- Tâm nghĩ là bạn đã nhầm hoặc đó chỉ là ý kiến của cá nhân bạn và một số ít người vì Tâm vào forum thì không có ý kiến nào như vậy. Ngược lại có rất nhiều lời khen từ các fan. Riêng phần cảm nhận chủ quan của Tâm, phần âm nhạc Tâm đã thực hiện tốt hơn ở vol 3, phần hình ảnh thì nhiều người nhận xét và Tâm cũng nghĩ nó hoàn hảo hơn vol 3 nhiều! Có thể vài sự thay đổi về âm nhạc trong vol 4 nên một vài người cảm thấy chưa quen chăng?

* Trong album lần này có 2 ca khúc nước ngoài được Tâm mua bản quyền, có ý kiến cho rằng Tâm mua chúng là để chơi trội?

- Đâu có. Bạn có thể tham khảo so sánh với bản nhạc gốc hoặc hỏi ý kiến của nhạc sĩ Quốc Bảo - người đã viết lời cho bài Không còn yêu mà xem. Còn riêng về bài Kobito yo của Mayumi Itsuwa, nó đã được nhiều thế hệ người nghe yêu thích và vượt qua ranh giới nước Nhật rồi còn gì.

* Nhắc đến nhạc sĩ Quốc Bảo, một trong số những người đầu tiên đã phát hiện và nâng đỡ Mỹ Tâm, đã có ý kiến rằng Tâm đã “get over the hill” (ý là đã đi qua điểm cao nhất của sự nghiệp). Tâm nghĩ sao?

- Tâm luôn tự tin và đặt ra mục tiêu mới cho mình! Hết “hill” này thì mình sẽ qua “hill” khác, có sao đâu. Anh Bảo hiện nay vẫn nâng đỡ và giúp Tâm đấy chứ!

* Rất nhiều người bất ngờ trước việc Hồ Quỳnh Hương đoạt giải Mai Vàng vì phần đông mọi người đều dự đoán Mỹ Tâm sẽ đoạt giải này, Tâm có buồn không?

- Có, nhưng chỉ buồn cho giải Mai Vàng vì giải trước đây vẫn rất uy tín. Hy vọng những năm tới giải vẫn được thành công như trước đây!

* Tâm trả lời sao trước những thông tin ngoài luồng nói rằng Tâm đã khóc sau khi vào trong cánh gà của giải Mai Vàng? Và cả tin Tâm không ưa Hồ Quỳnh Hương?

- Lời đồn đại thì nhiều lắm! Tất cả những lời đồn đều không có nghĩa lý gì với Tâm cả nên Tâm không quan tâm!

* Trong thời điểm hiện tại, khi mà showbiz đang sản sinh ra một thế hệ ca sỹ F2 đầy tiềm năng, Tâm có tự tin trước họ hay không, có lo sợ mình sẽ bị bắt kịp và “tiếm ngôi”?

- Tâm chưa bao giờ mất tự tin. Ai cũng có thể là một ngôi sao và giữ được vị trí ấy nếu người đó thực sự yêu nghề, tôn trọng nghề, học hỏi, đam mê và đầy tính sáng tạo…

* Tâm chưa bao giờ cảm thấy choáng ngợp trước thành công của mình? Có bất ngờ chút nào không, hay tất cả đều đã được tính trước?

- Có lao động thì có thành công thôi. Thành công ít thì mình sẽ nỗ lực nhiều hơn; nhiều thì càng vui để tiếp tục lao động và thành công hơn nữa! Vì vậy mà Tâm không choáng ngợp!

* Rất ít khi thấy Tâm đi uống café hay tham gia các cuộc vui của giới ca sĩ. Dường như hơi khép mình trong giới showbiz, có phải vì quá bận rộn? Ai là người Tâm tin tưởng và thân thiết nhất?

- Tâm ít khi la cà, vả lại Tâm có quá nhiều việc để làm. Ở nhà thôi còn có cả khối tin đồn ngớ ngẩn về mình thì ra đường, đi chơi nhiều làm chi cho lắm chuyện? Tâm tin tưởng và thân thiết nhất là gia đình và một vài người bạn thân.

* Giới nghệ sĩ nói rằng Tâm rất hay khóc, điều này có thật hay không?

- Ừm, Tâm nghĩ là Tâm có thể đếm được số lần khóc của mình, như vậy là nhiều hay ít vậy ta?

Theo SVVN

[khieulong]

Nửa thế kỉ tỏa sáng của James Dean


James Dean Những vết son đỏ còn hằn in trên mộ phần của James Dean chứng tỏ sức hút của chàng trai này vẫn còn đó. 50 năm sau ngày mất, James Dean vẫn còn là biểu tượng của một lớp trẻ nổi loạn, tiêu biểu cho câu nói cửa miệng của anh “Tại sao tôi phải làm việc này bởi vì có ai đó đã làm nó?”.

Cái chết đã đóng băng thời gian, giữ lại cho James Dean nét đẹp thời trai trẻ, một sự u sầu, lãnh đạm lạnh lùng. Dean đang tiếp tục chinh phục người hâm mộ mới bằng tài năng điện ảnh, sự gợi tình cuốn hút và một bi kịch cuộc đời.

Điều đó quả không sai khi hằng ngày hằng giờ vẫn còn người tìm xem bộ ba phim lớn nhất của anh. Nhiều đoàn làm phim khắp thế giới tới tận quê nhà anh để làm phim tài liệu về James Dean.


Trong Phía đông vườn Địa đàng 1955
Ba ngày lễ hội về James Dean dự báo có tới 100.000 người tề tựu về nơi anh sinh ra - thành phố Marion, Indiana - sẽ diễn ra từ 3 đến 5-6-2005. Hoạt động ngoài trời lớn nhất là việc trình chiếu ba cuốn phim Phía đông vườn Địa đàng, Nổi loạn vô cớ và Gã khổng lồ trên một màn ảnh vĩ đại tại sân bay Marion.

Ngôi nhà nơi James Dean từng sinh sống ở Fairmount sẽ được bán đấu giá. Hai bạn diễn cùng thời là Dennis Hopper (đóng chung với James trong Gã khổng lồ và Nổi loạn vô cớ) và Martin Sheen sẽ có mặt để giao lưu với người hâm mộ từ nhiều nơi trên thế giới đổ đến.


Trong Gã khổng lồ 1956
Sheen còn giới thiệu phim tài liệu Trẻ mãi James Dean qua lời thuật của ông, kể lại những tác phẩm tiền-Hollywood và gần 40 chương trình truyền hình mà James Dean từng tham gia trước khi trở thành một ngôi sao sáng của màn bạc.

James Dean đã đến với điện ảnh khi còn là một cậu trai trẻ với hoài bão tìm kiếm một mẫu người hùng khác thường trong kỉ nguyên của một Eisehower rất tuân thủ phép tắc, luật lệ. Phong cách diễn của anh chứa chan hào khí của một người trẻ, hé mở một tài năng lớn. Chính vì sự ra đi quá sớm - 24 tuổi - Dean đã không bị sự tàn phá của tuổi tác và mãi trong tâm tưởng người hâm mộ, cũng như Marlon Brando và Elvis Presley.


Mộ phần James Dean (1931-1955) tại Fairmount vẫn còn nhiều dấu son và một mẫu thuốc lá do người hâm mộ để lại - ảnh chụp 27-5-2005
Từ ngày anh mất Fairmount có tới 3.000 địa điểm tham quan, các cửa hàng và một viện bảo tàng mà đất mẹ dành tặng người con hằng yêu dấu. Kinh doanh tại đây nhờ anh mà phất lên với các liên hoan mùa thu xem ai giống James Dean nhất cùng với các cuộc trưng bày xe hơi cổ vốn không thể vắng mặt trong danh mục phim ít ỏi của anh.

Với nhiều người, bộ dạng ngầu đời của James Dean cuốn hút họ. Anh hiếm khi chải chuốt và mặc bất cứ áo quần nào anh thích. Song trên hết, anh chính là mẫu người làm cho chúng ta được là chính mình. Lẽ đơn giản, bởi anh sống trong thời đại mà mọi người đều phải tuân thủ theo quy tắc, luật lệ.

ANH NGUYỆN

[linhgia]

Nghệ Thuật Phổ Nhạc của Phạm Duy
Phạm Quang Tuấn
đăng lần đầu trong Thế Kỷ 21

--------------------------------------------------------------------------------

(Lưu ý: bài này gọi tên các cung bậc theo lối Anh-Mỹ, tức là Do, Re, Mi v.v. là các bực I, II, II v.v. k từ chủ âm (tonic), còn C, D, E v.v. là tên các nốt nhạc.)

Trong bài này tôi xin nói về nghệ thuật phổ nhạc bằng cách phân tích một số những bài ca của Phạm Duy. Không phải là bài nào Phạm Duy phổ cũng hay, cũng không phải bài nào nổi tiếng của ông cũng hay, nhưng ông biết cách dùng đủ mọi kỹ thuật một cách rất điêu luyện và những bài hay nhất của ông thì chưa ai hơn được. Tôi sẽ đưa ra những bài rất tương phản về cảm xúc cũng như kỹ thuật, để minh họa đim này.

Khi nói về thơ phổ nhạc, và về nhạc Việt Nam nói chung, người ta thường quá chú trọng đến sự gợi cảm của lời ca. Ðây là quan niệm thông thường của người Việt về âm nhạc, như một tác giả VN đã nói: "Âm nhạc là một nghệ thuật dựa trên hai yếu tố căn bản: vô ngôn và trực nhận. Âm nhạc đến hoặc không đến với chúng ta. Chúng ta cảm hoặc không cảm một bản nhạc. Với âm nhạc, không có vấn đề: hiểu hoặc không hiểu. Vì âm nhạc không cần lý luận, dẫn giải..." Theo tôi, đây là một quan niệm sai lầm và lười biếng, vì một nhạc sĩ giỏi phải biết dùng kỹ thuật để gây rung cảm, và người nghe nếu hiểu biết những kỹ thuật đó sẽ lĩnh hội ý nhạc hơn. Cái đó không những không ngăn trở sự rung cảm mà còn tăng gia sự thích thú và rung cảm khi nghe nhạc, cũng như người biết võ tất nhiên phải thưởng thức hơn người không biết võ khi thấy võ sĩ múa một bài quyền. Vì vậy trong bài này tôi sẽ nhấn mạnh về khía cạnh nhạc hơn là lời.

Kỷ Vật Cho Em
nhạc Phạm Duy
theo thơ Linh Phương

Em hỏi anh, em hỏi anh, bao gi trở lại?
Xin trả lời, xin trả lời, mai mốt anh về
Anh trở lại, có thể bằng chiến thắng Pleime
Hay Ðức Cơ, Ðồng Xoài, Bình Giã
Anh trở về. anh trở về, hàng cây nghiêng ngả
Anh trở về có khi là hòm gỗ cài hoa
Anh trở về trên chiếc băng ca
Trên trực thăng sơn mùi tang trắng.
Thoạt nghe qua và nhìn vào nhạc, khó thấy là nhạc bài này hay ở chỗ nào. Nhưng không thể quên được cái tác dụng mà nó gây cho thính giả miền Nam trong thời chiến. Phạm Duy kể là mỗi lần nó chơi ở phòng trà là như có "riot". Tôi còn nhớ khi ở New Zealand bọn du học sinh chúng tôi được nghe băng này, đứa nào cũng bàng hoàng. Thậm chí có người ở miền Nam đã cho rằng bài này là một trong những lý do làm miền Nam thua!

Tại sao bản nhạc này lại có một tác dụng mạnh như thế? Ðành rằng lời cũng có ảnh hưởng, nhưng những lời phản chiến như vậy ở miền Nam ngày xưa không phải là quá hiếm.

Nhìn vào melody thì thấy rất giản dị, không có những hợp âm, chuyển giọng cầu kỳ. Lại dùng thể major và mới vào những notes đầu đã theo y hợp âm major tonic (Do, Mi, Sol):

"Em hỏi anh, em hỏi anh, bao gi trở lại ?"

đáng lẽ phải dành cho những bản vui tươi dễ dãi. Tiết tấu cũng không có gì rắc rối cầu kỳ. Nói tóm lại, về phương diện nhạc lý, cấu trúc, khó giải thích được tác dụng của bài nhạc.

Theo tôi, tác dụng này chính là ở cái tiết tấu và âm giai vô cùng giản dị nhưng mạnh mẽ đó. Câu đầu dùng có 4 notes (sol cao, mi, do, sol thấp) mà trải một octave, gây một cảm tưởng trực tiếp, không cầu kỳ, đánh mạnh vào xúc cảm của người nghe. Cái này kết hợp với tiết tấu cũng giản dị mạnh mẽ để đi thẳng vào lòng người. Ðiệu trưởng làm cho nhạc đượm một vẻ chua chát, thay vì cái buồn nỉ non ủ rũ của điệu thứ.

Tiếp tục bản nhạc, giai điệu tiếp tục cái kiểu cứng cỏi giản dị đó, nhảy những quãng (intervals) lớn, nhiều lúc thoạt nghe thấy vụng về khó chịu, nhưng đó là một cái "vụng về cố ý" rất sâu sắc. Nó lại đi rất sát với lời, vì lời bài thơ cũng không cầu kỳ mà dùng toàn những chữ giản dị, nôm na, cứng, mạnh đập thẳng vào cảm xúc của người nghe:

"Anh trở về, hòm gỗ cài hoa..."
Cách xây dựng cao điểm (climax) cũng đáng chú ý. Phạm Duy bắt đầu bằng cách chuyển qua thể thứ:

Anh trở về, chiều hoang trốn nắng
Poncho buồn liệm kín hồn anh

gây một cảm giác căng thẳng, đe dọa, làm người nghe chờ đợi một cái gì xảy ra... và climax tới bằng cách chuyển lại về thể trưởng và dùng một tiến trình hoà âm (chord progression) rất "căn bản", Fa major -> Sol major -> Do major, thường dùng để kết thúc những khúc nhạc êm ái, vui tươi:

Anh trở về bờ tóc em xanh
Chiếc khăn sô trên đầu vội vã
Em ơi...
nhưng dùng trong trường hợp này lại cho người nghe một cảm giác đau đớn cùng cực, tới mức độ tê liệt, cam chịu. Chữ "em ơi" về chủ âm mà nghe như một tiếng thét nức nở.

Bản nhạc này thỡi đó chơi theo kiểu rock của Mỹ, với tiếng percussion mạnh mẽ, cùng với giọng hát rất truyền cảm của Thái Thanh, rất thích hợp với điệu nhạc.



Thuyền viễn xứ
Phạm Duy
theo thơ Huyền Chi
Chiều nay sương khói lên khơi
Thùy dương rũ sóng tơi bời
Làn mây hồng xa ráng trời
Bến Ðà Giang, thuyền qua xứ người...

Bài ca này, so với Kỷ Vật Cho Em, tương phản đủ mọi mặt nhưng cũng đạt một tột đỉnh nghệ thuật. Một bài thì dồn dập, "vụng về", thô bạo, một bài thì êm dịu, uyển chuyển. Cái cực kỳ đa dạng (diversity) này của Phạm Duy chưa có nhạc sĩ Việt Nam nào hơn được. Ðể biểu diễn một tình cảm hoài hương êm nhẹ, Phạm Duy dùng một tiết tấu nhẹ nhàng và một giai điệu rất êm. Ông cho vào những accidentals như Mi ở chữ thứ 3 ("sương") (thay vì Mi giảm của thể minor), Sol giảm ở chữ thứ 5 ("lên"), gây ra những bán cung ẩn (implied) hoặc hiện để làm tăng vẻ bàng bạc êm dịu đó. Cấu trúc của giòng nhạc là một cấu trúc rất cổ điển, rất duyên dáng, bốn câu đầu uyển chuyển đi lên từ từ rồi rút xuống. Đường giai điệu (melodic contour) này được nhắc lại và nhấn mạnh thêm ở bốn câu sau, nghĩa là đi lên cao hơn, mạnh hơn trước khi lại rút xuống, như sóng thuỷ triều hay sóng trong lòng người nhớ quê hương:

Thuyền ơi viễn xứ xa xôi
Một lần qua giạt bến lau thưa
Hò ơi giọng hát thiên thu
Suối nguồn xa vắng, chiều mưa ngàn về
Sang đoạn sau, cái contour này lại mạnh hơn nữa khi giòng nhạc lên cao vút và đổi qua major:

Nhìn về đường cố lý, cố lý xa xôi
Ðời nhịp sầu lỡ bước, bước hoang mang rồi
Quay lại hướng làng
Ðà Giang lệ ướt nồng
và cuối cùng dừng lại ở âm Do cao:
Mẹ già ngồi im bóng
Mái tóc sương mong con bạc lòng
trước khi trầm lắng xuống và trở về giai điệu đầu tiên:

Chiều nay gửi tới quê xưa
Biết là bao thương nhớ cho vừa
Trời cao chìm rơi xuống đời
Biết là bao sầu trên xứ người
Mịt mù sương khói lên hương
Lũ thùy dương rũ bóng ven sông
Chiều nay trên bến muôn phương
Có thuyền viễn xứ nhổ neo lên đưng...
(Thuyền Viễn Xứ được người viết phỏng soạn cho guitar tremolo - xin xem trang Hòa Âm.)



Ngậm Ngùi
Phạm Duy
Thơ Huy Cận
Nếu Kỷ Vật Cho Em và Thuyền Viễn Xứ tương phản nhau về cách dùng giai điệu (một bài cố ý vụng về, một bài khéo léo uyển chuyển), thì Ngậm Ngùi và Nụ Tầm Xuân tương phản nhau về kỹ thuật xử dụng tiết tấu, một bài giản dị, một bài phức tạp.

Ngậm Ngùi là một bài thơ lục bát, một thể thơ rất đều đặn, mỗi câu kết thúc với một vần bằng (thực ra câu bát kết thúc bằng hai vần bằng ở chữ 6 và . Trong tiếng Việt, vần bằng là những âm đơn cung (monotone), không lên xuống, gây một cảm tưởng yên tĩnh, nghỉ ngơi. Âm ngang là đơn cung cao, âm huyền là đơn cung thấp.Vần trắc trái lại là những âm chuyển động, đi từ tone này qua tone khác (như sắc, hỏi, ngã), hoặc bị chặn trong họng như nặng, hoặc chặn ở hàm, lưỡi, môi (như át, áp).

Trong âm nhạc, tính yên tĩnh nghỉ ngơi của vần bằng được thể hiện bằng chủ âm (tonic) của âm giai, mà ta gọi là "Do" trong tonic sol-fa. Ði về chủ âm, nhất là nếu có hợp âm chủ (tonic chord) nâng đỡ, là cảm thấy như thuyền đã về tới bến. Lục bát có một âm điệu rất dễ dãi đối với người hay đòi hỏi, rất khoái tai đối với người dễ tính, là vì nó có tới ba vần bằng rất mạnh trong mỗi hai câu (cộng với tiết tấu chẵn đều đặn) 1 2, 1 2, 1 2.... (xin xem bài Bàn về Lục Bát và Ca Khúc Việt Nam)

Nhạc của bài Ngậm Ngùi là một trong những bản thơ phổ nhạc giản dị nhất của Phạm Duy. Có thể nói là tất cả những đặc tính dễ dãi của lục bát được dịch sát ra âm nhạc. Nguyên đoạn đầu, mỗi câu kết thúc bằng một chủ âm (huyền = Do thấp, ngang = Do cao):


Nắng chia nửa bãi chiều rồi (Do thấp)
Vưn hoang trinh nữ xếp đôi lá rầu (Do thấp)
Sợi buồn con nhện giăng mau (Do cao)
Em ơi hãy ngủ anh hầu quạt đây (Do cao).
Nhịp cũng đều đều giữ nguyên tính cách ru ngủ của thơ lục bát, không thêm bớt vần nào. Vì trung thành với thơ như vậy, nên hát lên nghe gần như là đọc thơ - ÐỌC chứ không phải là NGÂM, vì khi ngâm người ta ngân nga ra thành những âm điệu phức tạp hơn. Có lẽ nhạc bài Ngậm Ngùi dễ đi vào lòng người ở cái "lục bát tính" đó.

Vào đoạn giữa, sự đều đặn được giảm bớt nhờ chuyển giọng (modulate) sang âm giai Fa:

Lòng anh mơ với quạt này
Trăm con chim mộng về bay đầu giường.
Tiết tấu 3+3 của câu lục (mà ta thỉnh thoảng thấy trong lục bát, như "khi chén rượu, khi cuộc cờ") được dịch y nguyên ra nhạc:

Ngủ đi em - mộng bình thường...
(1 2 3, 1 2 3)
Ngủ đi em - mộng bình thường...
Ru em sẵn tiếng, thùy dương đôi bờ
Ngủ đi em, ngủ đi em.
Ðến đây mới thấy lời thơ được thay đổi đôi chút, bằng cách nhắc đi nhắc lại câu "ngủ đi em" - cũng dễ hiểu, vì cái không khí "ngủ" nó thấm vào toàn bài! Kết thúc bản nhạc là những cung của hợp âm Do thứ để gợi một cảm giác lâng lâng, uể oải:

Tay anh em hãy tựa đầu
Cho anh nghe nặng trái sầu rụng rơi.
Về giai điệu, câu kết rất cân đối với câu đầu, vì câu đầu làm bằng những cung của hợp âm Do major.

Cũng xin nói là theo ý tôi, không phải bài nào của Phạm Duy hay của các nhạc sĩ khác mà theo sát lời cũng thành công như Ngậm Ngùi. Quá nhiều bài (cả nhiều bài rất nổi tiếng, xin miễn kể ra đây) có khuynh hướng lên xuống lung tung theo những dấu ngang sắc huyền hỏi ngã nặng của lời, và do đó nghe chỉ như một kiểu ngâm thơ tân thời, kém nhạc tính, vì không áp dụng những quy tắc thẩm mỹ của âm nhạc. Ðây là một vấn đề chung trong việc phổ nhạc thơ Việt Nam mà tôi sẽ xin nói tới sau.

(Ngậm Ngùi được ngưi viết phỏng soạn cho piano - xin xem trang Hòa Âm.)



Nụ Tầm Xuân
Nhạc Phạm Duy
Ca dao
Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước uống vườn cà hái nụ tầm xuân...

Hai câu đầu cũng lục bát, nhưng cách phổ nhạc khác hẳn Ngậm Ngùi. Thay vì theo sát tiết tấu và âm điệu của thơ, Phạm Duy tận dụng những kỹ thuật của dân ca Việt Nam mà ông rất rành, biến đổi tiết tấu bằng nhiều cách:

- Láy và lót: chỉ hai chữ "trèo lên" mà thành 10 vần:

Trèo lên, lên trèo lên
Trèo lên, lên trèo lên
Tuy láy đi láy lại, nhưng không tẻ chút nào, vì giai điệu cũng "trèo lên" theo lời, trong mười vần đó đã lên gần hai octaves.

- Melisma: một chữ mà kéo dài và luyến láy lên xuống qua nhiều cung bậc:

Lên cây bưởi - i - í - i hài - i - í - i hoa
Câu bát cũng dùng những kỹ thuật đó:

Bước ra ra vườn cà
Bước ra ra vườn cà
Hai - í nụ - ù - u - ú tầm - ừ - ư ứ xuân...
Sang những đoạn sau, tiết tấu chậm dần và trở thành ngân nga

...Sao em không hỏi
Sao em không hỏi
Những ngày em còn không...
Rồi bỗng trở lại nhịp nhàng

Giờ đây đây giờ đây
Giờ đây đây giờ đây
Ðây em đà - a - á - a có - o - ó - o chồng ...

Những cách lót, láy và melisma này Phạm Duy còn dùng trong nhiều bài dân ca khác như Ðố Ai:

Ðố ai biết lúa - ơ ớ ơ -lúa mấy-ơ cây
Biết sông, biết sông mấy khúc ơ ớ ơ ơ ơ biết mây ...
Ðó là về tiết tấu. Về âm giai, bài này dùng ngũ cung để hợp với dân ca, nhưng có chút nào âm điệu Tây phương vì xử dụng nhiều những cung của hợp âm trưởng (Do major). Cách đi lên trong câu lục

Trèo lên, lên trèo lên
rất giản dị, mạnh và dễ nghe: dùng quãng 5 (fifth interval) của Do (Do - Sol), rồi quãng 5 của Fa (Fa - Do), rồi quãng 5 của Sol (Sol - Re), rồi quãng 5 của Do. Người biết nhạc lý sẽ thấy ngay rằng quãng 5 là "hợp âm" căn bản nhất trong mọi loại nhạc (nó là harmonic đầu tiên sau octave) và Fa - Do - Sol - Re là tứ cung căn bản của dân nhạc, lập bằng một chuỗi quãng năm. Nó làm cho âm điệu câu này đượm một vẻ mạnh mẽ và sáng sủa, trước khi hoá giải bằng một câu có giai điệu rất êm ái (dùng quãng nhỏ hai và ba):

Lên cây bưởi ơ ớ ơ hài ơ ớ ơ hoa ...
Sự tương phản từ mạnh mẽ sang êm ái này được các ca sĩ giỏi khai thác rất công hiệu, đang crescendo bỗng chuyển sang piano - grazioso.

Sau khi cho ta "leo cây" ở câu lục, câu bát kéo ta đi xuống, nhưng thay vì về Do thấp (tonic), bỗng chuyển hệ sang La (relative minor).

Hai - í nụ - ù - u - ú tầm - ừ - ư ứ xuân...
Lối chuyển hệ (metabole) này - tương tự như modulation trong nhạc tây phương - cũng là một kỹ thuật dùng trong những bài dân ca để gây một sự bất ngờ, kịch tính (dramatic).

Nói tóm lại, Phạm Duy đã tận dụng những kỹ thuật của dân ca như láy, lót, melisma và metabole để xây dựng một bản "dân ca mới" rất điêu luyện.


Tiếng Sáo Thiên Thai
Phạm Duy
thơ Thế Lữ
Ánh xuân lướt cỏ xuân tươi
Bên rừng thổi sáo một hai Kim đồng
Tiếng đưa hiu hắt bên lòng
Buồn ơi xa vắng mênh mông là buồn...

Lại một bài lục bát. Nhưng lối phổ nhạc của Phạm Duy trong bài này hoàn toàn khác hẳn Ngậm Ngùi hay Nụ Tầm Xuân, đến độ khó tưởng tượng là ba bài cùng một người làm ra!

Về ý thơ, có một sự vừa tương phản vừa hòa hợp giữa cái vui của cảnh "xuân tươi, tiên đồng" với cái buồn buồn của thi sĩ nhớ Thiên Thai không bao giờ tìm lại được. Sự tương phản này sẽ được nhạc sĩ diễn tả bằng sự tương phản giữa nhạc đoạn A và đoạn B (mà ta hay gọi là "điệp khúc").

Phạm Duy viết bài này cho cặp song ca Thái Thanh - Thái Hằng, nên nhạc có hai bè quan trọng gần ngang nhau. Ngoài ra ông còn viết những khúc nhạc để nối tiếp các câu, phần nối này gắn chặt chẽ với điệu chính, không thể tách rời. Phạm Duy nói là trong bài này ông đã bắt thơ phải theo nhạc, tức là đặt quy tắc thẩm mỹ của nhạc lên trên thơ, và kết quả là một bản nhạc dìu dặt nghe không thể biết được là thơ phổ.

Bốn câu lục bát trên của Thế Lữ được xào xáo, sắp đặt lại để cho một âm điệu thích hợp:

Xuân tươi
Êm êm ánh xuân nồng
Nâng niu sáo bên rừng
Dăm ba chú Kim đồng
La lá la là
La la la la la la la
La la la la la la la
Hò xang xê tiếng sáo
Nhẹ nhàng lướt cỏ nắng
Nhạc lòng đưa hiu hắt
Và buồn xa, buồn vắng
Mênh mông là buồn...
Tuy lời lẽ khác hẳn, nhưng đọc kỹ thì lạ thay, tất cả các từ trong nguyên bản cũng đều nằm trong bài ca gần như không thiếu chữ nào! Thêm một vài chữ lót, đệm như "nâng niu", "hò xàng xê", "êm êm" không thay đổi gì không khí của thơ. Tuy sắp đặt lại, lời vẫn hoàn toàn tự nhiên không gượng ép. Ðoạn hai tiếp tục theo kiểu đó:

Tiên Nga
Buông lơi tóc bên nguồn
Hiu hiu lũ cây tùng
Ru ru tiếng trên cồn
La lá la là
La la la la la la la
La la la la la la la
Hò ơi, làn mây ơi
Ngập ngừng sau đèo vắng
Nhìn mình cây nhuộm nắng
Và chiều như chìm lắng
Bóng chiều không đi...
Thật là một kiu phổ thơ rất độc đáo. Bây giờ ta hãy nhìn vào nét nhạc. Phạm Duy dùng nhịp Tango, nhưng một thứ tango rất đặc sắc, đã biến đổi theo cách của ông. Nhịp Tango thường rất nặng, nay được làm nhẹ đi bằng những triplets tuôn ra liên miên như những đợt sóng không bao giờ ngừng (đây ta phải k ểcả nhạc đệm "la la la ..." là một phần không thể tách rời của điệu nhạc). Tổng cộng gần 60 vần nối tiếp nhau! Không có bản nhạc Việt Nam nào khác viết theo kiểu như vậy, tuy kỹ thuật này dùng nhiều trong khí nhạc (instrumental music) Tây phương.

Về giai điệu, Phạm Duy cũng xử dụng một kỹ thuật thường dùng trong nhạc cổ điển Tây phương là đi từ một motif (câu ngắn, ý nhạc nhỏ) mà khai triển ra. Motif này gồm năm vần, và cách lên xuống của nó được thấy rõ nếu ta dùng những dấu tiếng Việt (bỏ hai chữ đầu):

Ngang ngang sắc ngang huyền
Ngang ngang sắc ngang huyền
Ngang ngang sắc ngang huyền
Mỗi lần láy lại motif, thì thay đổi lên xuống một chút. Ðoạn hai hơi thay đổi motif:

Nặng huyền sắc huyền sắc
Nặng huyền ngang huyền sắc
Huyền huyền ngang huyền sắc
Người hát hay phải biết đưa vào một tương phản nào đó để cho những câu láy trở thành hâp dẫn; chẳng hạn, họ có thể thay đổi dynamics hay ngắt hơi (staccato) ở cuối 2 lần dầu, và ngân dài ở lần cuối:

Buông lơi tóc bên nguồn (NGẮT)
Hiu hiu lũ cây tùng (NGẮT)
Ru ru tiếng trên cồn (NGÂN)
Xử dụng một motif ngắn như vậy làm bản nhạc dễ cảm nhận, nhưng muốn thực sự hay thì phải có một cái "melodic contour" (hình dáng lớn của giai điệu) đẹp làm sườn, trên đó motif được đặt như những viên gạch. Melodic contour đoạn đầu bài này khởi từ trên cao, đi xuống tùng đợt, tới đáy ở chữ "kim đồng", rồi từ từ đi lên trở lại. Hình thể như chữ U hay như thung lũng. Cái contour này được nhắc lại một lần nữa trước khi đi vào đoạn giữa.

Hiệu quả của cấu trúc này là một điệu nhạc rất vui tươi, rất dễ cảm nhận, nhưng cũng rất mỹ thuật ở quy mô lớn và nhỏ. Ngoài ra cũng nên nhận thấy là đi qua gần 120 notes nhạc rồi mới nghỉ ở chủ âm, khác với Ngậm Ngùi cứ 6 hay 8 chữ là về chủ âm. Sự dè sẻn chủ âm này làm cho ý nhạc chuyển động không ngừng, không nghỉ.

Sang đoạn giữa (B), Phạm Duy tạo ra một sự tương phản tuyệt đẹp không những về tiết tấu (từ liên tục đổi thành chậm rãi, ngắt quãng), mà còn bằng cách chuyển vào âm giai thứ của cung bậc III, tức là từ Do major chuyển qua Mi minor. Ðây là một modulation khá đặc biệt (phần lớn nhạc sĩ khác sẽ chuyển qua Do minor hoặc La minor chứ không nghĩ tới chuyển qua Mi minor), nó cho điệu nhạc lúc này một màu sắc hơi bất ngờ, mơ hồ, lâng lâng, buồn buồn... nói tóm lại là rất hợp với lời:

Trời cao xanh ngắt, xanh ngắt
Ô ô ô kià
Hai con hạc trắng
Bay về nơi nao ?
Sự tương phản với đoạn A được nhấn mạnh bằng những melisma (luyến láy) và appoggiatura rất duyên dáng, uyển chuyển trong những chữ "Ô", "hạc", "trắng", "bay", "về"...

Sau khi củng cố giọng Mi thứ bằng những hoà âm thông lệ (La thứ, Si 7, Mi thứ), nhạc chuyển qua relative major (Sol trưởng) rồi dùng những dominant progressions (hợp âm Mi -> La -> Re -> Sol -> Do nối tiếp nhau từng quãng 4) rất tự nhiên, hợp lý và cổ điển để trở lại giọng Do cũ:

Trời cao xanh ngắt,
ô ô ô kià
Ô ô ô kià
Hai con hạc trắng
Bay về về nơi nao...
Những modulations và chord progression liên miên này làm màu sắc nhạc trong đoạn B thay đổi không ngừng, khiến ngưòi nghe có cảm tưởng như đi qua một "cầu vồng âm thanh" (rainbow of sound) khó tìm thấy trong bản nhạc Việt Nam nào khác. Ta cảm thấy là trong đoạn A, sự chuyển động (movement) của nhạc nằm ở bề mặt, ở tiết tấu rộn rã, còn sang đoạn B, sự chuyển động này "lặn" xuống chiều sâu của hoà âm, còn bề mặt tiết tấu thì trở thành phẳng lặng.


Pháp Thân (Ðạo Ca 1)
Thơ Phạm Thiên Thư
Phạm Duy phổ nhạc
Trong khi bài Tiếng Sáo Thiên Thai dùng âm điệu để quyến rũ lòng người, bài Pháp Thân sau đây chú trọng đến việc dùng âm điệu, nhất là hòa âm, để diễn tả ý tưởng trừu tượng. Có thể gọi đây là nhạc biểu tượng (symbolist music). Phạm Thiên Thư, cũng như Phạm Duy, nổi tiếng nhất trong quần chúng là nhờ những bài tình ca như "Ngày Xưa Hoàng Thị", nhưng về giá trị nghệ thuật thì phải kể đến những bài Ðạo Ca của hai tác giả này.

Theo sự thẩm định của tôi, Mười Bài Ðạo Ca là một trong hai tác phẩm hay nhất của Phạm Duy (tác phẩm kia là trường ca Mẹ Việt Nam), mà cũng là của nền tân nhạc Việt Nam nói chung trước 1975. Ðoạn sau này dựa theo hai nhà nhạc học Etienne Gauthier và Hoàng Ngọc Tuấn. Vì bài đã khá dài nên chỉ nói về Ðạo Ca 1 (Pháp Thân) mà thôi.

Ðạo ca là thơ của Phạm Thiên Thư, một thầy tu kiêm thi sĩ (hoặc thi sĩ đội lốt thầy tu), do Phạm Duy phổ nhạc. Chữ "Ðạo" không có nghĩa là tôn giáo, mà có nghĩa là con đường. Tuy nhiên Ðạo không phải chỉ có nghĩa là con đường của Lão. Ý nghĩa chữ Ðạo đã rõ ràng trong toàn thể mười bài Ðạo Ca và thâu tóm trong bài một: Mình với ta tuy hai mà một, thì tại sao còn phân biệt Lão với Phật hay với gì khác?

Ðạo Ca không phải là một bài học triết lý. Ðã rất nhiều tác phẩm văn học nói về những ý tưởng trong Ðạo Ca một cách sâu sắc hơn. Cái đặc biệt của Ðạo Ca là sự cộng tác mật thiết giữa hai tác giả, đưa đến một sự đồng nhất chưa từng có giữa thơ và nhạc. Về nhạc lý, điểm đặc sắc nhất của Ðạo Ca là trong vài bài nhạc sĩ đã xây dựng toàn bản nhạc căn cứ từ hòa âm (harmony) chứ không phải là từ sự ngân nga câu thơ như lối làm nhạc của hầu hết các nhạc sĩ VN, ngày xưa cũng như bây giờ.

(muốn nghe Ðạo Ca bằng realaudio xin vào http://kicon.com/PhamDuy)

Xưa em là kiếp chim
chết mục trên đưng nhỏ
Anh làm cội băng mai,
để tang em, chờ mấy thuở
Phạm Thiên Thư/Phạm Duy đặt tên tựa cho Ðạo Ca là "Trong thành vách sương mù" - một người đi tìm chân lý, để thoát ra khỏi đám sương mù tối ám. Chân lý có thể ở rất gần ta nhưng ta không thấy. Bài ca khởi đầu ở G trưởng, nhưng ngay cuối câu đầu đã xuất hiện nốt E giảm nghe là lạ - giọng C thứ chăng? Trở lại G trưởng, nhưng rồi lại hiện ra một cung B giảm không thuộc giọng trưởng. Câu nhạc nghe khúc khuỷu, lần mò, sờ soạng, nhiều lần như muốn đổi mà lại trở về chỗ cũ, chân lý như sát gần nhưng rồi lại xa vời:

Xưa em làm kiếp lá,
rụng xuống lòng suối thu
Anh làm mưa tháng bẩy,
đôi hàng lệ ướt tương tư...
Xưa em làm kiếp hoa,
chết rũ trong nội cỏ
Anh làm giọt sương sa,
sầu thương em, lệ anh nhỏ...
Xưa em làm kiếp gió
hay có làm kiếp mây
Anh làm chim chích choè,
trên đầu gậy, anh hát ca ...
Nhưng rồi, bỗng như một tia mặt trời lóe sáng, "thành vách sương mù" rẽ ra và chân lý huy hoàng hiện ra trong giọng E giảm trưởng, đầy vẻ hân hoan:

A ha, ta tuy hai mà một!
A ha, ta tuy một mà hai!
A ha, ta tuy hai mà một!
A ha, ta tuy một mà hai!
một giọng E giảm trưởng thật bất ngờ mà cũng thật hợp lý, thật xa lạ mà cũng thật gần gũi (vì từ hợp âm G trưởng tới hợp âm E giảm trưởng chỉ đổi có hai bán cung). Chân lý ở ngay cạnh ta mà ta không biết!

Nhạc sĩ Hoàng Ngọc Tuấn phê bình rằng sự xử dụng hoà âm một cách hợp lý để xây dựng bản nhạc này đã khiến cho nó xứng đáng được coi là tột đỉnh của âm nhạc VN trước 1975.




Thu Ca Điệu Ru Đơn
Thơ Verlaine
Phạm Duy dịch và phổ nhạc

Trong hai bài về thu mà Phạm Duy dịch từ thơ Pháp, bài Mùa Thu Chết ("Ta hái đi một cụm hoa thạch thảo...") ăn khách hơn nhiều vì âm điệu dễ nghe hơn, và có lẽ cũng vì có ta với em ở trong, còn Thu Ca Ðiệu Ru Ðơn thì rất đơn độc! Nhưng về giá trị âm nhạc thì Thu Ca cao hơn Mùa Thu Chết.

Thu Ca không phải là một bài thơ phổ nhạc theo nghĩa thông thường vì lời được phỏng dịch từ tiếng Pháp. Tuy nhiên tôi cũng xin nói về nó ở đây vì Phạm Duy đã rất xuất sắc trong việc diễn đạt những ý tưởng, cảm xúc của nguyên bản.

Les sanglots longs
Des violons
De l'automne
Blessent mon coeur
D'une langueur
Monotone...
Bài thơ của Verlaine rất nhiều ấn tượng, ông gợi lên những tiếng vĩ cầm lê thê, nức nở, làm ta có thể tưởng tượng cả những tiếng mã vĩ cọ sát dây đàn khi tấu lên mỗi nốt nhạc. Nhạc của Phạm Duy đã diễn dịch những ấn tượng đó thành nhạc rất thành công.

Ðoạn đầu (A) đi vào với một điệu nhạc chậm rãi, mềm mại, lướt dài như tiếng vĩ cầm một cách uể oải và lê thê trong thể minor (hay đúng hơn là một thể ngũ cung):

Muà thu ...
Nức nở ...
Tiếng thở ...
dài ...
Tiếng vĩ cầm
Buồn ơi
Mùa thu ơi ...
Sang đoạn B, tiếng "sanglots" của vĩ cầm được diễn tả rất tuyệt diệu với những âm Fa (tôi lại dùng ký âm tonic sol-fa, tức là Fa là bực IV từ chủ âm) rất trầm

Nghẹn ngào
Tê tái ...
Nghẹn ngào
Tê tái ...
Khi giờ
Ðã điểm
Câu nhạc ngắn, như những tiếng nghẹn, và khô, chỉ dùng bực 1, 5 và 8 của âm giai Fa, rồi transpose cái motif đó lên Si flat, một hợp âm nghe hơi chướng, đ diễn tả sự nghẹn ngào tức tưởi trong cổ họng. Motif rất ngắn (hai nốt nhạc) đó láy nhiều lần, lên dần, rồi không được hóa giải (resolve) về chủ âm mà lơ lửng ở cung Re (bậc 2) để diễn tả tâm thần hoang mang bất định của thi sĩ.

Và ta khóc lóc...
Và ta khóc lóc...
Sang đoạn C, thi sĩ đi lang thang trong ngọn gió:

Et je m'en vais
Au vent mauvais
Qui m'emporte
De ca, de la
Pareil à la
Feuille morte ...

Ta đi
Rồi ta đi
Theo ngọn gió
Ta đi
Ta đi
Theo ngọn gió xấu
Cuốn ta đi
Trôi dạt
Ðây đó
Như chiếc lá
Mùa thu
Lá chết vàng khô...


Cũng những câu nhạc rất ngắn, chỉ hai tới bốn âm, như những chiếc lá khô thoáng bay lả tả trong gió. Cũng như đoạn hai, không có sự hóa giải về chủ âm, mà nét nhạc kết thúc lơ lửng ở Sol (bực V).
Từ những tiếng nỉ non có tính cách hơi cải lương của Ðặng Thế Phong trong "Giọt Mưa Thu" tới khúc nhạc đầy ấn tượng của Thu Ca Ðiệu Ru Ðơn, nhạc về Thu của Việt Nam đã tiến một bước rất dài. Nhạc thương mại gần đây không có bài nào tiếp nối, thậm chí bén gót "Thu Ca" mà trái lại, có vẻ quay trở lại cái nỉ non dễ dãi thời xa xưa.

(Thu Ca Ðiệu Ru Ðơn được người viết phỏng soạn cho classical guitar - xin xem trang Hòa Âm.)


KẾT LUẬN

Qua những bài thơ phổ nhạc vừa kể, tôi đã cố gắng minh họa những kỹ thuật phổ nhạc Việt Nam của một bực thầy rất đa dạng về môn này.

Từ giản dị (Ngậm Ngùi) đến cầu kỳ (Nụ Tầm Xuân), từ "cố ý vụng về" (Kỷ Vật Cho Em) tới tinh vi (Thuyễn Viễn Xứ), từ âm điệu dân nhạc Việt Nam (Nụ Tầm Xuân) tới âm điệu Tây phương (Tiếng Sáo Thiên Thai), từ cách dùng tiết tấu (Nụ Tầm Xuân, Tiếng Sáo Thiên Thai, Thu Ca) tới cách dùng giai điệu (Thuyễn Viễn Xứ) tới cách dùng hòa âm (Tiếng Sáo Thiên Thai, Pháp Thân), từ giữ nguyên bản (Ngậm Ngùi) tới sắp đặt hẳn lại li thơ (Tiếng Sáo Thiên Thai), không có khía cạnh nào của nghệ thuật phổ nhạc mà Phạm Duy không có tài xử dụng một cách điêu luyện.

Tựu chung, mục đích của sự phổ nhạc thơ là để tăng cường âm điệu và ý tưởng của thơ. Có hai cái tests ta có thể dùng để xem mục đích đó có đạt được hay không:

1. Người nghe không được cảm thấy đây là bài thơ

2. Nếu biết là thơ, người nghe phải cảm thấy bài ca có cái gì hay hơn bài thơ, và dĩ nhiên là không đi ngược ý bài thơ.

Phổ nhạc thơ Việt Nam rất dễ mà cũng rất khó. Dễ vì tiếng Việt có dấu, âm điệu bằng trắc êm ái của thơ tự nó đã gợi ra điệu nhạc uốn éo đi lên đi xuống. Chỉ cần nghe những điệu "hò Huế" thì đủ thấy là lời thơ dễ ảnh hưởng lên nhạc chừng nào. Khó, là vì chính những dấu đó cầm tù người viết nhạc, khiến trí tưởng tượng âm nhạc của họ như bị xiềng xích, mất phóng khoáng, để chonhững âm điệu của thơ trói buộc những quy luật mỹ thuật của âm nhạc.

Vì vậy rất dễ làm một bài thơ phổ nhạc Việt Nam tầm thường. Bất cứ ai biết 1, 2 âm giai (trưởng, thứ hay ngũ cung) cũng có thể"phổ nhạc" một bài thơ. Phần lớn thơ phổ nhạc VN nằm trong loại này. Rất khó làm một bài thơ phổ nhạc xuất sắc, thoát ra ngoài điệu thơ và đem thêm hồn vào thơ như những bài ta đã thấy.

Phạm Quang Tuấn

[phu_de]

Chất xám tươi
phó đồ
* * *


Bạn,
Thời tiết năm nay ở Tây làm chợt nhớ đến Sài Gòn.
Chẳng phải vì "Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát ... " Nhưng bởi Paris dạo này mưa nắng bất thường khó biết đâu lường. Nắng đó, rồi bỗng đổ mưa. Mưa cái ào, rồi lại nắng.


Bệnh nắng mưa ( của trời ) có lẽ đã lây sang ông tây bà đầm nơi này. Cách đây không lâu, cả nước Pháp rần rộ quyên góp giúp những nạn nhân Tsunami. Số tiền thu được đã vượt xa "chỉ tiêu" đến đỗi các cơ quan thiện nguyện đành từ chối nhận tiếp.


Trên đà đó, tưởng rằng mọi người sẽ hoàn toàn hưởng ứng đề nghị của chính phủ về việc đi làm trong ngày lễ Pentecôte (Lễ Hiển Linh ) để hiến trọn tiền công cho quỹ tương trợ các cụ già. Hy vọng rằng các cụ neo đơn sẽ được chăm sóc kỹ hơn trong những tháng hè nắng hạn vắng tanh trong nhà dưỡng lão.


Tưởng vậy, nhưng không phải vậy. Trong ngày lễ Pentecôte không ít ông tây bà đầm biểu tình phản đối quyết định trên . Hậu quả là ngày này từ trường học, bưu điện, hỏa xa... đều ngưng đọng. Ngân sách chính phủ thay vì tăng, lại bị hao hụt thêm.


Ðó là chuyện trong nhà, mạnh ai nấy sống, ai chết vô thừa nhận sẽ có ông chính phủ nhận đem chôn. Còn chuyện ngoài đường thì có thể nói, đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nước Pháp bị mất mặt bầu cua không biết ăn nói ra sao với các ông hàng xóm xung quanh.
Là một trong những sáng lập viên và là đầu tàu trong khối Thị trường chung châu Âu. Bỗng, ùa kéo tự tách ra, không chấp nhận Hiến Pháp Liên Hiệp Âu Châu.


Việc mấy ông phe cực hữu phản đối hiến pháp thì không có chi là lạ. Lạ đời chăng là phe tả. Từ nửa thế kỷ nay lúc nào cũng kêu gọi "vô sản" đoàn kết lại. Nhưng nay các lãnh tụ cộng sản đệ tam, đệ tứ đều đồng loạt kêu gọi bỏ phiếu NON trong cuộc trưng cầu dân ý Hiến Pháp Liên Hiệp Âu Châu. Lý do khá đơn giản : không muốn mấy ông đại tư bản liên kết bóc lột công nhân. Riêng tầng lớp công-nông phía dưới thì thật thà hơn. Họ sợ không còn hy vọng giữ hưởng đời sống sung túc hiện tại khi gặp sự cạnh tranh của những người cùng giai cấp ở các nước cựu cộng sản. Tốt hơn hết là xù hết. Ông chính phủ giờ vẫn còn ngẩn ngơ chưa lây tỉnh từ Le Jour Le Plus NON.


Theo dõi chuyện này, ông bạn từ Hà Nội đâm nổi cáu.
"...Gì mà phải dân ý, dân quyền thêm rách việc. Cứ như đảng ta, đại diện nhân dân, quyết định là xong tất. Khi xưa đi tìm đường cứu nước. Rưng rưng nước mắt khi thấy thiên đàng qua sách vở. Bằng mọi giá, đâu cần hỏi ý một ai, bác đã quyết định đem cả nước gia nhập vào khối XHCN, cũng xong tất.

Ðến nay chỉ xót lèo tèo một vài anh em như Cuba, Bắc Triều Tiên, Trung Quốc, Lào, đảng ta cứ kiên quyết tiếp tục con đường bác đi. Càng đi đất nước càng giàu ! Việt kiều về không thấy nhà riêng các cụ lãnh đạo càng xây dựng đẹp gấp mười lần hơn sao ? Cần chi phải xa xỉ kiểu tư bản trưng cầu ý dân.

Theo lãnh đạo thì dân trí còn thấp lắm dù rằng từ 30 năm nay đảng kiên trì giáo dục. Phản ảnh nhất là trong âm nhạc. Ðiã nhạc hải ngoại vẫn luôn được bà con cóp lậu và bán lại với giá bèo dù nhà nước ta có ký kết Công ước Berne về bản quyền tác giả. Vấn đề là những đĩa càng mang những luồng tư tưởng độc hại của các thế lực phản động thì càng khiến dân truy lùng rốt ráo để... xem nó phản động đến đâu. Ðiển hình nhất là DVD Paris By Night 30 Năm Viễn Xứ. Theo báo Công An, khi DVD này vừa phát hành, chỉ mấy ngày sau đó dân bên này đã bị nhiễm độc hại do các bài nhạc cố tình tô vẽ và biện minh cho sự ra đi, trốn chạy khỏi đất nước của những kẻ phản quốc là đúng đắn, ca ngợi những vùng đất nơi xứ người là chốn thiên đường, là mảnh đất tự do. Cũng tờ báo này các lãnh đạo cán bộ văn hóa có đưa ra đề nghị cấp bách là phải nối tiếp truyền thống nhạc đỏ rực rỡ bằng cách ra đời nhiều bài hát mới, hay cho ...thiếu nhi.
Ðề nghị này mà đem ra thi hành thì gây thật chứ chẳng chơi đâu.
Từ lúc đổi mới sang kinh tế thị trường, các ông bà nhạc sĩ, ca sĩ, cả ngoài bắc này, đã chuyển hướng sáng tác và ca nhạc vàng. Nhờ thế mới có cơm cháo đồng ra đồng vào khá hơn thời bao cấp.

Nay quay thêm 180 độ một lần nữa thì khó đãy !

Khó nhất cho các ca sĩ doanh nhân Việt kiều. Dân ghiền nhạc trong nước đã nghe họ biêủ diễn các bài nhạc vàng trên DVD hải ngoại. Chả lẽ nay mang vốn về mở phòng trà, quán cà phê để hát tình ca cách mạng? Không khéo thì vỡ nợ hay có rách việc với pháp luật thì càng khốn!
Khốn khó cho cả ông Phạm Duy. Mới vừa quây đầu về để xin chết nơi cố quốc. Dù chính thức trên báo chí ông nhạc sĩ này hết lời ca ngợi sự thông thoáng của nghị quyết 36 và dù khấu đầu bao bận xin nhà nước ta cho phát hành những bản Hương Ca cuối đời. Mãi đến giờ chưa thấy ai cho gì.
Thế mới tội. Nhưng theo tớ nghĩ. Biết đâu vụ việc văn hóa phản động DVD Paris By Night 30 Năm Viễn Xứ phải chăng là cơ hội cho ông nhạc sĩ già?
Về nước bao lần chẳng lẽ không ai nói cho ông rõ đường lối của đảng?
Ðảng ta đang tập trung nghiên cứu xây dựng những mô hình, con đường phù hợp nhất, tối ưu nhất cho dòng chảy về VN của những chất xám (tươi) chứ đâu nào những tế bào đã lão hóa.

Thông suốt rồi nhé!

Chỉ cần sáng tác đúng yêu cầu, đúng chính sách của đảng thì nghìn hương cũng thông tỏa chứ nói chi mười bài hương ca! ".

phó đồ


NSVN

[khieulong]

Brooke Shields và Tom Cruise 'khẩu chiến' Sau lời buộc tội của nam tài tử chuyên đóng vai người hùng rằng, uống thuốc chống suy nhược là vô trách nhiệm, Brooke đã phản pháo rằng, anh hãy "khâu miệng lại" và đừng vô cớ phê bình người khác.

Brooke Shields nói: "Những lời bình luận của Tom Cruise thật vô trách nhiệm và nguy hiểm. Anh ấy nên dành thời gian để cứu thế giới khỏi người ngoài hành tinh, chứ đừng quan tâm tới những biện pháp chữa bệnh hậu sản của nữ giới".


Diễn viên Brooke Shields. Nữ diễn viên từng đóng vai cô gái Emmeline trong phim The Blue Lagoon (Trở lại eo biển xanh) năm 1980 mới phát hành Down Came the Rain, cuốn nhật ký ghi lại cuộc đấu tranh của cô với bệnh tật sau khi sinh con năm 2003. Cô nhấn mạnh rằng, dùng Paxil để chữa bệnh rất hiệu quả và khuyên những phụ nữ khác sử dụng trong hoàn cảnh tương tự. Cô viết: "Đừng xấu hổ, đừng lơ là với những gì bạn thấy. Tôi phục hồi được là bởi vì tôi có sự giúp đỡ của mọi người xung quanh".

Tuy nhiên, theo tôn giáo Scientology của Tom Cruise, dùng thuốc để chữa bệnh thuộc về thần kinh là "nguy hiểm" và nên dùng "vitamin" để thay thế. Anh hùng hồn tuyên bố: "Nhiều người nghĩ thuốc có thể giúp họ khỏi bệnh, giúp họ chống đỡ với sự suy sụp. Thực ra nó chẳng chữa trị được cái gì. Thật không khoa học chút nào".

Tom Cruise cho biết, anh đặc biệt quan tâm tới trường hợp của Brooke Shields vì "cô là một diễn viên có tài" nhưng "sự nghiệp đang tụt dốc".

H.T. (theo E! Online)

[khieulong]

Spice Girls ra album Greatest Hits Nằm trong chiến lược thuyết phục các nhà tổ chức cho tham gia chương trình âm nhạc từ thiện Live Aid tại công viên Hyde (London) ngày 2/7, ban nhạc một thời cổ vũ cho nữ quyền của Anh quyết tâm ra album tổng hợp những bài hát hay nhất của họ.


Ban nhạc Spice Girls thời vinh quang.
Mel C, Geri, Victoria, Mel B và Emma dự định tung album cùng thời gian diễn ra buổi hoà nhạc. Mel B nói: “Chúng tôi quay trở lại với nhau vì mọi người đều muốn như vậy. Tôi biết khán giả cũng đang chờ đợi. Album đó có nhiều bài hát mới chưa từng phát hành”. Đây là lần đầu tiên cả 5 cô gái lại hát cùng nhau, kể từ năm 1998.

Họ cũng sẽ phát hành một đĩa đơn với lời bài hát do Richard Stannard sáng tác. Ông là người viết cho Spice Girls nhiều hit, trong đó có bài Wannabe.

H.T. (theo IOL)