Xin góp lời cầu nguyện cho các nạn nhân.
CNN
ĐỘNG ĐẤT - SÓNG THẦN
ĐỘNG ĐẤT - SÓNG THẦN
Sóng thần do kết quả trận động đất ở vùng biển Indonesia đã lan tới Phi châu (Africa), thật may mắn cho VN mình vì nếu động đất ở vùng biển Thái bình dương thay vì Ấn độ dương thì thế nào cũng lãnh.
Xin góp lời cầu nguyện cho các nạn nhân.
CNN
Xin góp lời cầu nguyện cho các nạn nhân.
CNN
Re: ĐỘNG ĐẤT - SÓNG THẦN
Lính già Oakland xin góp nhặt thêm tin-tức mói nhất của AP:
Top Stories - AP
22,000 Dead, Millions Homeless in Asia
45 minutes ago Top Stories - AP
By DILIP GANGULY, Associated Press Writer
COLOMBO, Sri Lanka - Rescuers piled up bodies Monday along southern Asian coastlines devastated by tidal waves that obliterated seaside towns and killed more than 22,000 people in 10 countries. With thousands missing and the death toll expected to climb far higher, aid agencies and nations rushed to help millions of people left homeless or without clean water.
AP Photo
AFP
Slideshow: Indonesia Quake Sparks Fatal Tidal Waves
Disaster Strikes Vacationers in Thailand
(AP Video)
Tsunami Kills 21,000 in Nine Countries
(AP Video)
Hundreds of children were buried in mass graves in India, and morgues and hospitals struggled to cope with the catastrophe. Somalia reported hundreds of deaths, some 3,000 miles away from the earthquake off Indonesia that sent tsunamis raging across the Indian Ocean.
The International Red Cross reported 23,700 deaths and expressed concern about waterborne diseases like malaria and cholera. Jan Egeland, the U.N. Emergency Relief Coordinator, said millions of people were affected — by lost homes, polluted drinking water, destroyed sanitation — and that the cost of the damage would "probably be many billions of dollars."
"We cannot fathom the cost of these poor societies and the nameless fishermen and fishing villages and so on that have just been wiped out. Hundreds of thousands of livelihoods have gone," he told reporters.
The United States dispatched disaster teams Monday and prepared a $15 million aid package to the Asian countries hit by a massive earthquake and tsunamis. Eight Americans were killed, and U.S. officials were seeking to contact hundreds of Americans who remain unaccounted for in the region, Secretary of State Colin Powell (news - web sites) said. "We will do everything we can to immediately help," Powell said.
The count of the dead rose sharply a day after the magnitude 9 quake struck beneath the Indian Ocean off Indonesia's island of Sumatra — the most powerful earthquake in the world in four decades. Government and aid officials suggested the toll could jump even further, citing unconfirmed reports of thousands more deaths on Sumatra and on India's Andaman and Nicobar islands, areas closest to the quake's epicenter.
Walls of water sped away from the quake's epicenter at more than 500 mph before crashing into the region's shorelines, sweeping people and fishing villages out to sea.
The governments of Indonesia and Thailand conceded that public warnings came too late or not at all. But officials insisted they could not know the seriousness of the threat because no tsunami warning system exists for the Indian Ocean.
Rescuers converged on beaches and islands throughout the region to search for survivors, and offers of aid poured in from around the globe, as troops in the region struggled to deliver urgently needed aid. Pakistan, India's nuclear-armed rival, offered assistance.
Chaos erupted at the airport in Phuket, Thailand, as hundreds of tourists, many wounded and weeping, tried to board planes.
Sri Lanka said more than 10,000 people were killed along its coastlines, and Tamil rebels said 2,000 people died in its territory, raising that country's toll to more than 12,000.
Indonesia reported about 5,000 deaths and India 4,000. Thailand — a Western tourist hotspot — said hundreds of people were dead and thousands more were missing. Deaths also were reported in Malaysia, Maldives, Myanmar, Bangladesh and Somalia. The Red Cross reported 6,000 deaths in India and three deaths in the Seychelles, part of its total of 23,700.
With communications still difficult with the areas closest to the epicenter, officials predicted more deaths there. Indonesian Vice President Jusuf Kalla said the death toll on the island of Sumatra could climb to 10,000.
On the remote Car Nicobar island, an Indian territory 150 miles northwest of Sumatra, Police Chief S.B. Deol told New Delhi Television he had reports another 3,000 people may have died. If confirmed, that would raise India's toll to 7,000 and the overall number to 25,000.
"The Andaman and Nicobar islands have been really badly hit," said Hakan Sandbladh, senior health officer at the Geneva headquarters of the International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, noting that unconfirmed reports put the death toll at 13,000 on the islands.
A Somali presidential spokesman said an unknown number of people — but in the hundreds — died and entire villages disappeared on the African country's coastline. "All of the fishermen who went to sea (Sunday) haven't come back," Yusuf Ismail said.
In Bandah Aceh, on the northern tip of Sumatra, 150 miles from the quake's epicenter, dozens of bloated bodies littered the streets as soldiers and desperate relatives searched for survivors. Some 500 bodies collected by emergency workers lay under plastic tents, rotting in the tropical heat.
"We have ordered 15,000 troops into the field to search for survivors," Indonesian military spokesman Edy Sulistiadi said. "They are mostly retrieving corpses."
Unlike other areas, Bandah Aceh also suffered from the quake itself. The city's mall was reduced to a pile of rubble and its mosque was leaning precariously.
Refugees in nearby Lhokseumawe complained that little or no aid had reached them. The city's hospital said it was running out of medicine. Villagers near the town picked through the debris of their ruined houses amid the smell of decomposing bodies.
One man, Rajali, said his wife and two children were killed and he could not find dry ground to bury them to follow Islamic tradition. "What shall I do?" said the 55-year-old man, who, like many Indonesians, goes by a single name. "I don't know where to bury my wife and children."
The southern Indian state of Tamil Nadu reported thousands of deaths. Chief Minister Jayaram Jayalalithaa called the scene "an extraordinary calamity of such colossal proportions that the damage has been unprecedented."
Nearby beaches resembled open-air mortuaries. In Cuddalore, red-eyed parents buried more than 150 children in a mass grave covered over by a bulldozer.
The tsunamis came without warning. Witnesses said sea waters at first retreated far out into the ocean, only to return at a vicious pace. Some regions reported a crashing wall of water 20 feet high.
"The water went back, back, back, so far away, and everyone wondered what it was — a full moon or what? Then we saw the wave come, and we ran," said Katri Seppanen, who was in Thailand, on Phuket island's popular Patong beach.
Sri Lanka and Indonesia said at least 1 million people were driven from their homes in each country. Warships in Thailand steamed to remote tropical island resorts to search for survivors as air force helicopters in Sri Lanka and India rushed food and medicine to stricken areas.
In Sri Lanka — an island nation some 1,000 miles west of the epicenter — about 25,000 troops were deployed to crack down on sporadic, small-scale looting and to help in rescue efforts. About 200 inmates escaped from a prison in coastal Matara.
The U.S. Geological Survey (news - web sites) said the quake's magnitude was 9.0 — the strongest since a 9.2-magnitude temblor in Alaska in 1964 and the fourth-largest in a century.
The quake occurred more than 6 miles deep and has been followed by powerful aftershocks. A 620-mile section of a geological plate shifted, triggering the tsunamis.
Countries around the world had people among the dead. Britain reported 11 of its citizens had died; Norway 10; Sweden 9; Japan 9; Germany four; Denmark three.
Those numbers likely would rise. Sri Lanka said 72 foreign tourists were killed, and Thailand said 35 of the dead were foreigners.
President Bush (news - web sites) expressed his condolences over the "terrible loss of life and suffering." From the Vatican (news - web sites), Pope John Paul (news - web sites) II led appeals for aid.
Aid agencies and governments around the world began pouring relief supplies into the region Monday. Japan, China, Russia and Israel were among the countries sending teams of experts.
Jasmine Whitbread, international director of the aid group Oxfam, warned that without swift action more people would die from contaminated drinking water.
In Thailand, Gen. Chaisit Shinawatra, the army chief, said the United States has offered to send troops stationed on Japan's Okinawa island. Thailand was considering the offer.
Tsunamis as large as Sunday's happen only a few times a century. A tsunami is a series of traveling ocean waves generated by geological disturbances near the ocean floor. With nothing to stop them, the waves can race across the ocean like the crack of a bullwhip, gaining momentum over thousands of miles.
An international tsunami warning system was started in 1965, after the Alaska quake, to advise coastal communities of a potentially killer wave.
Member states include the major Pacific rim nations in North America, Asia and South America. But because tsunamis are rare in the Indian Ocean, no system exists there.
___
Associated Press reporters Lely T. Djuhari in Banda Aceh, Indonesia, Sutin Wannabovorn and Alisa Tan in Phuket, Thailand, and S. Srinivasan in Cuddalore, India, contributed to this report.
=============================================
Top Stories - AP
22,000 Dead, Millions Homeless in Asia
45 minutes ago Top Stories - AP
By DILIP GANGULY, Associated Press Writer
COLOMBO, Sri Lanka - Rescuers piled up bodies Monday along southern Asian coastlines devastated by tidal waves that obliterated seaside towns and killed more than 22,000 people in 10 countries. With thousands missing and the death toll expected to climb far higher, aid agencies and nations rushed to help millions of people left homeless or without clean water.
AP Photo
AFP
Slideshow: Indonesia Quake Sparks Fatal Tidal Waves
Disaster Strikes Vacationers in Thailand
(AP Video)
Tsunami Kills 21,000 in Nine Countries
(AP Video)
Hundreds of children were buried in mass graves in India, and morgues and hospitals struggled to cope with the catastrophe. Somalia reported hundreds of deaths, some 3,000 miles away from the earthquake off Indonesia that sent tsunamis raging across the Indian Ocean.
The International Red Cross reported 23,700 deaths and expressed concern about waterborne diseases like malaria and cholera. Jan Egeland, the U.N. Emergency Relief Coordinator, said millions of people were affected — by lost homes, polluted drinking water, destroyed sanitation — and that the cost of the damage would "probably be many billions of dollars."
"We cannot fathom the cost of these poor societies and the nameless fishermen and fishing villages and so on that have just been wiped out. Hundreds of thousands of livelihoods have gone," he told reporters.
The United States dispatched disaster teams Monday and prepared a $15 million aid package to the Asian countries hit by a massive earthquake and tsunamis. Eight Americans were killed, and U.S. officials were seeking to contact hundreds of Americans who remain unaccounted for in the region, Secretary of State Colin Powell (news - web sites) said. "We will do everything we can to immediately help," Powell said.
The count of the dead rose sharply a day after the magnitude 9 quake struck beneath the Indian Ocean off Indonesia's island of Sumatra — the most powerful earthquake in the world in four decades. Government and aid officials suggested the toll could jump even further, citing unconfirmed reports of thousands more deaths on Sumatra and on India's Andaman and Nicobar islands, areas closest to the quake's epicenter.
Walls of water sped away from the quake's epicenter at more than 500 mph before crashing into the region's shorelines, sweeping people and fishing villages out to sea.
The governments of Indonesia and Thailand conceded that public warnings came too late or not at all. But officials insisted they could not know the seriousness of the threat because no tsunami warning system exists for the Indian Ocean.
Rescuers converged on beaches and islands throughout the region to search for survivors, and offers of aid poured in from around the globe, as troops in the region struggled to deliver urgently needed aid. Pakistan, India's nuclear-armed rival, offered assistance.
Chaos erupted at the airport in Phuket, Thailand, as hundreds of tourists, many wounded and weeping, tried to board planes.
Sri Lanka said more than 10,000 people were killed along its coastlines, and Tamil rebels said 2,000 people died in its territory, raising that country's toll to more than 12,000.
Indonesia reported about 5,000 deaths and India 4,000. Thailand — a Western tourist hotspot — said hundreds of people were dead and thousands more were missing. Deaths also were reported in Malaysia, Maldives, Myanmar, Bangladesh and Somalia. The Red Cross reported 6,000 deaths in India and three deaths in the Seychelles, part of its total of 23,700.
With communications still difficult with the areas closest to the epicenter, officials predicted more deaths there. Indonesian Vice President Jusuf Kalla said the death toll on the island of Sumatra could climb to 10,000.
On the remote Car Nicobar island, an Indian territory 150 miles northwest of Sumatra, Police Chief S.B. Deol told New Delhi Television he had reports another 3,000 people may have died. If confirmed, that would raise India's toll to 7,000 and the overall number to 25,000.
"The Andaman and Nicobar islands have been really badly hit," said Hakan Sandbladh, senior health officer at the Geneva headquarters of the International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, noting that unconfirmed reports put the death toll at 13,000 on the islands.
A Somali presidential spokesman said an unknown number of people — but in the hundreds — died and entire villages disappeared on the African country's coastline. "All of the fishermen who went to sea (Sunday) haven't come back," Yusuf Ismail said.
In Bandah Aceh, on the northern tip of Sumatra, 150 miles from the quake's epicenter, dozens of bloated bodies littered the streets as soldiers and desperate relatives searched for survivors. Some 500 bodies collected by emergency workers lay under plastic tents, rotting in the tropical heat.
"We have ordered 15,000 troops into the field to search for survivors," Indonesian military spokesman Edy Sulistiadi said. "They are mostly retrieving corpses."
Unlike other areas, Bandah Aceh also suffered from the quake itself. The city's mall was reduced to a pile of rubble and its mosque was leaning precariously.
Refugees in nearby Lhokseumawe complained that little or no aid had reached them. The city's hospital said it was running out of medicine. Villagers near the town picked through the debris of their ruined houses amid the smell of decomposing bodies.
One man, Rajali, said his wife and two children were killed and he could not find dry ground to bury them to follow Islamic tradition. "What shall I do?" said the 55-year-old man, who, like many Indonesians, goes by a single name. "I don't know where to bury my wife and children."
The southern Indian state of Tamil Nadu reported thousands of deaths. Chief Minister Jayaram Jayalalithaa called the scene "an extraordinary calamity of such colossal proportions that the damage has been unprecedented."
Nearby beaches resembled open-air mortuaries. In Cuddalore, red-eyed parents buried more than 150 children in a mass grave covered over by a bulldozer.
The tsunamis came without warning. Witnesses said sea waters at first retreated far out into the ocean, only to return at a vicious pace. Some regions reported a crashing wall of water 20 feet high.
"The water went back, back, back, so far away, and everyone wondered what it was — a full moon or what? Then we saw the wave come, and we ran," said Katri Seppanen, who was in Thailand, on Phuket island's popular Patong beach.
Sri Lanka and Indonesia said at least 1 million people were driven from their homes in each country. Warships in Thailand steamed to remote tropical island resorts to search for survivors as air force helicopters in Sri Lanka and India rushed food and medicine to stricken areas.
In Sri Lanka — an island nation some 1,000 miles west of the epicenter — about 25,000 troops were deployed to crack down on sporadic, small-scale looting and to help in rescue efforts. About 200 inmates escaped from a prison in coastal Matara.
The U.S. Geological Survey (news - web sites) said the quake's magnitude was 9.0 — the strongest since a 9.2-magnitude temblor in Alaska in 1964 and the fourth-largest in a century.
The quake occurred more than 6 miles deep and has been followed by powerful aftershocks. A 620-mile section of a geological plate shifted, triggering the tsunamis.
Countries around the world had people among the dead. Britain reported 11 of its citizens had died; Norway 10; Sweden 9; Japan 9; Germany four; Denmark three.
Those numbers likely would rise. Sri Lanka said 72 foreign tourists were killed, and Thailand said 35 of the dead were foreigners.
President Bush (news - web sites) expressed his condolences over the "terrible loss of life and suffering." From the Vatican (news - web sites), Pope John Paul (news - web sites) II led appeals for aid.
Aid agencies and governments around the world began pouring relief supplies into the region Monday. Japan, China, Russia and Israel were among the countries sending teams of experts.
Jasmine Whitbread, international director of the aid group Oxfam, warned that without swift action more people would die from contaminated drinking water.
In Thailand, Gen. Chaisit Shinawatra, the army chief, said the United States has offered to send troops stationed on Japan's Okinawa island. Thailand was considering the offer.
Tsunamis as large as Sunday's happen only a few times a century. A tsunami is a series of traveling ocean waves generated by geological disturbances near the ocean floor. With nothing to stop them, the waves can race across the ocean like the crack of a bullwhip, gaining momentum over thousands of miles.
An international tsunami warning system was started in 1965, after the Alaska quake, to advise coastal communities of a potentially killer wave.
Member states include the major Pacific rim nations in North America, Asia and South America. But because tsunamis are rare in the Indian Ocean, no system exists there.
___
Associated Press reporters Lely T. Djuhari in Banda Aceh, Indonesia, Sutin Wannabovorn and Alisa Tan in Phuket, Thailand, and S. Srinivasan in Cuddalore, India, contributed to this report.
=============================================
CNN wrote:Sóng thần do kết quả trận động đất ở vùng biển Indonesia đã lan tới Phi châu (Africa), thật may mắn cho VN mình vì nếu động đất ở vùng biển Thái bình dương thay vì Ấn độ dương thì thế nào cũng lãnh.
Xin góp lời cầu nguyện cho các nạn nhân.
CNN
Sóng thần - Tsunami
Trong những ngày vừa qua, thế giới vẫn chưa hết bàng hoàng về thảm họa động đất và sóng thần gây ra tại một số nước châu Á. Tại sao lại có những cơn sóng thần mạnh như thế và nguyên nhân hình thành cũng như bản chất và nguyên lý hoạt động của nó như thế nào? Chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc bài viết của Tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn (Đại học San Jose State, Hoa Kỳ) về vấn đề này để bạn đọc tham khảo.
15 phút sau khi ghi nhận có một trận địa chấn mạnh 8.9 độ Richter xảy ra vào lúc 00h59 (giờ quốc tế UTC) tại phía bắc đảo Sumatra (Indonesia), các khoa học gia của cơ quan NOAA/PTWC (USA) (National Oceanic and Atmospheric/Pacific Tsunami Warning Center), đã đưa ra báo cáo rằng động đất trên có thể khơi mào việc phát triển và thành lập “sóng thần” Tsunami, và nhận định rằng do tâm động đất xảy ra trong vùng Ấn Độ Dương, vì thế không quan ngại đến khả năng sóng thần xảy ra trong vùng bờ Tây của lục địa Mỹ (http://www.noaanews.noaa.gov/stories2004/s2357.htm). Do không được cấp báo nên hậu quả là cơn sóng thần Tsunami đã gây ra một thảm họa rất lớn cho một số nước châu Á.
Sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan quốc tế, mặc dù Thái Lan và Indonesia là các thành viên trong Ủy Ban Điều phối Cảnh báo Tsunami vùng Thái Bình Dương (ITSU - International Coordination for the Tsunami Warning System in the Pacific) của Liên Hiệp Quốc, đã thất bại trong việc giảm thiểu một thiên tai đã cướp đi trên 55.000 sinh mạng (tính cho đến thời điểm 23h30 ngày 28/12) trên các quốc gia vùng ven Ấn Độ Dương. Chỉ mươi phút sau cơn địa chấn, vùng Sumatra bị ngập nước. Một giờ sau tới Thái Lan, Myanmar, Banglades. Hai giờ sau Srilanka, Maldive, Ấn Độ… và tám giờ sau là bờ đông châu Phi.
Tsunami (Tsu: Sóng; Nami: Cảng), nên cần phân biệt với sóng do hiện tượng thủy triều (Tidal Wave) là thuật ngữ phát sinh từ nước Nhật và được chấp nhận năm 1963, dùng để chỉ một thiên tai xảy ra vùng ven biển, nơi những đợt sóng to cao hàng chục thước thình lình đổ ập vào bờ vùi lấp và cuốn trôi tài sản và sinh mạng con người (Tsunami 1707, Tokaido, Nhật giết chết 30.000 người; cũng tại quốc gia này, Tsunami 1896 giết chết 26.300 người).
Các trượt sụt trên nền biển, hoạt động hỏa sơn ngầm bên dưới mặt biển, và hiếm hoi hơn sự va chạm các thiên thể vào mặt biển cũng gây ra Tsunami. Nhưng loại Tsunami phổ biến và gây tàn phá lớn lao nhất được ghi nhận khi có hoạt động địa chấn trên nền biển.
Báo cáo của cơ quan USGS (United States Geological Survey), bộ phận Earthquake Hazards Program đã ghi nhận ngày 26/12/2004, một trận động đất lớn có cường độ 8.9 xảy ra vùng phía bắc Sumatra, Indonesia. Động đất xảy ra do sự di chuyển lên theo hướng đông bắc với vận tốc 6cm/năm của khối Indo-Austrlian Plate và chìm sụp bên dưới khối Eurasia Plate (Burma-Sunda Plate) dọc theo trũng Sunda (Java Trench) theo kiểu mẩu kiến tạo hút chìm (Subduction Tectonic).
Khác với kiểu mẫu kiến tạo Strike/Slip (toạc sông Hồng, sông Mã), động đất do hai khối di chuyển cạnh bên nhau và gây ra những thay đổi địa diện trên bình diện ngang, động đất tại Sumatra này làm khối bên trên (Burma-Sunda) bị dâng lên một cách bất chợt dọc theo các toạc đẩy (thrust fault), mà nguyên do bởi khối Indo-Australian Plate chúi xuống, bị chèn ép và đẩy các phần bên trên lên. Báo cáo (đăng tại địa chỉ: http://neic.usgs.gov.neis/bulleti/neic_slav_ts.html) cho thấy khoảng 1.200km đường toạc bị tách ra, và nền biển đã nâng lên khoảng vài thước. Sự nâng lên bất chợt này đồng nghĩa với sự đẩy mạnh lên và thình lình, hàng tỷ thước khối nước trong lòng biển và như thế Tsunami Sumatra thành lập lan truyền với vận tốc hàng 800 km/giờ, tàn phá các quốc gia trong vùng Ấn Độ Dương và đến cả châu Phi.
Việt Nam may mắn thoát được sự tàn phá của Tsunami lần này. Nếu có thể thấy trên hình, biển Đông hầu như ngăn cách với Ấn Độ Dương bởi các quốc gia láng giềng Thái Lan, Malaysia, Indonesia nên các Tsunami phát sinh ở phần phía nam các quốc gia này hoàn toàn không có cơ hội xâm nhập biển Đông để gây tàn phá.
Trên khối Indochina hay nói riêng Việt Nam, chỉ có hệ thống toạc Red River Fault System còn có cơ hội hoạt động, và chỉ hoạt động một cách tương đối từ 5 triệu năm trở lại, sau khi các hệ thống chuyển lực chính di chuyển lên phía bắc, sâu trong nội địa Trung Quốc (Altyn Tagh System, Tappoinnier 1983). Hơn nữa hệ thống toạc sông Hồng hoạt động theo chế độ strike/slip (không nguy hiểm như thrust system) chỉ hoạt động phần lớn trên đất liền và gần như kết thúc khi tiến vào vịnh Bắc Bộ. Không phủ nhận là Tsunami có thể xảy ra nơi biển Đông, nhưng tác nhân có thể chỉ là hoạt động không gây ra nhiều nguy hiểm: đất chùi trên nền biển, hỏa sơn ngầm…; hệ thống toạc sông Hồng khó có thể gây ra Tsunami có sức tàn phá lớn lao trên biển Đông. Trong vùng này, hoạt động Tsunami đáng ngại nhất có thể tìm thấy là vùng phía đông Philippines, nơi chế độ kiến tạo hút chìm hiện diện, vỏ biển Philippines phía đông cắm vào bên dưới cung đảo Luzon-Philippines-Mindanao, động đất theo cơ chế thrust fault và các loại Tsunami nguy hiểm có thể thành lập. Tuy nhiên một lần nữa, tuy không được che chở dày đặc như miền phía nam, nếu Tsunami được thành lập từ phía đông của Philippines, sự hiện diện của một hệ thống đảo chi chít của quốc gia này cũng sẽ giúp giảm thiểu sức tàn phá của Tsunami nếu chúng phát triển về phía tây để vào biển Đông.
Tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn
( San Jose State University)
Trong những ngày vừa qua, thế giới vẫn chưa hết bàng hoàng về thảm họa động đất và sóng thần gây ra tại một số nước châu Á. Tại sao lại có những cơn sóng thần mạnh như thế và nguyên nhân hình thành cũng như bản chất và nguyên lý hoạt động của nó như thế nào? Chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc bài viết của Tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn (Đại học San Jose State, Hoa Kỳ) về vấn đề này để bạn đọc tham khảo.
15 phút sau khi ghi nhận có một trận địa chấn mạnh 8.9 độ Richter xảy ra vào lúc 00h59 (giờ quốc tế UTC) tại phía bắc đảo Sumatra (Indonesia), các khoa học gia của cơ quan NOAA/PTWC (USA) (National Oceanic and Atmospheric/Pacific Tsunami Warning Center), đã đưa ra báo cáo rằng động đất trên có thể khơi mào việc phát triển và thành lập “sóng thần” Tsunami, và nhận định rằng do tâm động đất xảy ra trong vùng Ấn Độ Dương, vì thế không quan ngại đến khả năng sóng thần xảy ra trong vùng bờ Tây của lục địa Mỹ (http://www.noaanews.noaa.gov/stories2004/s2357.htm). Do không được cấp báo nên hậu quả là cơn sóng thần Tsunami đã gây ra một thảm họa rất lớn cho một số nước châu Á.
Sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan quốc tế, mặc dù Thái Lan và Indonesia là các thành viên trong Ủy Ban Điều phối Cảnh báo Tsunami vùng Thái Bình Dương (ITSU - International Coordination for the Tsunami Warning System in the Pacific) của Liên Hiệp Quốc, đã thất bại trong việc giảm thiểu một thiên tai đã cướp đi trên 55.000 sinh mạng (tính cho đến thời điểm 23h30 ngày 28/12) trên các quốc gia vùng ven Ấn Độ Dương. Chỉ mươi phút sau cơn địa chấn, vùng Sumatra bị ngập nước. Một giờ sau tới Thái Lan, Myanmar, Banglades. Hai giờ sau Srilanka, Maldive, Ấn Độ… và tám giờ sau là bờ đông châu Phi.
Tsunami (Tsu: Sóng; Nami: Cảng), nên cần phân biệt với sóng do hiện tượng thủy triều (Tidal Wave) là thuật ngữ phát sinh từ nước Nhật và được chấp nhận năm 1963, dùng để chỉ một thiên tai xảy ra vùng ven biển, nơi những đợt sóng to cao hàng chục thước thình lình đổ ập vào bờ vùi lấp và cuốn trôi tài sản và sinh mạng con người (Tsunami 1707, Tokaido, Nhật giết chết 30.000 người; cũng tại quốc gia này, Tsunami 1896 giết chết 26.300 người).
Các trượt sụt trên nền biển, hoạt động hỏa sơn ngầm bên dưới mặt biển, và hiếm hoi hơn sự va chạm các thiên thể vào mặt biển cũng gây ra Tsunami. Nhưng loại Tsunami phổ biến và gây tàn phá lớn lao nhất được ghi nhận khi có hoạt động địa chấn trên nền biển.
Báo cáo của cơ quan USGS (United States Geological Survey), bộ phận Earthquake Hazards Program đã ghi nhận ngày 26/12/2004, một trận động đất lớn có cường độ 8.9 xảy ra vùng phía bắc Sumatra, Indonesia. Động đất xảy ra do sự di chuyển lên theo hướng đông bắc với vận tốc 6cm/năm của khối Indo-Austrlian Plate và chìm sụp bên dưới khối Eurasia Plate (Burma-Sunda Plate) dọc theo trũng Sunda (Java Trench) theo kiểu mẩu kiến tạo hút chìm (Subduction Tectonic).
Khác với kiểu mẫu kiến tạo Strike/Slip (toạc sông Hồng, sông Mã), động đất do hai khối di chuyển cạnh bên nhau và gây ra những thay đổi địa diện trên bình diện ngang, động đất tại Sumatra này làm khối bên trên (Burma-Sunda) bị dâng lên một cách bất chợt dọc theo các toạc đẩy (thrust fault), mà nguyên do bởi khối Indo-Australian Plate chúi xuống, bị chèn ép và đẩy các phần bên trên lên. Báo cáo (đăng tại địa chỉ: http://neic.usgs.gov.neis/bulleti/neic_slav_ts.html) cho thấy khoảng 1.200km đường toạc bị tách ra, và nền biển đã nâng lên khoảng vài thước. Sự nâng lên bất chợt này đồng nghĩa với sự đẩy mạnh lên và thình lình, hàng tỷ thước khối nước trong lòng biển và như thế Tsunami Sumatra thành lập lan truyền với vận tốc hàng 800 km/giờ, tàn phá các quốc gia trong vùng Ấn Độ Dương và đến cả châu Phi.
Việt Nam may mắn thoát được sự tàn phá của Tsunami lần này. Nếu có thể thấy trên hình, biển Đông hầu như ngăn cách với Ấn Độ Dương bởi các quốc gia láng giềng Thái Lan, Malaysia, Indonesia nên các Tsunami phát sinh ở phần phía nam các quốc gia này hoàn toàn không có cơ hội xâm nhập biển Đông để gây tàn phá.
Trên khối Indochina hay nói riêng Việt Nam, chỉ có hệ thống toạc Red River Fault System còn có cơ hội hoạt động, và chỉ hoạt động một cách tương đối từ 5 triệu năm trở lại, sau khi các hệ thống chuyển lực chính di chuyển lên phía bắc, sâu trong nội địa Trung Quốc (Altyn Tagh System, Tappoinnier 1983). Hơn nữa hệ thống toạc sông Hồng hoạt động theo chế độ strike/slip (không nguy hiểm như thrust system) chỉ hoạt động phần lớn trên đất liền và gần như kết thúc khi tiến vào vịnh Bắc Bộ. Không phủ nhận là Tsunami có thể xảy ra nơi biển Đông, nhưng tác nhân có thể chỉ là hoạt động không gây ra nhiều nguy hiểm: đất chùi trên nền biển, hỏa sơn ngầm…; hệ thống toạc sông Hồng khó có thể gây ra Tsunami có sức tàn phá lớn lao trên biển Đông. Trong vùng này, hoạt động Tsunami đáng ngại nhất có thể tìm thấy là vùng phía đông Philippines, nơi chế độ kiến tạo hút chìm hiện diện, vỏ biển Philippines phía đông cắm vào bên dưới cung đảo Luzon-Philippines-Mindanao, động đất theo cơ chế thrust fault và các loại Tsunami nguy hiểm có thể thành lập. Tuy nhiên một lần nữa, tuy không được che chở dày đặc như miền phía nam, nếu Tsunami được thành lập từ phía đông của Philippines, sự hiện diện của một hệ thống đảo chi chít của quốc gia này cũng sẽ giúp giảm thiểu sức tàn phá của Tsunami nếu chúng phát triển về phía tây để vào biển Đông.
Tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn
( San Jose State University)
10 sự kiện quốc tế nổi bật trong năm 2004
Năm 2004 đã qua, một năm nhìn lại thế giới trải biết bao diễn biến, VietNamNet xin giới thiệu với độc giả 10 sự kiện quốc tế tiêu biểu của năm.
1. Mỹ gặp khủng hoảng tại Iraq: Một năm kể từ khi phát động tấn công Iraq và lật đổ chế độ Saddam, quân đội Mỹ thực sự phải đương đầu với những khó khăn rất lớn tại Iraq. Đầu tiên là vụ scandal tra tấn và ngược đãi tù nhân tại nhà tù Abu Ghraib khiến cả thế giới phẫn nộ. Tiếp đó là việc họ không tìm thấy vũ khí hủy diệt trong khi phải liên tục đối phó với các cuộc tấn công tự sát, bắt cóc và cắt cổ con tin nước ngoài của quân nổi dậy.
2. Nước Nga bên bờ vực thẳm của chủ nghĩa khủng bố: Chỉ trong vòng ít tuần lễ, các cuộc tấn công khủng bố liên tiếp xảy ra trên nước Nga, lấy đi mạng sống của rất nhiều người vô tội. Bọn khủng bố đánh bom hai máy bay TU, nổ bom tự sát tại Moscow và thảm sát hàng trăm con tin, phần lớn là trẻ em tại Beslan.
3. Bush thắng lợi trong cuộc bầu cử kịch tính: Kết quả kiểm phiếu ngày 2/11 cho thấy, Tổng thống Mỹ G. W. Bush đã tái đắc cử sau khi đánh bại đối thủ nặng ký John Kerry ở cuộc đua dài và tốn kém nhất trong lịch sử. Đa số cử tri Hoa Kỳ tín nhiệm ông Bush cho dù ông này đã đưa nước Mỹ vào những cuộc chiến tốn kém về người và của như chống khủng bố, các cuộc chiến tranh Afghanistan, Iraq và khiến nước Mỹ rơi vào tình trạng cô lập ngoại giao.
4. Động đất và sóng thần tại châu Á: Một trận động đất dữ dội nhất thế giới trong vòng 40 năm qua có cường độ 8,9 độ Richter đã tạo nên những cơn sóng thần có sức tàn phá và huỷ diệt không thể tưởng tượng nổi cướp đi sinh mạng của hàng vạn người và gây thiệt hại hàng chục tỷ đô la. Du khách, ngư dân cùng với nhà cửa, xe cộ đã bị cuốn trôi trong chốc lát bởi những cột nước khổng lồ bên bờ Ấn Độ Dương.
5. Tổng thống Arafat qua đời: Ngày 11/11, Tổng thống Yasser Arafat của Palestine đã qua đời ở quân y viện Percy của Pháp, thọ 75 tuổi. Được coi là biểu tượng cho cuộc đấu tranh của người Palestine, ông Arafat đã để lại một hoài bão, một khát vọng về một nhà nước Palestine độc lập.
6. Cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine: không công nhận chiến thắng thuộc về đương kim Thủ tướng Viktor Yanukovych như tuyên bố của Ủy ban bầu cử Trung ương, lãnh đạo phe đối lập ở Ukraine cáo buộc chính phủ gian lận, đồng thời kêu gọi những người ủng hộ trên toàn đất nước đóng cửa các nhà máy, trường học và ngưng hoạt động giao thông vận tải. Đất nước Liên Xô cũ này rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng. Trước sức ép từ phương Tây và ngay chính trong nước, Ukraine phải tổ chức bầu cử lại.
7. EU đã có 25 thành viên: EU kết nạp thêm 10 thành viên mới tạo ra một Liên minh châu Âu rộng lớn với 25 thành viên. Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Romano Prodi đã từng nói: "Hôm nay có thể coi là ngày Bức tường Berlin bị phá sập. Chúng ta mở rộng vòng tay đón chào 75 triệu công dân châu Âu mới". Ngoài những thuận lợi, một châu Âu mở rộng sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.
8. Khủng hoảng nhân đạo tại Darfur: Theo LHQ, khủng hoảng nhân đạo tại Darfur, Sudan đang trở nên tồi tệ nhất thế giới với ít nhất hai triệu người là nạn nhân của các cuộc xung đột cũng như đã giết chết ít nhất 70.000 người. Hiện tại, dư luận quốc tế đang lo ngại cho số phận của hàng ngàn người tị nạn sau khi trại tị nạn El Geer mới bị quân đội Sudan phá hủy.
9. Khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và Iran: Cuộc khủng hoảng hạt nhân không còn trong phạm bán đảo Triều Tiên mà đã lan toả sang Iran. Hiện nay quốc gia vùng Vịnh này đang phải đối mặt với lệnh cấm vận kinh tế và ngoại giao trên toàn thế giới do từ chối hợp tác với IAEA.
10. Đánh bom tàu tại Madrid: hàng loạt vụ đánh bom đường sắt đã xảy ra tại Thủ đô Tây Ban Nha Madrid khiến 191 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. Trong sự thất vọng, phẫn uất và ám ảnh bởi vụ khủng bố này, cử tri Tây Ban Nha đã quay lưng lại với Đảng Nhân dân cầm quyền và dồn phiếu cho Đảng Xã hội. Theo các cử tri, với việc ủng hộ Mỹ trong cuộc chiến Iraq, chính quyền đã biến đất nước thành mục tiêu của al Qaeda.
Iraq: Hơn 40 người chết trong các vụ tấn công của lực lượng nổi dậy
Ngày 28-12, lực lượng nổi dậy Iraq đã mở một loạt cuộc tấn công và đánh bom nhằm vào các đồn cảnh sát, trạm kiểm soát và các vị trí khác của lực lượng an ninh Iraq ở khu vực quanh Tikrit và Samarra, làm ít nhất 43 người, chủ yếu là cảnh sát, bị thiệt mạng.
Các vụ tấn công này xảy ra chỉ một ngày sau khi kênh truyền hình Al-Jazeera, có trụ sở tại Qatar, công bố một cuốn băng được cho là của trùm khủng bố quốc tế Osama Bin Laden, kêu gọi tiến hành cuộc "thánh chiến" chống lại liên quân do Mỹ cầm đầu và chính quyền Iraq, đồng thời kêu gọi người dân tẩy chay cuộc bầu cử dự kiến tổ chức ngày 30-1-2005 tới.
Cùng ngày, lực lượng nổi dậy đã gửi một cuốn băng video tới hãng tin AP, tuyên bố rằng họ đã hành quyết tám nhân viên Iraq làm việc cho Sandi Group, một công ty an ninh và tái thiết của Mỹ, và nêu lý do là những người này đã ủng hộ sự chiếm đóng do Mỹ cầm đầu. Hai nhân viên của công ty này bị bắt ngày 13-12 đã được trả tự do. Tuy nhiên, tính xác thực của cuốn băng này chưa được kiểm chứng.
Trong khi đó, ngày 28-12, nhóm vũ trang của Al-Zarqawi đã ra tuyên bố trên lnternet nhận trách nhiệm gây ra vụ đánh bom xe trước đó một ngày ở bên ngoài trụ sở của Hội đồng cách mạng Hồi giáo tối cao ở Iraq (SCLRL), một trong những chính đảng lớn nhất của người Hồi giáo dòng Shiite ở phía nam thủ đô Baghdad, làm ít nhất 13 người chết và 60 bị thương.
Tuyên bố cho biết vụ nổ này nhằm mưu sát Chủ tịch SCLRL Abdel Al-hakim, song ông này đã may mắn thoát nạn.
Về cuốn băng kêu gọi thánh chiến được phát trên đài truyền hình Al- Jazeera, ngày 28-12, một quan chức tình báo giấu tên của Mỹ cho biết, Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) khá chắc chắn rằng giọng nói trong cuốn băng ghi âm này là của thủ lĩnh mạng lưới khủng bố Al-Qeada Osama Bin Laden.
Trong cuốn băng, một người đàn ông nhận là Bin Laden đã công nhận Zarqawi là Phó của ông ta và là thủ lĩnh của Al- Qeada ở Iraq.
Ngày 28-12, Chuẩn tướng Jeffrey Hammond, Chỉ huy Sư đoàn kỵ binh số 1 của Mỹ đóng tại Iraq cho biết, Mỹ đã triển khai thêm 5.000 lính tới Iraq nhằm bảo đảm an ninh cho cuộc bầu cử sắp tới. Số quân này bao gồm 3.500 lính của Sư đoàn ky binh số 2 và 1.500 tân binh của Sư đoàn không vận số 82.
(Những bản tin trên chúng tôi trích dịch từ BBC, Tân Hoa Xã, VOA, Reuters, USA TODAY, Calitoday, Fox, Saigonnet, Vietnamnet, Thanh Niên, Tuổi Trẻ...
Xin cám ơn các nguồn trên đã giúp chúng tôi chuyển gửi tin tức đến độc giả HNPĐ )
1. Mỹ gặp khủng hoảng tại Iraq: Một năm kể từ khi phát động tấn công Iraq và lật đổ chế độ Saddam, quân đội Mỹ thực sự phải đương đầu với những khó khăn rất lớn tại Iraq. Đầu tiên là vụ scandal tra tấn và ngược đãi tù nhân tại nhà tù Abu Ghraib khiến cả thế giới phẫn nộ. Tiếp đó là việc họ không tìm thấy vũ khí hủy diệt trong khi phải liên tục đối phó với các cuộc tấn công tự sát, bắt cóc và cắt cổ con tin nước ngoài của quân nổi dậy.
2. Nước Nga bên bờ vực thẳm của chủ nghĩa khủng bố: Chỉ trong vòng ít tuần lễ, các cuộc tấn công khủng bố liên tiếp xảy ra trên nước Nga, lấy đi mạng sống của rất nhiều người vô tội. Bọn khủng bố đánh bom hai máy bay TU, nổ bom tự sát tại Moscow và thảm sát hàng trăm con tin, phần lớn là trẻ em tại Beslan.
3. Bush thắng lợi trong cuộc bầu cử kịch tính: Kết quả kiểm phiếu ngày 2/11 cho thấy, Tổng thống Mỹ G. W. Bush đã tái đắc cử sau khi đánh bại đối thủ nặng ký John Kerry ở cuộc đua dài và tốn kém nhất trong lịch sử. Đa số cử tri Hoa Kỳ tín nhiệm ông Bush cho dù ông này đã đưa nước Mỹ vào những cuộc chiến tốn kém về người và của như chống khủng bố, các cuộc chiến tranh Afghanistan, Iraq và khiến nước Mỹ rơi vào tình trạng cô lập ngoại giao.
4. Động đất và sóng thần tại châu Á: Một trận động đất dữ dội nhất thế giới trong vòng 40 năm qua có cường độ 8,9 độ Richter đã tạo nên những cơn sóng thần có sức tàn phá và huỷ diệt không thể tưởng tượng nổi cướp đi sinh mạng của hàng vạn người và gây thiệt hại hàng chục tỷ đô la. Du khách, ngư dân cùng với nhà cửa, xe cộ đã bị cuốn trôi trong chốc lát bởi những cột nước khổng lồ bên bờ Ấn Độ Dương.
5. Tổng thống Arafat qua đời: Ngày 11/11, Tổng thống Yasser Arafat của Palestine đã qua đời ở quân y viện Percy của Pháp, thọ 75 tuổi. Được coi là biểu tượng cho cuộc đấu tranh của người Palestine, ông Arafat đã để lại một hoài bão, một khát vọng về một nhà nước Palestine độc lập.
6. Cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine: không công nhận chiến thắng thuộc về đương kim Thủ tướng Viktor Yanukovych như tuyên bố của Ủy ban bầu cử Trung ương, lãnh đạo phe đối lập ở Ukraine cáo buộc chính phủ gian lận, đồng thời kêu gọi những người ủng hộ trên toàn đất nước đóng cửa các nhà máy, trường học và ngưng hoạt động giao thông vận tải. Đất nước Liên Xô cũ này rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng. Trước sức ép từ phương Tây và ngay chính trong nước, Ukraine phải tổ chức bầu cử lại.
7. EU đã có 25 thành viên: EU kết nạp thêm 10 thành viên mới tạo ra một Liên minh châu Âu rộng lớn với 25 thành viên. Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Romano Prodi đã từng nói: "Hôm nay có thể coi là ngày Bức tường Berlin bị phá sập. Chúng ta mở rộng vòng tay đón chào 75 triệu công dân châu Âu mới". Ngoài những thuận lợi, một châu Âu mở rộng sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.
8. Khủng hoảng nhân đạo tại Darfur: Theo LHQ, khủng hoảng nhân đạo tại Darfur, Sudan đang trở nên tồi tệ nhất thế giới với ít nhất hai triệu người là nạn nhân của các cuộc xung đột cũng như đã giết chết ít nhất 70.000 người. Hiện tại, dư luận quốc tế đang lo ngại cho số phận của hàng ngàn người tị nạn sau khi trại tị nạn El Geer mới bị quân đội Sudan phá hủy.
9. Khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và Iran: Cuộc khủng hoảng hạt nhân không còn trong phạm bán đảo Triều Tiên mà đã lan toả sang Iran. Hiện nay quốc gia vùng Vịnh này đang phải đối mặt với lệnh cấm vận kinh tế và ngoại giao trên toàn thế giới do từ chối hợp tác với IAEA.
10. Đánh bom tàu tại Madrid: hàng loạt vụ đánh bom đường sắt đã xảy ra tại Thủ đô Tây Ban Nha Madrid khiến 191 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. Trong sự thất vọng, phẫn uất và ám ảnh bởi vụ khủng bố này, cử tri Tây Ban Nha đã quay lưng lại với Đảng Nhân dân cầm quyền và dồn phiếu cho Đảng Xã hội. Theo các cử tri, với việc ủng hộ Mỹ trong cuộc chiến Iraq, chính quyền đã biến đất nước thành mục tiêu của al Qaeda.
Iraq: Hơn 40 người chết trong các vụ tấn công của lực lượng nổi dậy
Ngày 28-12, lực lượng nổi dậy Iraq đã mở một loạt cuộc tấn công và đánh bom nhằm vào các đồn cảnh sát, trạm kiểm soát và các vị trí khác của lực lượng an ninh Iraq ở khu vực quanh Tikrit và Samarra, làm ít nhất 43 người, chủ yếu là cảnh sát, bị thiệt mạng.
Các vụ tấn công này xảy ra chỉ một ngày sau khi kênh truyền hình Al-Jazeera, có trụ sở tại Qatar, công bố một cuốn băng được cho là của trùm khủng bố quốc tế Osama Bin Laden, kêu gọi tiến hành cuộc "thánh chiến" chống lại liên quân do Mỹ cầm đầu và chính quyền Iraq, đồng thời kêu gọi người dân tẩy chay cuộc bầu cử dự kiến tổ chức ngày 30-1-2005 tới.
Cùng ngày, lực lượng nổi dậy đã gửi một cuốn băng video tới hãng tin AP, tuyên bố rằng họ đã hành quyết tám nhân viên Iraq làm việc cho Sandi Group, một công ty an ninh và tái thiết của Mỹ, và nêu lý do là những người này đã ủng hộ sự chiếm đóng do Mỹ cầm đầu. Hai nhân viên của công ty này bị bắt ngày 13-12 đã được trả tự do. Tuy nhiên, tính xác thực của cuốn băng này chưa được kiểm chứng.
Trong khi đó, ngày 28-12, nhóm vũ trang của Al-Zarqawi đã ra tuyên bố trên lnternet nhận trách nhiệm gây ra vụ đánh bom xe trước đó một ngày ở bên ngoài trụ sở của Hội đồng cách mạng Hồi giáo tối cao ở Iraq (SCLRL), một trong những chính đảng lớn nhất của người Hồi giáo dòng Shiite ở phía nam thủ đô Baghdad, làm ít nhất 13 người chết và 60 bị thương.
Tuyên bố cho biết vụ nổ này nhằm mưu sát Chủ tịch SCLRL Abdel Al-hakim, song ông này đã may mắn thoát nạn.
Về cuốn băng kêu gọi thánh chiến được phát trên đài truyền hình Al- Jazeera, ngày 28-12, một quan chức tình báo giấu tên của Mỹ cho biết, Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) khá chắc chắn rằng giọng nói trong cuốn băng ghi âm này là của thủ lĩnh mạng lưới khủng bố Al-Qeada Osama Bin Laden.
Trong cuốn băng, một người đàn ông nhận là Bin Laden đã công nhận Zarqawi là Phó của ông ta và là thủ lĩnh của Al- Qeada ở Iraq.
Ngày 28-12, Chuẩn tướng Jeffrey Hammond, Chỉ huy Sư đoàn kỵ binh số 1 của Mỹ đóng tại Iraq cho biết, Mỹ đã triển khai thêm 5.000 lính tới Iraq nhằm bảo đảm an ninh cho cuộc bầu cử sắp tới. Số quân này bao gồm 3.500 lính của Sư đoàn ky binh số 2 và 1.500 tân binh của Sư đoàn không vận số 82.
(Những bản tin trên chúng tôi trích dịch từ BBC, Tân Hoa Xã, VOA, Reuters, USA TODAY, Calitoday, Fox, Saigonnet, Vietnamnet, Thanh Niên, Tuổi Trẻ...
Xin cám ơn các nguồn trên đã giúp chúng tôi chuyển gửi tin tức đến độc giả HNPĐ )
Những cơn sóng thần và động đất lớn nhất trong lịch sử đương đại
Sóng thần (tsunami) được biết đến từ thời cổ Hy Lạp và La Mã trong đó có đợt sóng ngày 21-7 - 365 làm chết hàng ngàn cư dân tại thành phố Alexandria, Ai Cập. Sóng thần phát sinh từ một cơn động đất dưới biển đã gây ra nhiều thảm họa kinh hoàng cho các cư dân sống ven biển từ cả ngàn năm nay.
Tâm động đất ở Sumatra, Indonesia
Động đất do hai vỉa địa chất va chạm nhau hoặc núi lửa phun từ đáy biển là nguyên nhân chính của sóng thần. Năng lượng phát sinh từ động đất đã tạo ra những con sóng nhưng thường chúng không đủ mạnh để dẫn đến sóng thần trừ những trường hợp đặc biệt. Sóng khi đó có thể khởi đi với tốc độ 500 km/giờ từ tâm động đất sau hạ xuống còn 45 km/giờ khi đến gần bờ nhưng nhô cao lên cả chục mét, cuốn trôi mọi thứ lúc nó rút ra. Trận động đất cường độ 8,9 độ richter ngày 26-12-2004 với tâm địa chấn là phía bắc đảo Sumatra của Indonesia nằm trong trường hợp này. Nó tạo ra vết nứt dài 1.000 km phía tây nam đảo Sumatra, dẫn đến sóng thần cao hàng chục mét khi vào bờ và đi xa 7.000 km xuyên Ấn Độ Dương đến tận châu Phi làm chết ngót nghét 200.000 người, hàng triệu người phải di tản và số thiệt hại vật chất là vô kể, đặc biệt là tại những khu nghỉ mát ở Đông Nam châu Á như Phuket, Thái Lan... Đây là đợt sóng thần gây thiệt hại lớn nhất trong 40 năm nay.
NHỮNG CƠN SÓNG THẦN LỚN
- Ngày 17-7-1998, động đất ngoài khơi tạo ra sóng thần ở phía bắc bờ biển Papua-New Guinea làm chết 2.000 người và hàng ngàn người mất nhà ở.
- Ngày 16-8-1976, sóng thần làm chết hơn 5.000 người tại vùng vịnh Moro của Philippines.
- Ngày 28-3-1964, trận động đất Good Friday tại Alaska, Mỹ mang sóng thần vào bờ biển bang này phá hủy ba ngôi làng, làm chết 107 người. Sóng tràn cả xuống Oregon và California làm chết thêm 15 người.
- Ngày 22-5-1960, một đợt sóng thần cao hơn 10 mét làm chết 1.000 người ở Chile, 61 người ở Hawaii và càn quét khắp Thái Bình Dương gây thiệt hại tại Nhật Bản, Philippines.
- Ngày 1-4-1946, động đất ở Alaska tạo sóng thần hủy diệt ngọn hải đăng North Cape Lighthouse làm chết 5 người. Vài giờ sau sóng đến Hilo, Hawaii làm chết thêm 159 người.
- Ngày 31-1-1906, động đất ngoài khơi gây sóng thần nhận chìm một phần thị trấn ven biển Tumaco, Colombia, tàn phá bờ biển Rioverde, Ecuador và Micay, Colombia làm chết từ 500 đến 1.500 người.
- Ngày 17-12-1896, sóng thần càn quét một phần đê biển và con đường chính của thành phố Santa Barbara, California.
- Ngày 15-6-1896, sóng thần Sanriku cao 21 mét bất ngờ tấn công Nhật Bản làm chết đám đông gồm 26.000 người đang tụ tập cử hành một nghi lễ tôn giáo.
- Ngày 27-8-1883, ngọn núi lửa Krakatau phun trào tạo ra con sóng khổng lồ càn quét bờ biển gần Java và Sumatra, Indonesia làm chết 36.000 người.
- Ngày 1-11-1775 động đất ở Lisbon, Bồ Đào Nha đã tạo ra con sóng cao 6 mét càn quét bờ biển Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Morocco.
NHỮNG TRẬN ĐỘNG ĐẤT LỚN
- Trận động đất 6,6 độ richter ngày 26-12-2003 tại thành phố Bam, Iran làm chết 26.200 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 26-1-2001 tại bang Gujarat, Ấn Độ làm chết 20.000 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 17-8-1999 cách thành phố Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ 150 dặm về phía tây làm chết 50.000 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 20-6-1990 gần thành phố Rasht, Iran gây trượt đất làm chết từ 40.000 đến 50.000 người.
- Trận động đất 6,8 độ richter ngày 7-12-1988 tại Spitak, Armenia làm chết 25.000 người.
- Ngày 5-1-1970, trận động đất 7,8 độ richter tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc làm chết 15.600 người. Ngày 11-5-1974 cũng tại Vân Nam, trận động đất 7,1 độ richter làm chết 10.000 người. Ngày 28-7-1976 tại Đường Sơn, Trung Quốc, trận động đất 7,8 độ richter làm chết 242.000 người.
TRUNG NGUYÊN
Tâm động đất ở Sumatra, Indonesia
Động đất do hai vỉa địa chất va chạm nhau hoặc núi lửa phun từ đáy biển là nguyên nhân chính của sóng thần. Năng lượng phát sinh từ động đất đã tạo ra những con sóng nhưng thường chúng không đủ mạnh để dẫn đến sóng thần trừ những trường hợp đặc biệt. Sóng khi đó có thể khởi đi với tốc độ 500 km/giờ từ tâm động đất sau hạ xuống còn 45 km/giờ khi đến gần bờ nhưng nhô cao lên cả chục mét, cuốn trôi mọi thứ lúc nó rút ra. Trận động đất cường độ 8,9 độ richter ngày 26-12-2004 với tâm địa chấn là phía bắc đảo Sumatra của Indonesia nằm trong trường hợp này. Nó tạo ra vết nứt dài 1.000 km phía tây nam đảo Sumatra, dẫn đến sóng thần cao hàng chục mét khi vào bờ và đi xa 7.000 km xuyên Ấn Độ Dương đến tận châu Phi làm chết ngót nghét 200.000 người, hàng triệu người phải di tản và số thiệt hại vật chất là vô kể, đặc biệt là tại những khu nghỉ mát ở Đông Nam châu Á như Phuket, Thái Lan... Đây là đợt sóng thần gây thiệt hại lớn nhất trong 40 năm nay.
NHỮNG CƠN SÓNG THẦN LỚN
- Ngày 17-7-1998, động đất ngoài khơi tạo ra sóng thần ở phía bắc bờ biển Papua-New Guinea làm chết 2.000 người và hàng ngàn người mất nhà ở.
- Ngày 16-8-1976, sóng thần làm chết hơn 5.000 người tại vùng vịnh Moro của Philippines.
- Ngày 28-3-1964, trận động đất Good Friday tại Alaska, Mỹ mang sóng thần vào bờ biển bang này phá hủy ba ngôi làng, làm chết 107 người. Sóng tràn cả xuống Oregon và California làm chết thêm 15 người.
- Ngày 22-5-1960, một đợt sóng thần cao hơn 10 mét làm chết 1.000 người ở Chile, 61 người ở Hawaii và càn quét khắp Thái Bình Dương gây thiệt hại tại Nhật Bản, Philippines.
- Ngày 1-4-1946, động đất ở Alaska tạo sóng thần hủy diệt ngọn hải đăng North Cape Lighthouse làm chết 5 người. Vài giờ sau sóng đến Hilo, Hawaii làm chết thêm 159 người.
- Ngày 31-1-1906, động đất ngoài khơi gây sóng thần nhận chìm một phần thị trấn ven biển Tumaco, Colombia, tàn phá bờ biển Rioverde, Ecuador và Micay, Colombia làm chết từ 500 đến 1.500 người.
- Ngày 17-12-1896, sóng thần càn quét một phần đê biển và con đường chính của thành phố Santa Barbara, California.
- Ngày 15-6-1896, sóng thần Sanriku cao 21 mét bất ngờ tấn công Nhật Bản làm chết đám đông gồm 26.000 người đang tụ tập cử hành một nghi lễ tôn giáo.
- Ngày 27-8-1883, ngọn núi lửa Krakatau phun trào tạo ra con sóng khổng lồ càn quét bờ biển gần Java và Sumatra, Indonesia làm chết 36.000 người.
- Ngày 1-11-1775 động đất ở Lisbon, Bồ Đào Nha đã tạo ra con sóng cao 6 mét càn quét bờ biển Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Morocco.
NHỮNG TRẬN ĐỘNG ĐẤT LỚN
- Trận động đất 6,6 độ richter ngày 26-12-2003 tại thành phố Bam, Iran làm chết 26.200 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 26-1-2001 tại bang Gujarat, Ấn Độ làm chết 20.000 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 17-8-1999 cách thành phố Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ 150 dặm về phía tây làm chết 50.000 người.
- Trận động đất 7,7 độ richter ngày 20-6-1990 gần thành phố Rasht, Iran gây trượt đất làm chết từ 40.000 đến 50.000 người.
- Trận động đất 6,8 độ richter ngày 7-12-1988 tại Spitak, Armenia làm chết 25.000 người.
- Ngày 5-1-1970, trận động đất 7,8 độ richter tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc làm chết 15.600 người. Ngày 11-5-1974 cũng tại Vân Nam, trận động đất 7,1 độ richter làm chết 10.000 người. Ngày 28-7-1976 tại Đường Sơn, Trung Quốc, trận động đất 7,8 độ richter làm chết 242.000 người.
TRUNG NGUYÊN
Thú Rừng Biết Trước Thiên Tai, Di Tản Từ Lâu
Thú Rừng Biết Trước Thiên Tai, Di Tản Từ Lâu
Các viên chức Sri Lanka bày tỏ ngạc nhiên hôm thứ tư rằng họ không thấy chứng cớ số lượng lớn thú vật chết vì trận sóng thần cuối tuần -- cho thấy thú rừng có thể đã cảm thấy được sóng đang tới và chúng đã di tản lên các đồi cao.
Một phóng viên AP bay trên Công Viên Quốc Gia Yala của Sri Lanka trên 1 trực thăng không quân đã thấy nhiều thú rừng, trong đó có cả voi, trâu rừng, nay, nhưng không hề thấy 1 xác thú nào.
Sóng thần đã tràn vào công viên, bứng gốc cây, lật ngược xe hơi -- một chiếc xe màu đỏ còn móc trên 1 tàng cây không lồ -- nhưng thú vật không có vẻ gì gặp nạn và có thể là vì đã lên các điểm cao trước, theo lời Gehan de Silva Wijeyaratne, người chủ công ty Jetwing Eco Holidays đang điều hành 1 khách sạn ở công viên này.
Wijeyaratne nói, “Có lẽ đúng như chúng ta từng nghĩ, thú vật có giác quan thứ 6...”
Yala, nơi bảo tồn thú hoang lớn nhất Sri Lanka, là nơi ở cho 200 voi Á Châu, cá sấu, heo rừng, trâu rừng và loại khỉ xám langur. Đây cũng là nơi tập trung nhiều nhất loài beo Á Châu. Yala rộng 391 dặm vuông, nhưng chỉ mở cửa 56 dặm vuông cho du khách.
Trích ViệtBáo
Ruhuna National Park at Yala
http://www.tigertrails.co.uk/yala.html
Các viên chức Sri Lanka bày tỏ ngạc nhiên hôm thứ tư rằng họ không thấy chứng cớ số lượng lớn thú vật chết vì trận sóng thần cuối tuần -- cho thấy thú rừng có thể đã cảm thấy được sóng đang tới và chúng đã di tản lên các đồi cao.
Một phóng viên AP bay trên Công Viên Quốc Gia Yala của Sri Lanka trên 1 trực thăng không quân đã thấy nhiều thú rừng, trong đó có cả voi, trâu rừng, nay, nhưng không hề thấy 1 xác thú nào.
Sóng thần đã tràn vào công viên, bứng gốc cây, lật ngược xe hơi -- một chiếc xe màu đỏ còn móc trên 1 tàng cây không lồ -- nhưng thú vật không có vẻ gì gặp nạn và có thể là vì đã lên các điểm cao trước, theo lời Gehan de Silva Wijeyaratne, người chủ công ty Jetwing Eco Holidays đang điều hành 1 khách sạn ở công viên này.
Wijeyaratne nói, “Có lẽ đúng như chúng ta từng nghĩ, thú vật có giác quan thứ 6...”
Yala, nơi bảo tồn thú hoang lớn nhất Sri Lanka, là nơi ở cho 200 voi Á Châu, cá sấu, heo rừng, trâu rừng và loại khỉ xám langur. Đây cũng là nơi tập trung nhiều nhất loài beo Á Châu. Yala rộng 391 dặm vuông, nhưng chỉ mở cửa 56 dặm vuông cho du khách.
Trích ViệtBáo
Ruhuna National Park at Yala
http://www.tigertrails.co.uk/yala.html
Chưa kiểm chứng
Arthur C. Clarke - Nhà văn Anh tiên đoán sóng thần từ trước
Trong một tác phẩm viết về Sri Lanka cách đây nhiều năm, nhà văn Anh Arthur C. Clarke đã từng mô tả “một cơn sóng thần đang tràn vào cảng Galle”. Thành phố Galle là thành phố lớn thứ hai của quốc đảo có 19 triệu dân này, bị phá hủy nặng nề do thảm họa sóng thần hôm 26/12, đúng với tiên đoán của ông
[center]
Tác phẩm được coi là lời tiên đoán về sóng thần của nhà văn Arthur C. Clarke.
[/center]
Sinh ra và lớn lên tại Somerset, Anh, Clarke đã đến quốc đảo Sri Lanca năm 1954 và bén duyên với mảnh đất này. Hai năm sau, ông chuyển đến ở hẳn tại đây và mở một trường dạy lặn. Clarke là một nhà văn chuyên viết về khoa học viễn tưởng nổi tiếng về những tiên đoán tương lai.
Trong tiểu thuyết 2001: A Space Odyssey (Năm 2001: Chuyến du lịch không gian) năm 1968, được dựng thành phim, ông đã tiên đoán được du lịch không gian trước khi hỏa tiễn được thử nghiệm cũng như máy tính sẽ làm thay đổi đời sống hiện đại.
Source:ttvn.net
Trong một tác phẩm viết về Sri Lanka cách đây nhiều năm, nhà văn Anh Arthur C. Clarke đã từng mô tả “một cơn sóng thần đang tràn vào cảng Galle”. Thành phố Galle là thành phố lớn thứ hai của quốc đảo có 19 triệu dân này, bị phá hủy nặng nề do thảm họa sóng thần hôm 26/12, đúng với tiên đoán của ông
[center]
Tác phẩm được coi là lời tiên đoán về sóng thần của nhà văn Arthur C. Clarke.[/center]
Sinh ra và lớn lên tại Somerset, Anh, Clarke đã đến quốc đảo Sri Lanca năm 1954 và bén duyên với mảnh đất này. Hai năm sau, ông chuyển đến ở hẳn tại đây và mở một trường dạy lặn. Clarke là một nhà văn chuyên viết về khoa học viễn tưởng nổi tiếng về những tiên đoán tương lai.
Trong tiểu thuyết 2001: A Space Odyssey (Năm 2001: Chuyến du lịch không gian) năm 1968, được dựng thành phim, ông đã tiên đoán được du lịch không gian trước khi hỏa tiễn được thử nghiệm cũng như máy tính sẽ làm thay đổi đời sống hiện đại.
Source:ttvn.net
Trùm khủng bố Al Zarqawi bị bắt ở Iraq?
Nhật báo Al Bayan của Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất hôm nay (4/1) đưa tin, trùm khủng bố khét tiếng người Jordan Al Zarqawi, kẻ chủ mưu nhiều vụ bắt cóc chặt đầu con tin, vừa bị tóm tại Baquba.
Al Zarqawi, lãnh đạo tổ chức khủng bố Al-Tawhid Wa'al-Jihad kiêm Thủ lĩnh tổ chức Al Qaeda tại Iraq, là mục tiêu săn đuổi số 1 của quân đội Mỹ tại Iraq. Nhân vật này cầm đầu tổ chức chuyên bắt cóc và chặt đầu con tin tại Iraq. Washington đã treo giải thưởng 10 triệu USD cho ai cung cấp thông tin để bắt được hắn.
Dẫn nguồn tin từ đài phát thanh của người Kurd, phóng viên tờ Al Bayan cho biết, Al Zarqawi bị bắt ở thành phố Baquba, phía đông Iraq. Đài phát thanh Kurd là nơi đầu tiên thông báo cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein bị bắt.
Hiện chưa có thông tin chính thức về vụ bắt giữ tên khủng bố trên. Mục tiêu của Al Zarqawi, 38 tuổi tên thật là Ahmad al-Khalayleh là biến Iraq trở thành một Afghanistan mới.
Theo thông tin của báo chí Ảrập, nhóm Al-Tawhid Wa'al-Jihad tại Iraq được chia làm một số nhóm nhỏ. Mỗi nhóm độc lập có khoảng 50 tới 500 chiến binh hoạt động tại một số thành phố như Al-Falluja, Al-Qaim, Diala và Samarra. Tổng số thành viên của nhóm này vào khoảng 1.500 người gồm người Iraq và một số công dân các nước Ảrập và Hồi giáo.
Nhóm Al-Tawhid Wa'al-Jihad có nhiều kho chứa vũ khí và chất nổ trên toàn Iraq. Nhóm này đang có kế hoạch phá hoại cuộc bầu cử Iraq dự kiến diễn ra vào cuối tháng. Ngoài ra, nó còn đe doạ tiêu diệt Thủ tướng Iraq Allawi và nhiều thành viên trong chính phủ lâm thời quốc gia này.
Al Zarqawi, lãnh đạo tổ chức khủng bố Al-Tawhid Wa'al-Jihad kiêm Thủ lĩnh tổ chức Al Qaeda tại Iraq, là mục tiêu săn đuổi số 1 của quân đội Mỹ tại Iraq. Nhân vật này cầm đầu tổ chức chuyên bắt cóc và chặt đầu con tin tại Iraq. Washington đã treo giải thưởng 10 triệu USD cho ai cung cấp thông tin để bắt được hắn.
Dẫn nguồn tin từ đài phát thanh của người Kurd, phóng viên tờ Al Bayan cho biết, Al Zarqawi bị bắt ở thành phố Baquba, phía đông Iraq. Đài phát thanh Kurd là nơi đầu tiên thông báo cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein bị bắt.
Hiện chưa có thông tin chính thức về vụ bắt giữ tên khủng bố trên. Mục tiêu của Al Zarqawi, 38 tuổi tên thật là Ahmad al-Khalayleh là biến Iraq trở thành một Afghanistan mới.
Theo thông tin của báo chí Ảrập, nhóm Al-Tawhid Wa'al-Jihad tại Iraq được chia làm một số nhóm nhỏ. Mỗi nhóm độc lập có khoảng 50 tới 500 chiến binh hoạt động tại một số thành phố như Al-Falluja, Al-Qaim, Diala và Samarra. Tổng số thành viên của nhóm này vào khoảng 1.500 người gồm người Iraq và một số công dân các nước Ảrập và Hồi giáo.
Nhóm Al-Tawhid Wa'al-Jihad có nhiều kho chứa vũ khí và chất nổ trên toàn Iraq. Nhóm này đang có kế hoạch phá hoại cuộc bầu cử Iraq dự kiến diễn ra vào cuối tháng. Ngoài ra, nó còn đe doạ tiêu diệt Thủ tướng Iraq Allawi và nhiều thành viên trong chính phủ lâm thời quốc gia này.
Menu
Birthdays
Clock
Search
Attachments
Newest members
Link to us